Μενού Κλείσιμο

Αποστολάκης Σταμάτης

• Έτος Γεννήσεως: 1932
• Επάγγελμα: Δάσκαλος, Συγγραφέας, Λαογράφος
• Τόπος Καταγωγής: Αγία Ειρήνη Σελίνου Χανίων
• Τόπος Διαμονής: Χανιά, Κρήτη, Ελλάδα

 

Ο Σταμάτης Αποστολάκης γεννήθηκε στην Αγία Ειρήνη Σελίνου Χανίων το 1932. Είναι Δάσκαλος, Συγγραφέας και Λαογράφος.

Ο Σταμάτης Αποστολάκης γεννήθηκε στην Αγία Ειρήνη Σελίνου Χανίων το 1932. Είναι Δάσκαλος, Συγγραφέας και Λαογράφος. Αποφοίτησε από το 1ο οκταθέσιο Γυμνάσιο Χανίων. Το 1950 εισήχθη στην Παιδαγωγική Ακαδημία Ρόδου, από όπου αποφοίτησε το 1952 με άριστα. Το σχ. έτος 1952-53 προσελήφθη ως κοινοτικός δ/λος, στο 2/θέσιο Δ. Σχ. Επανοχωρίου-Σελίνου. Την περίοδο 1953-1954 υπηρέτησε την στρατιωτική του θητεία στο ΣΕΜ (Σώμα Εφοδιασμού Μεταφορών). Από το 1966 ως το 1968 παρακολούθησε πρόγραμμα μετεκπαίδευσης, κατόπιν εξετάσεων, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών με καθηγητές τους Ι. Κακριδή, Γ. Σπυριδάκη, Ν. Τωμαδάκη, Ι. Θωμόπουλο, κ.ά. Το 1955 διορίστηκε στο δημοτικό σχολείο Μαυροκάμπου Κορεστίων της Δυτικής Μακεδονίας, παρότι ήταν μέλος πολύτεκνης οικογένειας και Αριστούχος της Παιδαγωγικής Ακαδημίας και θα έπρεπε να διοριστεί στον τόπο του. Στη συνέχεια μετατέθηκε στο νομό Χανίων, αρχικά στο δημοτικό σχολείο Ροδοβανίου Σελίνου (1959-1963) και έπειτα (1963-1966) στο δημοτικό σχολείο Αγριλέ Σελίνου. Το 1968 εργάστηκε σαν βοηθός επιθεωρητή στα Χανιά. Το 1969-1976 υπηρέτησε στο 13ο Δημοτικό σχολείο Χανίων και τέλος στο 6ο δημοτικό Χανίων (1976-1987), οπότε και αποστρατεύτηκε μετά από 34 συναπτά έτη άσκησης του λειτουργήματος του Δασκάλου. Διηγείται ότι ισχυρό κίνητρο για την απόφαση του να γίνει δάσκαλος στάθηκε το βιβλίο του Γιάννη Μουρέλλου «Ο Δάσκαλος», που δανείστηκε από τη βιβλιοθήκη του οικοτροφείου της Σούγιας ο πατέρας του, ο οποίος εργαζόταν εκεί ως μαραγκός. Ο πατέρας του, αν και δεν είχε ιδιαίτερη μόρφωση, ήταν ένας σοφός και μετρημένος άνθρωπος, που επηρέασε βαθιά τον βιογραφούμενο, καθοδηγώντας τον, με τον τρόπο του, να γίνει δάσκαλος αλλά και ένας έντιμος, μετρημένος και συνετός άνθρωπος.

Από το 1952 ασχολήθηκε με τη συλλογή λαογραφικού υλικού, όπως δημοτικά τραγούδια, παραδόσεις, θρύλους και ιστορίες, το οποίο καταχώρησε για πρώτη φορά στο περιοδικό «Κρητική Εστία». Πάνω από 150 μελέτες του έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα· ανάμεσα τους οι «Κρήτες Μακεδονομάχοι», που κυκλοφόρησε το 1984. Επηρεάστηκε βαθιά στη διάρκεια της θητείας του ως Δάσκαλος στην περιοχή των Κορεστίων, που υπήρξε κέντρο του Μακεδονικού αγώνα, από τις διηγήσεις των γερόντων, που θυμούνταν πολλούς Κρητικούς Μακεδονομάχους να τραγουδούν ριζίτικα τραγούδια. Έτσι άρχισε να συγκεντρώνει υλικό, αφού πολλοί συγχωριανοί του είχαν πάει εθελοντές στον Μακεδονικό αγώνα. Το έργο του αυτό, το χάρισε στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα στη Θεσσαλονίκη, καθώς και την επανέκδοσή του το 1985, επαυξημένο. Στο δε «Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών Ελευθέριος Βενιζέλος» παραχώρησε, χωρίς καμία αμοιβή, τα κείμενα των ομιλιών 70 χρόνων (1937-2007) που συγκέντρωνε κατά το επίσημο ετήσιο μνημόσυνο του Εθνάρχη Ελευθέριου Βενιζέλου, τέλη Μαρτίου κάθε χρόνο στον Τάφο του, στον Προφήτη Ηλία Ακρωτηρίου. Τόμος ογκωδέστατος, πλήρης, με τα βιογραφικά των ομιλητών κάθε χρόνο, φωτογραφικό υλικό κλπ. Από το 1966 διατηρεί μόνιμη σελίδα στα «ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ». Έχει εργασθεί σαν ραδιοφωνικός παραγωγός στην ΕΡΑ Χανίων με τις εκπομπές «Συγγραφείς και κείμενα της Κρήτης» και «Λαογραφία της Κρήτης» και στο «Ράδιο Μαρτυρία» Χανίων, στην εκπομπή «Χριστιανική Λαογραφία».

