Το Τζερμιάδο ή Τζερμιάδω είναι χωριό του οροπεδίου Λασιθίου, χτισμένο σε υψόμετρο 850 μέτρων. Είναι έδρα του Δήμου Οροπεδίου Λασιθίου και σύμφωνα με τη απογραφή του 2011 έχει 637 κατοίκους.
Η ονομασία του χωριού φαίνεται να προέρχεται από τα πρώτα χρόνια κατοίκισής του από την εποχή της Ενετοκρατίας στο νησί και αποδίδεται στο επώνυμο των πρώτων οικιστών του, των Τζερμιάδων. Η παλαιότερη μνεία στην ονομασία Τζερμιάδω γίνεται από τον Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα, ο οποίος το αναφέρει το 1630 ως Zermiades. Όμως, η ανθρώπινη παρουσία στη περιοχή ξεκινάει από τους Νεολιθικούς Χρόνους, καθώς έχουν βρεθεί πολλά κεραμικά αγγεία της Μεσομινωικής περιόδου, όπως και όστρακα αλλά και χάλκινα αντικείμενα Ρωμαϊκών χρόνων.
Δίπλα στο χωριό βρίσκεται το σπήλαιο της Τράπεζας ή Κρόνιον που παρουσιάζει σπηλαιολογικό αλλά και ιστορικό ενδιαφέρον, αφού βρέθηκαν σε αυτό αρχαία ίχνη κατοίκησης. Τα χρυσά αντικείμενα και τα ειδώλια αποδεικνύουν ότι χρησιμοποιήθηκε ως λατρευτικός χώρος. Αργότερα φαίνεται ότι μετατράπηκε σε χώρο ταφής και ιερό, καθώς ανακαλύφθηκαν προσφορές και αναθήματα, όπως πρωτομινωικά ειδώλια από ελεφαντόδοντο.
Στην τουρκική απογραφή του 1671 το χωριό αναφέρεται ως Cermyado. Στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834, καταγράφηκαν 100 χριστιανικές οικογένειες. Το 1867, κατά την Κρητική επανάσταση των ετών 1866-1869 κατά της οθωμανικής κυριαρχίας στο νησί και υπέρ της ένωσης με την Ελλάδα, οι Τούρκοι είχαν περικυκλώσει τον επαναστάτη Μιχαήλ Κόρακα στο Τζερμιάδο και στη μάχη που ακολούθησε, το χωριό καταστράφηκε.
Το 1879 δημιουργήθηκε ο δήμος Τζερμιάδου (Πέρα Δήμος) με έδρα τον ομώνυμο οικισμό, που περιλάμβανε τα μισά χωριά του Οροπεδίου. Στην απογραφή του 1881, το Τζερμιάδο είχε 894 χριστιανούς κατοίκους και 4 Τούρκους, οι οποίοι ήταν οι φοροεισπράκτορες.
Σήμερα το χωριό έχει, σύμφωνα με τη απογραφή του 2011, 637 κατοίκους. Διαθέτει Γυμνάσιο και Λύκειο, υποκαταστήματα τραπεζών και ταχυδρομείο, ενώ το δημοτικό σχολείο έπαυσε τη λειτουργία του το 2014 λόγω έλλειψης μαθητών και συγχωνεύτηκε με αυτό του Αγίου Γεωργίου. Υπάρχουν αρκετά ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια και παραδοσιακές ταβέρνες. Οι κάτοικοί του ασχολούνται κυρίως με την καλλιέργεια πατάτας και άλλων οπωροκηπευτικών.
Από τα αξιοθέατα του χωριού είναι οι όμορφες εκκλησίες του, όπως ο ιερός ναός του Τιμίου Σταυρού στο κέντρο του οικισμού και η Αγία Τριάδα με το ψηλό καμπαναριό και την υπέροχη αρχιτεκτονική της που ξεχωρίζει ανάμεσα στα μικρά σοκάκια με τα παραδοσιακά σπίτια. Κοντά στο Τζερμιάδο βρίσκεται το φημισμένο μοναστήρι της Παναγίας της Κρουσταλλένιας που θεωρείται ότι υπήρχε ήδη από τη Β΄ Βυζαντινή περίοδο της Κρήτης (961-1204). Στον περίβολο της Μονής υπάρχουν δώδεκα τεράστιοι πρίνοι, των οποίων οι ρίζες έχουν ουσιαστικά αγκαλιάσει το βράχο και προσφέρουν ένα μοναδικό θέαμα. Ένας θρύλος, μάλιστα, αναφέρει ότι ο πρίνος που βρίσκεται δίπλα από τα κελιά στη νότια πτέρυγα της μονής έχει 18 κλώνους, όσα δηλαδή τα χωριά του Οροπεδίου Λασιθίου, τα οποία και προστατεύει.
Χαρακτηριστικό γνώρισμα της περιοχής είναι οι αμέτρητοι ανεμόμυλοι. Από το χωρίο ξεκινάει ένα μικρό τμήμα του μονοπατιού E4 το οποίο καταλήγει μέσα από μια εύκολη και ωραία διαδρομή μέσα στη φύση στην κορυφή Καρφί, όπου εγκαταστάθηκαν Μινωίτες μετά την καταστροφή των μεγάλων πόλεων του νησιού.
Στο Τζερμιάδο γίνονται κάθε χρόνο πολλά πανηγύρια, όπως του Αγίου Χαραλάμπους στις 10 Φεβρουαρίου, της Αγίας Τριάδας στις 28 Μαΐου, του Αγίου Ιωάννη στις 29 Αυγούστου και της Αγίας Άννας στις 9 Δεκεμβρίου.