Μενού Κλείσιμο

Ντουντουλάκη Πηνελόπη

• Έτος Γεννήσεως: 1949
• Επάγγελμα: Ιατρός, Ποιήτρια, Συγγραφέας
• Τόπος Καταγωγής: Χανιά, Κρήτη, Ελλάδα
• Τόπος Διαμονής: Χανιά, Κρήτη, Ελλάδα

Η ιατρός, ποιήτρια και συγγραφέας Πηνελόπη Ντουντουλάκη γεννήθηκε στα Χανιά το 1949. Είναι η δεύτερη από τις τρεις κόρες του Ιωάννη Ντουντουλάκη και της Ευαγγελίας Φασαλάκη.

Από τα πρώτα μαθητικά χρόνια της εξέφρασε, μέσα από μικρά ποιήματα και εκθέσεις, την έφεσή της για την Τέχνη του Λόγου. Κατά τη φοίτησή της στις τελευταίες τάξεις του εξαταξίου Γυμνασίου, πραγματοποιούσε λογοτεχνικές μεταφράσεις έργων του Ομήρου, του Σοφοκλή και του Ευριπίδη. Στο διάβα του χρόνου θήτευσε σε όλα τα είδη του γραπτού λόγου (ποίηση, πεζογραφία, λογοτεχνική μετάφραση, λαογραφία, θεατρικό κείμενο, χρονογράφημα, καταγραφή προφορικής ιστορίας/βιωματικών αναμνήσεων). Η ερασιτεχνική ενασχόλησή της με τη ζωγραφική απέδωσε δύο ατομικές εκθέσεις και συμμετοχή σε αρκετές συλλογικές παρουσιάσεις. Έργα της βρίσκονται στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων, στον Δικηγορικό Σύλλογο Χανίων και σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Σπούδασε Ιατρική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, από όπου αποφοίτησε με τον βαθμό «Άριστα». Εξειδικεύτηκε στην Παθολογία και έλαβε τον τίτλο Διδάκτορα από το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με βαθμό «Άριστα». Υπήρξε η πρώτη γυναίκα ιατρός που άσκησε την ειδικότητα της παθολογίας στον νομό Χανίων.

Υπηρέτησε, ως ιατρός του Εθνικού Συστήματος Υγείας, σε όλες τις βαθμίδες της επιστημονικής ιεραρχίας. Μετεκπαιδεύτηκε στον Σακχαρώδη Διαβήτη στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Newcastle Upon Tyne της Αγγλίας. Σήμερα διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στο κέντρο των Χανίων, επί της οδού Διονυσίου Σολωμού 30.

Στη διάρκεια της ενασχόλησής της με τα κοινά διετέλεσε Δημοτική Σύμβουλος και Αντιπρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Χανίων, καθώς επίσης Νομαρχιακή Σύμβουλος και Αντινομάρχης Χανίων με αρμοδιότητα σε θέματα Πολιτισμού. Μετά από σχετική εισήγησή της, η οποία έγινε δεκτή από τον τότε Νομάρχη Χανίων Γεώργιο Κατσανεβάκη, πραγματοποίησε αυτοπροσώπως την καταγραφή βιωματικών αναμνήσεων επιζώντων Χανιωτών ομήρων των ναζιστικών στρατοπέδων. Επεξέτεινε το έργο αυτό με καταγραφή βιωματικών αφηγήσεων προσώπων τα οποία βίωσαν τα γεγονότα της Μάχης της Κρήτης και της Αντίστασης. Αυτές οι βιωματικές μνήμες αποτυπώθηκαν σε επτά επετειακές εκδόσεις (Τίτλος: «Η Μνήμη και η Στάχτη») στη διάρκεια επτά ετών, τόσο επί νομαρχίας Γεώργιου Κατσανεβάκη (2004-2006) όσο και, στη συνέχεια, επί νομαρχίας Γρηγόρη Αρχοντάκη (2006-2010). Για τη συγκεκριμένη καταγραφή της προφορικής ιστορίας του Τόπου η Πηνελόπη Ντουντουλάκη τιμήθηκε με έπαινο από τη Διεθνή Ακαδημία Γραμμάτων και Τεχνών «Θεά Αθηνά». Οι τρεις πρώτοι τόμοι της σειράς, οι οποίοι αναφέρονται σε αφηγήσεις επιζώντων ομήρων, έχουν καταχωρηθεί στην ψηφιακή βιβλιοθήκη του Μουσείου Ολοκαυτώματος των Η.Π.Α.

