Μενού Κλείσιμο

Βέρβενα Κυνουρίας

Τα Βέρβενα, από τα πιο ορεινά χωριά της Πελοποννήσου, είναι χτισμένα σε υψόμετρο 1160 μέτρων στις βόρειες πλαγιές του όρους Πάρνωνα. Διατηρώντας ένα ιδιαίτερο και ομοιόμορφο αρχιτεκτονικό χρώμα, το χωριό έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός. Ανήκει διοικητικά στον Δήμο Βόρειας Κυνουρίας και έχει καταγεγραμμένους 265 κατοίκους, αλλά πολλοί κάτοικοι διαμένουν εκεί μόνο το καλοκαίρι.

Κατά την αρχαιότητα, ίσως κατοικούσαν στη θέση που βρίσκεται το χωριό οι Βερβένιοι, αρκαδικό γένος, σύμφωνα με τον λεξικογράφο Ησύχιο, ενώ η περιοχή ανήκε στην αρχαία Αρκαδία. Τα αρχαιότερα λείψανα που έχουν ανακαλυφθεί στην περιοχή ανάγονται στη 2η χιλιετία π.Χ. και πρόκειται για λίθινες αξίνες που βρέθηκαν στη θέση Πέτρα, όπου η ομώνυμη βρύση. Περισσότερα στοιχεία κατοίκησης της περιοχής των Βερβένων σώζονται από την εποχή του Ιουστινιανού και εξής. Ενδείξεις ύπαρξης του οικισμού κατά τη βυζαντινή περίοδο αποτελούν τα ερείπια παλαιότερων οικισμών στις γύρω περιοχές. Ο βυζαντινός οικισμός φαίνεται ότι κατά τον 12ο αι. μ.Χ. γνώρισε άνθηση, καθώς στην εποχή αυτή χρονολογείται ο βυζαντινός ναός του οποίου αρχιτεκτονικά μέλη σώζονται εντοιχισμένα στον ναό του Τιμίου Προδρόμου του 18ου αι. μ.Χ.

Το χωριό είναι στενά συνδεδεμένο με την Επανάσταση του 1821. Εκεί, στον Πύργο του Αυγουστή, ο οποίος διασώζεται μέχρι σήμερα, είχε εγκαταστήσει ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης το αρχηγείο του. Με ορμητήριό του τα Βέρβενα ξεκίνησε μαζί με τους άνδρες του την επίθεση κατά των Τούρκων για την άλωση της Τριπολιτσάς. Στις 21 Ιουνίου 1821 το χωριό υποδέχτηκε τον Δημήτριο Υψηλάντη που κατέφθασε από την Οδησσό. Η ομιλία του Υψηλάντη στους συγκεντρωμένους αγωνιστές της Επανάστασης μνημονεύεται στη μαρμάρινη πλάκα, με τη μορφή ανοιχτού ειλητάριου, το οποίο έχει αναρτηθεί στο σημείο υποδοχής. Στα Βέρβενα, στις 18 Μαΐου 1821, έγινε και η περίφημη νικηφόρα μάχη των Ελλήνων κατά των Τούρκων όταν οι τελευταίοι επέδραμαν κατά του χωριού.

Στα Βέρβενα μπορεί να θαυμάσει ο επισκέπτης αξιόλογα μνημεία και αξιοθέατα. Πυργόσπιτα, μαρμάρινα γλυπτά που στολίζουν πλατείες και δρόμους, τις εκκλησίες του Προδρόμου, που βρίσκεται στην άκρη του χωριού, και της Παναγίας. Δίπλα στην εκκλησία του Προδρόμου είναι η Μεγάλη Βρύση, χτισμένη το 1788 από πέτρα και μάρμαρο. Η πρόσοψή της από μάρμαρο αποτελείται από δύο καμάρες, όπου σε κάθε μία υπάρχουν από δύο γλυπτές πέτρινες γούρνες-κρουνοί με άφθονο νερό, και επίσης κοσμούνται με ανάγλυφες παραστάσεις, με ανθρώπους, φίδια, σταυρούς και ρόδακες. Οι δύο αψίδες στηρίζονται σε απομίμηση κιονόκρανου και η στέγη είναι σκεπασμένη με πλάκες. Η παραπάνω βρύση ήταν η μοναδική πηγή ύδρευσης του χωριού, μέχρι να φτιαχτεί το υδραγωγείο.