Μενού Κλείσιμο

Τζανουδάκη Φροσύνη

• Έτος Γεννήσεως: 1953
• Επάγγελμα: Συμβολαιογράφος
• Τόπος Καταγωγής: Χανιά Κρήτης, Κρήτη, Ελλάδα
• Τόπος Διαμονής: Λέρος, Δωδεκάνησα, Ελλάδα

Η Φροσύνη Τζανουδάκη γεννήθηκε στο Κοντομαρί Χανίων το 1953 από τον Απόστολο Τζανουδάκη και τη Μαρία Μπριτζολάκη. Σπούδασε στη Νομική Σχολή Αθηνών από το 1971 και πρωτοστάτησε στο φοιτητικό κίνημα κατά της Χούντας. Είχε ενεργό συμμετοχή στα γεγονότα της Νομικής και του Πολυτεχνείου. Το 1979 αποφάσισε να εργαστεί ως συμβολαιογράφος στη Λέρο. Εκεί γνώρισε το σύζυγό της, Δημήτρη Χαρινό, με τον οποίο απέκτησε το 1987 τον γιο της, Μάριο.

Η Φροσύνη Τζανουδάκη γεννήθηκε το 1953 στο Κοντομαρί Χανίων. Ο πατέρας της, ο Απόστολος Αποστόλου Τζανουδάκης, είχε καταγωγή από την Κάινα Αποκορώνου Χανίων, ενώ η μητέρα της, η Μαρία Μπριτζολάκη, είχε καταγωγή από τον Πύργο Χανίων.

Ο παππούς της βιογραφούμενης, από την πλευρά του πατέρα της, ο Απόστολος Τζανουδάκης, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κάινα Αποκορώνου Χανίων. Μετά από μία σύντομη μετανάστευση στην Αμερική, επέστρεψε στα Χανιά και έγινε αγρότης. Παντρεύτηκε τη Χανιώτισσα Φροσύνη Παντελάκη και μαζί της απέκτησε τέσσερα παιδιά, τον Παντελή, τον Απόστολο, δηλαδή τον πατέρα της βιογραφούμενης, τον Αντώνη και τη Μαρία. Ο Παντελής, συγκεκριμένα, ήταν αξιωματικός του ελληνικού στρατού, που χάθηκε στη μάχη της Κρήτης και δε βρέθηκε ποτέ.

Ο Βασίλειος Μπριτζολάκης, ο παππούς της βιογραφούμενης από την πλευρά της μητέρας της, ήταν χωροφύλακας και βενιζελικός, με αποτέλεσμα να διωχθεί από τη χωροφυλακή μόλις επιβλήθηκε η δικτατορία του Μεταξά. Είχε παντρευτεί την Ανθούλα, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά, τον Φίλιππο, τη Μαρία, δηλαδή τη μητέρα της βιογραφούμενης, και τον Δημήτρη. Η Ανθούλα πέθανε όταν η μητέρα της βιογραφούμενης ήταν 10 ετών και ο χήρος, πλέον, Βασίλειος έκανε δεύτερο γάμο με τη Μαριέττα, με την οποία απέκτησε ακόμη ένα παιδί, την Άννα Σκλάβου, μετέπειτα σύζυγο του Γεώργιου Σκλάβου. Ο Βασίλειος Μπριτζολάκης άνοιξε ένα καφενείο μετά την απομάκρυνσή του από τη χωροφυλακή, αλλά σύντομα, στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, σκοτώθηκε στη μάχη της Κρήτης.

Ο πατέρας της βιογραφούμενης, ο Απόστολος Τζανουδάκης, ήταν πιστός σοσιαλιστής που διώχθηκε νωρίς για τις ιδέες του. Σε ηλικία 20 ετών καταδικάστηκε από το Στρατοδικείο Χανίων με εκτοπισμό σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Γερμανία, επειδή κατηγορήθηκε ότι ήταν σύνδεσμος των ανταρτών του βουνού και της πόλης. Ο Απόστολος τελικώς εκτοπίστηκε στα στρατόπεδα Μαουτχάουζεν και Λιντς για δύο έτη, από το 1943 μέχρι την απελευθέρωση της Ελλάδας από το γερμανικό ζυγό. Με την επιστροφή του στην πατρίδα, παρά την κλονισμένη υγεία του, ο Απόστολος υπερασπίστηκε ακόμη περισσότερο τις σοσιαλιστικές του αντιλήψεις.