Οι ρίζες της οικογένειας της βιογραφούμενης ξεκινούν από ιστορικές περιοχές που βρίσκονται στους πρόποδες των Λευκών Ορέων. Ο παππούς από την πλευρά του πατέρα, Παναγιώτης Ντουντουλάκης, γεννήθηκε στον Ντερέ (επαρχία Κυδωνίας), σήμερα διαμέρισμα του Δήμου Πλατανιά, τόπο γνωστό και φημισμένο για την πλούσια βλάστηση, τις πηγές και τα νερά του. Στον Ντερέ υπάρχει ακόμα σήμερα το ενετικό και μετέπειτα τούρκικο Μετόχι, όπου οι αντίστοιχοι κατακτητές είχαν επιλέξει να εγκαταστήσουν εκπροσώπους τους. Ως πρωτοδιόριστος δάσκαλος στο ιστορικό χωριό Λάκκοι, της ίδιας επαρχίας, συνάντησε και γνώρισε εκεί τη μετέπειτα σύζυγό του, Πηνελόπη, μια από τις έξι κόρες του οπλαρχηγού και πρωτεταίρου στην Επανάσταση του 1866 Ιωάννη Κοκκαλά, ο οποίος ήταν ονομαστός για τη σοφία και την ανδρεία του. Ο μοναχογιός του Ιωάννη Κοκκαλά, ο Δημήτριος Κοκκαλάς, αγωνιστής του Έθνους και της Δημοκρατίας, αντιστράτηγος και γενικός αρχηγός της Ελληνικής Χωροφυλακής, υπήρξε αφοσιωμένος και έμπιστος συνεργάτης του Ελευθέριου Βενιζέλου.

Οι Λάκκοι έδωσαν ψυχωμένους αγωνιστές σε όλες τις επαναστάσεις ενάντια στον ξένο ζυγό, τόσο στα χρόνια της ενετοκρατίας όσο και στα χρόνια της τουρκοκρατίας. Το εμβληματικό Μνημείο Πεσόντων στους Εθνικοαπελευθερωτικούς Αγώνες Λακκιωτών θυμίζει μεγάλες στιγμές της Ιστορίας.

Ο παππούς από την πλευρά της μητέρας, Ευστράτιος Φασαλάκης (Φασούλης), γεννήθηκε στα Σφακιά, τον τόπο όπου ο εθνομάρτυρας Ιωάννης Βλάχος ή Δασκαλογιάννης ύψωσε, μαζί με τους ανδρείους συναγωνιστές του, τη σημαία στην πολυαίμακτη και ένδοξη Επανάσταση του 1769 ενάντια στον τουρκικό ζυγό. Η μετέπειτα σύζυγός του Αγάθη, το γένος Πούλακα, γεννήθηκε στα Χανιά και είχε καταγωγή από το Θέρισσο, τόπο ηρώων και μαρτύρων, από όπου ξεκίνησε η Επανάσταση του 1905 για την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, με επικεφαλής τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τους στενούς συνεργάτες του, Κωνσταντίνο Μάνο και Κωνσταντίνο Φούμη. Και οι δύο τόποι, όπως και οι αναφερόμενες οικογένειες, έδωσαν ονομαστούς αγωνιστές της ελευθερίας.

