Η Ξυλοκερατιά είναι χτισμένη σε υψόμετρο 60 μέτρων, δυτικά του Γαλλικού ποταμού και βορειοανατολικά της Πικρολίμνης. Απέχει 22 χιλιόμετρα από το Κιλκίς και 39 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη. Το χωριό θεωρείται προσφυγικό καθώς μετά τους Βαλκανικούς πολέμους και την ανταλλαγή πληθυσμών εγκαταστάθηκαν εκεί πρόσφυγες, κυρίως από την Ανατολική Ρωμυλία.
Κοντά στο χωριό, δίπλα στη λίμνη, έχουν βρεθεί ίχνη προϊστορικού οικισμού που πιθανολογείται ότι ανήκουν στην αρχαία πόλη Κλίται. Στις όχθες της λίμνης βρίσκονται τα ιαματικά λουτρά Πικρολίμνης που χαρακτηρίζονται από τη μαύρη λάσπη που υπάρχει στην κοίτη. Τα λουτρά διαθέτουν ομαδικές πισίνες και ατομικούς χώρους επάλειψης, καθώς και υδροθεραπευτήριο με ατομικές μπανιέρες.
Ξεχωριστό έθιμο του χωριού είναι η Βαρβάρα που αναβιώνει κάθε χρόνο στις 4 Δεκεμβρίου. Με ρίζες στην αρχαιότητα, η Βαρβάρα αναφέρεται στην πανσπερμία. Κατά το έθιμο οι νοικοκυρές της Ξυλοκερατιάς βράζουν από την παραμονή έναν χυλό με σιτάρι κανέλα, καρύδια, σύκα και διάφορα άλλα υλικά και ανήμερα βάζουν τον κολυβόζωμο που ονομάζεται Βαρβάρα σε ένα βαθύ πιάτο και τον μοιράζουν σε 3 τουλάχιστον σπίτια για να ευχηθούν στους νοικοκύρηδες μια καλή σοδειά.