Παντρεύτηκε τη Μαρία Μπριτζολάκη, που ήταν μοδίστρα και απέκτησε δύο παιδιά, τον Παντελή και τη Φροσύνη, δηλαδή τη βιογραφούμενη. Έγινε εργάτης στα χωράφια και με δυσκολία κατάφερνε να θρέψει την οικογένειά του, αλλά συνέχισε να διακηρύττει τα πολιτικά του πιστεύω. Σύντομα οι πολιτικές του πεποιθήσεις τον οδήγησαν σε συλλήψεις και στον κοινωνικό στιγματισμό του. Προκειμένου να αποκτήσει ένα επιπλέον εισόδημα, ο Απόστολος ξεκίνησε να εργάζεται ως σερβιτόρος σε ταβέρνες και καφενεία, αλλά εξαιτίας των πολιτικών του φρονημάτων, οι διαταγές της Χωροφυλακής προς τους ιδιοκτήτες των καταστημάτων ήταν να διώξουν τον «Τζανουδαποστόλη», όπως τον αποκαλούσαν.

Τα προβλήματα συνεχίστηκαν μέχρι που μια ξαδέλφη της μητέρας της βιογραφούμενης, της Μαρίας, προσκάλεσε την οικογένεια στη Νέα Ζηλανδία, για να μεταναστεύσει μόνιμα. Όμως ο πατέρας της βιογραφούμενης δεν μπορούσε να λάβει το χαρτί κοινωνικών φρονημάτων για να εκδοθούν τα διαβατήρια. Εκείνη ακριβώς την χρονική περίοδο, Διευθυντής στο δημοτικό σχολείο στο Κοντομαρί, όπου φοιτούσαν τα παιδιά του Απόστολου, ο Παντελής και η βιογραφούμενη, ήταν ο Λυκούργος Μαυριδάκης, σπουδαίος άνθρωπος, που έβλεπε την αδικία και παρενέβη αμέσως προκειμένου να βοηθήσει την οικογένεια. «Αποστόλη, σήκω και φύγε, πήγαινε στην Αθήνα. Τα παιδιά σου έχουν μέλλον, μην τα καταστρέψεις. Αν μείνεις εδώ θα καταντήσουν ο γιος σου εργάτης και η κόρη σου μαζώχτρα στις ελιές».

Κι έτσι στις 28 Οκτωβρίου 1960 -αλήθεια τι σύμπτωση- την ημέρα της επετείου του ΟΧΙ, ο πατέρας είπε το δικό του ΟΧΙ σε όσους τόσο άδικα τον κυνηγούσαν. Η οικογένεια μετακόμισε στο Αιγάλεω, καθώς τα παιδιά εκεί θα είχαν πολύ περισσότερες ευκαιρίες για την επαγγελματική τους εξέλιξη.

Η νέα ζωή της οικογένειας ήταν σαφώς καλύτερη, αφού ο πατέρας πλέον εργαζόταν ως μανάβης στις λαϊκές αγορές, συχνά βοηθούμενος από τη σύζυγό του, ενώ τα παιδιά είχαν αφοσιωθεί στο σχολείο. Η βιογραφούμενη θυμάται πως ο πατέρας της με θέρμη της μετέδωσε τις σοσιαλιστικές του ιδέες, σε μια εποχή που κρίσιμα πολιτικά γεγονότα, όπως η δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη το 1963 και η εγκαθίδρυση της δικτατορίας το 1967 επηρέαζαν την εξέλιξη της χώρας και τη θέση της στον παγκόσμιο χάρτη. Μάλιστα, η ίδια σύντομα πολιτικοποιήθηκε και ήδη στις τελευταίες τάξεις του Γυμνασίου ξεσήκωνε τις υπόλοιπες συμμαθήτριές της με τα απαγορευμένα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη. Το όνειρό της ήταν να γίνει δημοσιογράφος, όπως το πρότυπό της, η Οριάνα Φαλάτσι.