Ο Παναγιώτης Ντουντουλάκης και η Πηνελόπη Κοκκαλά απέκτησαν από τον γάμο τους τέσσερα παιδιά, τρεις γιους και μια κόρη. Ο τρίτος γιος τους, Ιωάννης, σπούδασε ιατρική εν μέσω μεγάλων οικονομικών δυσκολιών και εγκαταστάθηκε στα Χανιά. Το ίδιο περίπου διάστημα η Ευαγγελία, μεγαλύτερη από τις δύο κόρες του Ευστράτιου Φασαλάκη και της Αγάθης Πούλακα, φοιτούσε στις πρώτες τάξεις του εξαταξίου Γυμνασίου Χανίων.

Οι δύο τους γνωρίστηκαν στα τέλη της γερμανικής κατοχής. Οι ίδιοι και οι οικογένειές τους είχαν βιώσει πολλά δεινά. Το ιατρείο του Ιωάννη Ντουντουλάκη είχε καταστραφεί από τους βομβαρδισμούς και εκείνος εξακολουθούσε να δίνει μάχη επιβίωσης και στήριξης της πατρικής οικογένειάς του.

Στη διάρκεια των κατοχικών χρόνων εντάχθηκε στην αντιστασιακή οργάνωση Ε.Ο.Κ., στον τομέα προπαγάνδας. Μετά από προδοσία συνελήφθη δύο φορές και οδηγήθηκε στις φυλακές Αγιάς, τη δεύτερη φορά με την κατηγορία ότι άκουγε από το ραδιόφωνο ειδήσεις του BBC. Η ζωή του σώθηκε ως εκ θαύματος, χάρη στην παρέμβαση Γερμανού αξιωματικού, ο οποίος βρισκόταν την ίδια ώρα στον ίδιο χώρο (οικία δημοσιογράφου) και ο οποίος, δίχως να έχει αντιληφθεί τα διαδραματιζόμενα σε παρακείμενη αίθουσα, παρουσιάστηκε και διέψευσε την κατηγορία.

Στο χωριό της ρίζας του, τους Λάκκους, ο Ιωάννης Ντουντουλάκης οργάνωσε μικρό νοσηλευτήριο και εκπαίδευσε τις γυναίκες της περιοχής για ενδεχόμενες έκτακτες ανάγκες περίθαλψης ασθενών και τραυματιών. Στο ίδιο διάστημα ο πατέρας του Παναγιώτης ασθένησε από λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού. Η έλλειψη μέσων αντιμικροβιακής αγωγής και οι στερήσεις οδήγησαν σε επιπεπλεγμένη ωτίτιδα και απόστημα εγκεφάλου με τελική απόληξη τον θάνατο.

Η Ευαγγελία Φασαλάκη ολοκλήρωσε τη φοίτησή της στο εξατάξιο Γυμνάσιο με άριστη επίδοση. Η γερμανική κατοχή ανέκοψε τα όνειρά της για ανώτερες σπουδές. Η μητέρα της έδινε πολύ δύσκολο αγώνα για την επιβίωση της οικογένειας, ενώ ο πατέρας βρισκόταν αποκλεισμένος, ως οικονομικός μετανάστης, στην Αμερική. Στα χρόνια εκείνα, η Ευαγγελία Φασαλάκη εκτελούσε εντολές της ΕΟΚ, μεταφέροντας, με κίνδυνο της ζωής της, υλικό προπαγάνδας και φάρμακα πρώτης ανάγκης σύμφωνα με τις εντολές που της μεταβιβάζονταν. Γνώρισε τον Ιωάννη Ντουντουλάκη στο Θέρισσο και οι δρόμοι ζωής των δύο ενώθηκαν.

Η Απελευθέρωση βρήκε τα Χανιά βαριά πληγωμένα. Ο ανθός της νιότης είχε χαθεί στα πεδία της μάχης, στις ομαδικές εκτελέσεις και στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η Παλιά Πόλη και ο εμπορικός ιστός της είχαν καταστραφεί, ενώ η εβραϊκή συνοικία των Χανίων, μετά τη μαζική σύλληψη και ολοσχερή εξόντωση των κατοίκων της, είχε απομείνει δίχως ίχνος ζωής.