Έχει συμμετάσχει σε πολλά κρητολογικά και διεθνή συνέδρια και έχει αρθρογραφήσει σε όλον σχεδόν τον κρητικό Τύπο. Έχει βραβευθεί δύο φορές από την Ακαδημία Αθηνών για τις συλλογές του, πολύτιμου λαογραφικού υλικού. Είναι Μέλος της Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας και της Ιστορικής Λαογραφικής Εταιρείας Κρήτης (ΙΛΑΕΚ). Είναι Τακτικό Μέλος της Ένωσης Πνευματικών Δημιουργών Χανίων και Ιδρυτικό Μέλος του Συλλόγου Δημιουργίας Ιστορικού Φυσικολαογραφικού Μουσείου Ομαλού και του Ιστορικού Μουσείου Αγίας Ειρήνης. Από τα πιο γνωστά βιβλία του είναι τα «Ριζίτικα, Τα δημοτικά τραγούδια της Κρήτης», από τις εκδόσεις «Γνώση» το 1993, των οποίων η δεύτερη έκδοση, το 2010, έφερε τη βράβευσή του από την Ακαδημία Αθηνών, στις 29 Δεκεμβρίου 2011 «για την πεντηκονταετή εργασία του για τη διάσωση και τη μελέτη του λαϊκού πολιτισμού της Κρήτης». Ακόμη, τα «Λαογραφικά Μελετήματα στον Ελευθέριο Βενιζέλο» (1995), «Η μάχη της Κρήτης στη Νεοελληνική ποίηση», «Το Τοπωνυμικό του Καμπανού» (1968), «Η Χριστιανική Διδασκαλία στη Δημοτική ποίηση της Κρήτης» (1981), «Λαογραφικά του Δωδεκαήμερου» (1981), «Αθλητισμός και Αγωνίσματα στην Κρήτη επί Τουρκοκρατίας» (1988), «Οι Μακεδονομάχοι μας στη Δημοτική ποίηση» (1985), «Γνωρίστε το Ανατολικό Σέλινο», «Τα λαογραφικά του Χορού στη Δυτική Κρήτη», «Το πανηγύρι στον τόπο μας» (1983), «Δημοτικά Τραγούδια της Κρήτης για την ξενιτιά», «Σελινιώτες Ήρωες στη Μάχη της Κρήτης, στα στρατόπεδα συγκεντρώσεων, στη Γερμανία» (1981), «Ιστορική ρίμα της Κρήτης και πόλεμος του 1940» (1996), «Τόποι μαρτυρίου και Θυσίας στην Κρήτη» (2002), «Μνήμες Ανατολικοσελινιωτών από το 1940 και 1944-45» (2007), «Ο καθεδρικός Μητροπολιτικός ναός των Χανίων: Η τριμάρτυρη» (1988), «Η Μικρασιατική Εκστρατεία και Καταστροφή, στην ιστορική ρίμα της Κρήτης» (1999) και πλειάδα άλλων. Του ανετέθη δε η επιμέλεια της έκδοσης, συλλογή υλικού, σχολιασμός, κλ οκτώ (8) αυτοτελών έργων του αοιδ. Ιεράρχη Ειρηναίου Γαλανάκη, από το 2014-2021 (αδάπανα, όπως πάντα) Πρόσφατο έργο του «Το ιστορικό Δημοτικό Τραγούδι της Κρήτης, για το 1821», Χανιά, 2021, σχ.4ο, σ.130, που εκδόθηκε από το «Μουσείο Τυπογραφίας» Γιάννη και Ελένης Γαρεδάκη, Χανιά .

Στις 23 Δεκεμβρίου 2016, το Σεβαστό Οικουμενικό Πατριαρχείο απένειμε στον «αγαπητό δάσκαλο, λαογράφο, συγγραφέα, ερευνητή» Σταμάτη Αποστολάκη το Οφφίκιο του Άρχοντα Προστάτη των Γραμμάτων της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας. Τον χειροθέτησε με τις ευλογίες του Παναγιωτάτου και Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου κ.κ. Δαμασκηνός, την Παρασκευή 10 Μαρτίου 2017, στον Ιερό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Νέας Χώρας Χανίων.

Στις 19 Μαρτίου 2018, το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Ρεθύμνης πραγματοποίησε τιμητική εκδήλωση με θέμα «Γνωριμία με το έργο του Σταμάτη Α. Αποστολάκη» και ακολούθησε η έκδοση του αφιερωματικού τόμου «Εγκώμιον Σταμάτη Αποστολάκη».