Η βιογραφούμενη εισήχθη στη Νομική Σχολή Αθηνών το 1971, όταν ξεκίνησε το φοιτητικό κίνημα κατά της Χούντας, στο οποίο πρωτοστάτησε. Συμμετείχε στα γεγονότα της Νομικής και του Πολυτεχνείου και το 1976 ολοκλήρωσε τις σπουδές της. Το 1979 αποφάσισε να εργαστεί ως συμβολαιογράφος στη Λέρο, έναν τόπο που γνώριζε μόνο για το ψυχιατρείο και σαν τόπο εξορίας των πολιτικών κρατουμένων της περιόδου 1967-1974. Τον Φεβρουάριο του 1980, η βιογραφούμενη εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Λέρο. Στο νησί γνώρισε τον σύζυγό της, τον Δημήτρη Χαρινό και τον παντρεύτηκε με πολιτικό γάμο το 1985. Το 1987 απέκτησαν τον γιο τους, Μάριο. Το Σεπτέμβριο του 2004 και ενώ βρισκόταν στο γραφείο του συζύγου της, όπου θα γινόταν ευχέλαιο, αποφάσισε ξαφνικά με το σύζυγό της να τελέσει θρησκευτικό γάμο εκείνη τη στιγμή, παρουσία ελάχιστων φίλων και του γιου τους. Έφτιαξαν τα στέφανα με κλαδιά δυόσμου και λουλούδια από τον κήπο του γραφείου και έτσι τελέστηκε το μυστήριο μέσα σε μια ατμόσφαιρα ομορφιάς και κατάνυξης.

Η βιογραφούμενη από τη στιγμή που εγκαταστάθηκε στη Λέρο συνέβαλε μαζί με άλλους συντοπίτες στην ίδρυση συλλόγων στο νησί. Με τη βοήθεια πολλών κατοίκων της Λέρου ανασύστησε τον Πολιτιστικό Σύλλογο Νέων Λέρου «Άρτεμις», στον οποίο διαμορφώθηκε θεατρικό εργαστήρι όπου η βιογραφούμενη συμμετείχε ενεργά. Παράλληλα, το 1989 δημιουργήθηκε η Θεατρική Ομάδα Λέρου, μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, στην οποία η βιογραφούμενη επί 25 ολόκληρα χρόνια ήταν εκπρόσωπος της Ομάδας και υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων. Μέσα από την ιδιότητά της αυτή κατάφερε να αναδείξει τη Θεατρική Ομάδα Λέρου σαν έναν από τους πιο σπουδαίους πολιτιστικούς φορείς του νησιού, με δάσκαλο τον αξεπέραστο ηθοποιό του Θεάτρου Τέχνης «Κάρολος Κουν» Βάσο Ανδρονίδη και με τη δημιουργία δύο θεατρικών σκηνών, της κεντρικής και της παιδικής σκηνής. Οι θεατρικές παραστάσεις, οι εκδηλώσεις, τα θεατρικά σεμινάρια, τα θεατρικά παιχνίδια, κυρίως με τους μικρούς μαθητές του νησιού, η οργάνωση φεστιβάλ ερασιτεχνικού θεάτρου στη Λέρο, όλες αυτές οι δράσεις της Θεατρικής Ομάδας Λέρου διαμόρφωσαν ένα ιδιαίτερα απαιτητικό θεατρικό κοινό, φαινόμενο μοναδικό για τα δεδομένα ενός ακριτικού νησιού.