Ο Ιωάννης Ντουντουλάκης προχώρησε με πολλή προσπάθεια στο δρόμο των χρόνων της ανασυγκρότησης. Από την πώληση της οικίας της συζύγου του εξασφάλισε τα πρώτα χρήματα για την ανέγερση μιας από τις πρώτες ιδιωτικές κλινικές των Χανίων. Ο ιδρυτής της κλινικής εργάστηκε με ανθρωποκεντρικό προσανατολισμό και ανιδιοτέλεια, έχοντας πάντοτε την αμέριστη συμπαράσταση και συνεργασία της χαρισματικής συντρόφου της ζωής του. Η Κλινική «Παναγία» λειτούργησε επί τριάντα τρία χρόνια, δηλαδή μέχρι τον θάνατο του Ιωάννη Ντουντουλάκη.

Έργα της Πηνελόπης Ντουντουλάκη που έχουν δει το φως της δημοσιότητας μέχρι σήμερα είναι:

  1. «Ανάμεσα στις δυο Στιγμές μιας κλεψύδρας» (ποίηση, Χανιά 1970)
  2. «Φωτεινό Σημείο» (ποίηση, Χανιά 1979)
  3. «Καινούργια Μέρα» (ποίηση, Χανιά 1980)
  4. «Σαράντα ποιήματα» (ποίηση, Χανιά 1981)
  5. «Κρητικά Παραμύθια» (καταγραφή προφορικής παράδοσης, εκδόσεις «ΘΕΩΡΙΑ», Αθήνα 1986)
  6. «Μπορεί το Αύριο» (ποίηση, εκδόσεις «ΘΕΩΡΙΑ», 1986)
  7. «Τετέλεσται» (ποίηση, Χανιά 2000)
  8. «Τραγουδώ στον ουρανό» (ποίηση για παιδιά, Χανιά, 2000)
  9. «Η Ιστορία των Λάκκων και οι απανταχού Λακκιώτες το 2001» (Ιστορικό λεύκωμα, συγγραφείς: Πηνελόπη I. Ντουντουλάκη και Ιωάννης Ν. Μάντακας, Χανιά 2001)
  10. «Δήμος Πλατανιά: Ο τόπος και οι άνθρωποι» (έκδοση Δήμου Πλατανιά, 2002, επανέκδοση 2010. Τοπιογραφία και ιστορία, με ένθετο λεύκωμα Μνήμης).
  11. «Η ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ Η ΣΤΑΧΤΗ», 2004 (καταγραφή βιωματικών αφηγήσεων, έκδοση: Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων)
  12. «Η ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ Η ΣΤΑΧΤΗ». 2005 (συνεχιζόμενη καταγραφή βιωματικών αφηγήσεων, επετειακή έκδοση. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων)
  13. «Η ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ Η ΣΤΑΧΤΗ», 2006 (συνεχιζόμενη καταγραφή βιωματικών αφηγήσεων, επετειακή έκδοση, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων)
  14. «Η ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ Η ΣΤΑΧΤΗ», 2007 (συνεχιζόμενη καταγραφή βιωματικών αφηγήσεων, επετειακή έκδοση, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων)
  15. «Η ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ Η ΣΤΑΧΤΗ», 2008 (συνεχιζόμενη καταγραφή βιωματικών αφηγήσεων, επετειακή έκδοση. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων)
  16. «Η ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ Η ΣΤΑΧΤΗ. 2009 (συνεχιζόμενη καταγραφή βιωματικών αφηγήσεων, επετειακή έκδοση. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων)
  17. «Η ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ Η ΣΤΑΧΤΗ». 2010 (συνεχιζόμενη καταγραφή βιωματικών αφηγήσεων, επετειακή έκδοση. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων).
  18. «Χρόνος απών» (ποίηση, εκδόσεις «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ», 2006)
  19. «Γαία Χανίων, αέναος Ωδή/ EarthofChanea, PerpetualOde» (ποίηση, έκδοση Τ.Ε.Δ.Κ. Νομού Χανίων, φωτογραφίες Κώστα Παπακωνσταντίνου, κείμενα Αντωνίας Παπαδομανωλάκη, 2004)
  20. «Καρνάγια/Dockyards» (Δίγλωσσο λεύκωμα, εκδόσεις «ΟΙΤΥΛΟ» 2004, φωτογραφίες Κ. Παπακωνσταντίνου, ποίηση Πηνελόπης Ντουντουλάκη)

