Η Υπάτη με την πλούσια ιστορία και το μαρτυρικό παρελθόν κατά τη διάρκεια της γερμανοϊτάλικής κατοχής είναι χτισμένη σε ένα καταπράσινο περιβάλλον στους πρόποδες της Οίτης. Η θέα από το χωριό απλώνεται μέχρι τον κάμπο της Λαμίας και την παραλία της Αγίας Μαρίνας, ενώ η φύση στη γύρω περιοχή είναι μαγευτική. Απέχει 22 χιλιόμετρα από τη Λαμία και αριθμεί γύρω στους 500 κατοίκους.
Η ιστορία της Υπάτης ξεκινάει από την αρχαιότητα, καθώς στη θέση του σημερινού οικισμού οι Αινιάνες είχαν χτίσει το 410 π.Χ. μία οχυρή πόλη, η οποία ήταν έδρα του κοινού τους (Αρχαία Αινίδα) και του νομισματοκοπείου τους, αλλά και κέντρο μαγείας. Αναφέρεται από πολλούς αρχαίους συγγραφείς ως Υπάτη ή Υπάτα, ενώ στις πηγές του Μεσαίωνα εμφανίζεται ως Πάτα, Πάτραι της Ελλάδος και Νέα Πάτρα και κατά την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης ως Πατρατζίκι.
Κατά τους βυζαντινούς χρόνους, η Υπάτη υπήρξε έδρα του Δεσποτάτου Νέων Πατρών και κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας υπήρξε μαζί με την Αθήνα συμπρωτεύουσα του Καταλανικού Δουκάτου Αθηνών και Νέων Πατρών. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ήταν έδρα καζά, δηλαδή επαρχίας, και σημαντικό οικονομικό κέντρο της Κεντρικής Στερεάς.
Στην περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης, στις 2 Απριλίου 1822, έγινε στην ευρύτερη περιοχή της Υπάτης μάχη εναντίον του Δράμαλη, η οποία ήταν νικηφόρα για τους Έλληνες. Η Υπάτη έχει ανακηρυχθεί Μαρτυρική Πόλη εξαιτίας των δεινών που υπέστη κατά την περίοδο της γερμανοϊταλικής κατοχής. Συγκεκριμένα, το 1942 μετά το σαμποτάζ του Γοργοποτάμου, οι Γερμανοί ως αντίποινα εκτέλεσαν 16 κατοίκους, ενώ στις 17 Ιουνίου 1944 εκτέλεσαν 28 κατοίκους και έκαψαν σχεδόν όλο τον οικισμό.
Η σημερινή Υπάτη είναι ένα όμορφος οικισμός με στενά δρομάκια, ένα πευκόφυτο πάρκο και την πηγή των λουτρών στην πλατεία της. Σημεία ενδιαφέροντος είναι το Βυζαντινό Μουσείο το οποίο στεγάζεται σε λιθόκτιστο κτίριο του 1836 που λειτουργούσε ως οθωνικός στρατώνας και το Κακογιάννειο Αστεροσχολείο που αποτελεί κέντρο εκπαίδευσης, έρευνας και διάδοσης της επιστήμης της Αστρονομίας.
Αξιοθέατα της περιοχής είναι η ακρόπολη της Υπάτης με ερείπια μεσαιωνικού κάστρου, η εκκλησία του Αγίου Νικολάου με ψηφιδωτό δάπεδο που απεικονίζει παραστάσεις πουλιών στο προαύλιό της, η Μονή του Οσίου Αγάθωνα που χρονολογείται από τον 15ο αιώνα και φιλοξενεί στους χώρους της το Μουσείο Φυσικής Ιστορία της Οίτης και φυσικά τα Λουτρά της Υπάτης με τις ιαματικές πηγές και το Υδροθεραπευτήριο.
Στην περιοχή της Υπάτης δεν μένουν παραπονεμένοι και οι λάτρεις της φύσης, καθώς η Οίτη προσφέρει απλόχερα την ομορφιά της σε πεζοπορικές διαδρομές όπου συνυπάρχει το απέραντο πράσινο, τρεχούμενα νερά, καταρράκτες και μονοπάτια που έχουν συνδεθεί με θρύλους και μύθους μαγισσών.
Φωτό: https://www.kaliterilamia.gr/