Το 1998 η βιογραφούμενη Φροσύνη Τζανουδάκη εκλέχθηκε νομαρχιακή σύμβουλος Δωδεκανήσου και στο διάστημα 2003-2010 ορίστηκε από τη Δημοτική Αρχή Λέρου ως Πρόεδρος του Δημοτικού Πνευματικού Κέντρου Λέρου με αξιόλογη πολιτιστική και εκδοτική δραστηριότητα, το οποίο όμως σήμερα έχει καταργηθεί.

Στη διάρκεια της θητείας της ως Πρόεδρος του Δημοτικού Πνευματικού Κέντρου Λέρου, η βιογραφούμενη συνέβαλε στην ανάδειξή του ως κορυφαίου φορέα παραγωγής πολιτισμού στο νησί της Λέρου, με την ανάπτυξη εκλαϊκευμένων δράσεων που αγκαλιάστηκαν από όλη την κοινωνία της Λέρου, όπως:

-Την οργάνωση και λειτουργία της βιβλιοθήκης (παιδικού-εφηβικού και δανειστικού τμήματος) και την λειτουργία του λαογραφικού-ιστορικού μουσείου «Μανώλης Ήσυχος» στον Πύργο Μπελλένη, με πολυάριθμα εκθέματα, όπως λαογραφική συλλογή, πίνακες ζωγραφικής και πέτρες ζωγραφισμένες με πένα από τον εξόριστο καλλιτέχνη και αγωνιστή Κυριάκο Τσακίρη και τον μεγάλο μας ποιητή Γιάννη Ρίτσο, το κοινοτικό φαρμακείο της Λέρου του 1899, το πιάνο και προσωπικά είδη του μεγάλου Λεριού πιανίστα Γεωργίου Θέμελη, πολεμικά εκθέματα της μάχης της Λέρου, υλικό από τη ναυμαχία του Γέροντα (1824), χάρτες, λιθογραφίες, σφραγίδες, πορτραίτα ευεργετών και κληρικών με ηχητική ξενάγηση διάρκειας 40 λεπτών της ώρας στην ελληνική και αγγλική γλώσσα.

-Την πολύ σπουδαία εκδοτική δραστηριότητα, όπως την έκδοση του Βιβλίου της κ. Νέλλας Βρατσάλη-Σαλιάρη «Το μακρύ ταξίδι της Λέρου μέσα στους αιώνες» και την δωρεάν διανομή του από το 2003 και κάθε χρόνο στους μαθητές της Α΄ τάξης του Ενιαίου Λυκείου και του Τεχνικού Λυκείου Λέρου και στους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων που υπηρετούσαν στο νησί, την έκδοση του Βιβλίου της ποιήτριας Ολυμπίας Καράγιωργα «Η Λέρος της Ολυμπίας – όταν η αγάπη γίνεται εντολή», την έκδοση του βιβλίου «Λαϊκά παραμύθια και παραμυθάδες της Λέρου», μια συλλογή αφηγημάτων συμπατριωτών μας, που επιμελήθηκε το Δημοτικό Σχολείο Αγ. Μαρίνας και το οποίο αποτελεί σταθμό στην καταγραφή και διάσωση παραμυθιών και λαϊκών αφηγημάτων της Λέρου, την έκδοση, από τον Ιανουάριο του 2006 και για πέντε συνεχή χρόνια, του τριμηνιαίου λογοτεχνικού περιοδικού με τίτλο «Έκφραση λόγου και τέχνης», μια σημαντική δράση του Πνευματικού Κέντρου Λέρου στο πνευματικό και πολιτιστικό γίγνεσθαι της Λέρου με την διεύθυνση της λογοτέχνη Νινόν Δημητριάδου-Καμπούρη, την έκδοση του βιβλίου του Όσκαρ Ουάιλντ «Η ψυχή του ανθρώπου στο σοσιαλισμό» σε μετάφραση της ποιήτριας Ολυμπίας Καράγιωργα, την επανέκδοση του βιβλίου «Στα ίχνη της Αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς», μια εργασία της μαθητικής κοινότητας του Δημοτικού Σχολείου Αγ. Μαρίνας για τα πυργόσπιτα, τα βοτσαλωτά δάπεδα και τα νεοκλασικά αρχοντικά της Λέρου και την εκτύπωση καρτ ποστάλ και ενημερωτικών φυλλαδίων με τα εκθέματα του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου του Πύργου Μπελλένη.