Το 2019 η Πηνελόπη Ντουντουλάκη συμμετείχε, με ένα ποίημα και με το αυτοβιογραφικό κείμενό της: «The Olive Groves of our Dreams», στον συλλογικό αγγλόφωνο τόμο με τίτλο «Greece: A Modern Odyssey» (έκδοση: Hatto Fischer/ Άννα Αρβανιτάκη). Το 2020 ποιήματά της συμπεριλήφθηκαν στη διεθνή ανθολογία ποίησης με γενικό τίτλο «BRIDGING WATERS».

Αναρίθμητα κείμενά της (χρονογραφήματα, κριτικά σημειώματα, διηγήματα) έχουν δημοσιευτεί στον τοπικό τύπο, ενώ κάποια από τα ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στην αγγλική και σε άλλες ξένες γλώσσες. Σε συνεργασία με τον διεθνή ποιητικό οργανισμό «ITHACA» (ιδρυτής: Germain Droogenbroodt), μετέφρασε πολλά ποιήματα από την αγγλική στην ελληνική γλώσσα. Έχει επιμεληθεί αρκετά βιβλία και έχει αναλάβει και φέρει εις πέρας μεγάλο αριθμό παρουσιάσεων βιβλίων Χανιωτών συγγραφέων και ποιητών, σε εκδηλώσεις των οποίων τη γενική επιμέλεια είχε η ίδια, σε συνεργασία με φορείς της πόλης και του νομού.

Το ποιητικό έργο της Πηνελόπης Ντουντουλάκη έχει τιμηθεί με παγκρήτια, πανελλήνια και διεθνή («Jean Monnet»-«Giovanni Gronchi») λογοτεχνικά βραβεία. Το ποίημά της «Ειρήνη», μελοποιημένο σε χορωδιακή σύνθεση από τον αείμνηστο μουσικοδιδάσκαλο και συνθέτη Δημήτριο Καψωμένο, έχει βραβευθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού.

Η Πηνελόπη Ντουντουλάκη διετέλεσε μέλος του Δ.Σ. του Ιατρικού Συλλόγου Χανίων, μέλος της Επιτροπής Βιοηθικής της Αρχιεπισκοπής Κρήτης, Γραμματέας της Εταιρείας Θεάτρου Κρήτης, ιδρυτικό μέλος και Αντιπρόεδρος της Ένωσης Πνευματικών Δημιουργών Χανίων, ιδρυτικό μέλος του Συλλόγου Γυναικών Καλλιτεχνών «Ίρις», Γραμματέας του Κοινωφελούς Ιδρύματος-Πολιτιστικού Κέντρου Σκινέ «Ιουλιανός Τσιράκης» και είναι επίτιμο μέλος του Συλλόγου Στιχουργών Ν. Χανίων.

Σήμερα η Πηνελόπη Ντουντουλάκη, παράλληλα με την άσκηση του λειτουργήματος της ιατρικής και τη συνεχιζόμενη θητεία της στη λογοτεχνία, είναι απόφοιτος του Ψυχολογικού Κέντρου Χανίων (του οποίου απόφοιτος είναι και ο γιος της Ιωάννης), με στόχο την περαιτέρω ενασχόλησή της και με τη Συμβουλευτική Ψυχοθεραπεία.

Ένα προσφιλές της απόφθεγμα θα μπορούσε να είναι το: «Αναζήτησε και γνώρισε τον εαυτό σου, άκουσε προσεκτικά τον συνομιλητή σου και δέξου την κάθε μοναδική μέρα, εύκολη ή δύσκολη, με την οφειλόμενη ευγνωμοσύνη».