-Την οργάνωση Β΄ και Γ΄ πανελλήνιου λογοτεχνικού διαγωνισμού διηγήματος και ποίησης το 2008 και το 2010, με συμμετοχή πολλών διαγωνιζομένων, λογοτεχνών και μη, από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, κυρίως την Κύπρο.

-Τη δημιουργία και λειτουργία, από το 2009, του «Εργαστηρίου τέχνης» στον Πύργο Μπελλένη, όπου παραδίδονταν εθελοντικά από την εκπαιδευτικό ζωγράφο και λογοτέχνη κ. Φωτεινή Νάκκα μαθήματα ζωγραφικής για τους μικρούς μαθητές της Λέρου.

-Την καθιέρωση τιμητικών βραβεύσεων σε ανθρώπους των γραμμάτων, των επιστημών, των τεχνών, του πολιτισμού κλπ. που έχουν προσφέρει στον τόπο μας και στην πατρίδα μας, όπως των συμπατριωτών μας Στάθη Αρμενιάκου, Νικήτα Ρεπαπή, Νίκου Νταλόγλου, Ολυμπίας Καράγιωργα και του Μητροπολίτη Λέρου κ.κ. Νεκτάριου.

-Την οργάνωση εκθέσεων ζωγραφικής των Στάθη Αρμενιάκου, Γιώργου Καμπούρη, Άννας Μενδρινού, Μάικλ Γουίντερς, Κώστα Ασλανίδη. Παρουσιάσεις βιβλίων και προώθηση της φιλαναγνωσίας στους μαθητές των δημοτικών σχολείων της Λέρου με την πρόσκληση στο νησί των γνωστών συγγραφέων παιδικών βιβλίων Γαλάτειας Γρηγοριάδου-Σουρέλη και Ελένης Δικαίου, οργάνωση συζήτησης των συγγραφέων με τους μαθητές των σχολείων με παράλληλη προσφορά από το Πνευματικό Κέντρο Λέρου των βιβλίων τους στους μαθητές.

-Την οργάνωση ομιλιών-συζητήσεων με τον καθηγητή της Φιλοσοφίας και Πολιτιστικής Διπλωματίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και συγγραφέα κ. Χρήστο Γιανναρά, τον πολιτειολόγο και εκδότη κ. Κώστα Ζουράρη, τον ιστορικό-συγγραφέα Βασίλη Γεωργιάδη, τον σκηνοθέτη και αγαπημένο δημιουργό του ελληνικού κινηματογράφου Παντελή Βούλγαρη και προβολή της ταινίας «Ψυχή βαθιά».

-Εκδηλώσεις σε συνεργασία με το «Χαμόγελο του παιδιού» για την παγκόσμια ημέρα κατά της παιδικής κακοποίησης, οργάνωση των θεατρικών παραστάσεων των έργων «Αγγέλα Παπάζογλου», «Λουντμίλλα» και «Το γάλα» με την Άννα Βαγενά, εκδήλωση για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου μας ποιητή Γιάννη Ρίτσου, συνδιοργάνωση με τη Νομαρχία Δωδεκανήσου και το Δήμο Λέρου των εκδηλώσεων «Μέρες Μνήμης και Δημοκρατίας», εκδηλώσεις τιμής στους αγωνιστές της δημοκρατίας που φυλακίστηκαν στη Λέρο κατά τη διάρκεια της δικτατορίας των συνταγματαρχών και οργάνωση διεθνών φόρουμ για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπου αυτά καταπατούνται ανά τον κόσμο.

-Εκδήλωση-διήμερο ευαισθητοποίησης για την πυρηνική απειλή σε συνεργασία με το Αντιπυρηνικό Παρατηρητήριο Μεσογείου, συναυλίες-αφιέρωμα στον αξέχαστο τραγουδοποιό της λεβεντιάς, του αγώνα και της αντίστασης, Νίκο Ξυλούρη, στον μεγάλο δημιουργό της ελληνικής μουσικής Βασίλη Τσιτσάνη, εκδήλωση-συναυλία με θέμα «Τραγουδώντας για ένα καλύτερο κόσμο» σε συνεργασία με το «Χαμόγελο του παιδιού» και τον Πολιτιστικό Οργανισμό του Δήμου Ροδίων, εκδήλωση-συναυλία αφιέρωμα με θέμα «Εάλω η πόλις» σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Νέων Λέρου «Η Άρτεμις», έκθεση φωτογραφίας του Γιόνσινγκ Χα με θέμα «Με τους Κούρδους αντάρτες στο βουνό Καντίλ», συναυλία με τον Λεριό καλλιτέχνη Γιώργο Δέλφι-Κουσσανέλο στο θεατράκι του Κάστρου της Λέρου.

Τον Ιανουάριο του 2016, η βιογραφούμενη διορίζεται από το Υπουργείο Υγείας ως αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Κρατικού Θεραπευτηρίου Λέρου, ιδιότητα που διατήρησε μέχρι τα τέλη του 2019. Στη διάρκεια της θητείας της ως αντιπροέδρου, με την στήριξη της Διοικήτριας κ. Λήδας Σαρίκα και ολόκληρου του Διοικητικού Συμβουλίου, λύθηκαν τεράστια προβλήματα που αντιμετώπιζε το Κρατικό Θεραπευτήριο Λέρου σχετικά με την κάλυψη των αναγκών της υγειονομικής περίθαλψης των πολιτών, τη βελτίωση της λειτουργίας του Νοσοκομείου και την ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας του λαού της Λέρου. Αναβαθμίστηκε το Νοσοκομείο σε ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό, βελτιώθηκε κτιριακά, προκηρύχθηκαν θέσεις γιατρών και καλύφτηκαν ειδικότητες που έλειπαν για χρόνια από το νησί, έγιναν προσλήψεις σε νοσηλευτικό και τεχνικό προσωπικό, κατασκευάστηκε νέο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών με την ευγενή χορηγία του συμπατριώτη μας ομογενή της Αυστραλίας Σπύρου Γκιουζέππου, τοποθετήθηκαν κεντρικές κλιματιστικές μονάδες VRV σε όλες τις κλινικές του Νοσοκομείου, αγοράστηκε και τοποθετήθηκε νέο ψηφιακό ακτινολογικό μηχάνημα, αγοράστηκαν και τοποθετήθηκαν νέος σύγχρονης τεχνολογίας Αξονικός Τομογράφος και νέος ψηφιακός Μαστογράφος, που ήταν αίτημα ολόκληρης της κοινωνίας της Λέρου για πολλά χρόνια.

Την ίδια περίοδο, 2016-2019, εκλέγεται δημοτική σύμβουλος στον Δήμο της Λέρου και με τις ενέργειές της αναβιώνουν και πάλι οι εκδηλώσεις «Μέρες μνήμης και δημοκρατίας» στο νησί της Λέρου.

Η βιογραφούμενη Φροσύνη Τζανουδάκη με την ενεργό συμμετοχή και δραστηριοποίησή της στο νησί της Λέρου συνέβαλε στην πολιτιστική ανάπτυξη και ανάδειξη των τοπικών πολιτιστικών δυνάμεων, στη συμμετοχή των πολιτών στην πολιτιστική διαδικασία, στη στήριξη και προώθηση των πρωτοβουλιών παραγωγής πολιτισμού.

Σήμερα ζει και εργάζεται ως συμβολαιογράφος στη Λέρο προσφέροντας δημιουργικά στο νησί με τη μεγάλη αγάπη της, τη Θεατρική Ομάδα Λέρου.