Βρασνά Θεσσαλονίκης

Τα Βρασνά είναι χτισμένα στους πρόποδες του δάσους των Κερδυλλίων, στην πλαγιά του βουνού του Στρυμονικού κόλπου. Είναι ένα όμορφο χωριό με παραδοσιακά πέτρινα σπίτι που διατηρούν τη μακεδονίτικη αρχιτεκτονική.

Στην περιοχή που βρίσκονται τα Βρασνά θεωρείται ότι βρισκόταν η αρχαία θρακική πόλη της Βισαλτίας Βρέα, στην οποία αναφέρεται ο Θουκυδίδης. Η Βρέα υπήρχε έως την εποχή του Φιλίππου Β’, ενώ στους ρωμαϊκούς χρόνους φαίνεται ότι ο πληθυσμός της εγκαταστάθηκε στην Αμφίπολη ή σε κάποια κοντινή πόλη. Η ονομασία του σημερινού χωριού είναι πιθανότατα παραφθαρμένο τοπωνύμιο της παλιότερης ονομασίας Βρέα που προερχόταν από τη θρακική λέξη βρία, δηλαδή πόλη.

Στο κέντρο των Βρασνών σώζεται πύργος που χρονολογείται στις αρχές του 15ου αιώνα, κατά την Παλαιολόγεια περίοδο. Ο πύργος χρησίμευε για την οχύρωση του οικισμού και για την ενίσχυση ελέγχου του δρόμου από τη Βόλβη προς την πεδιάδα του Στρυμόνα. Ήταν τριώροφος, αλλά σήμερα σώζεται ο πρώτος όροφος και τμήματα μόνο έως τον τρίτο.

Στην περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα έδρασαν στο χωριό ο Δημήτριος Κρυστάλλης και ο Αναστάσιος Φυλακτός, οι οποίοι κατάγονταν από τα Βρασνά και γνωρίζοντας καλά την περιοχή έδειχναν μυστικά περάσματα στα αντάρτικα σώματα.

Στα παλιό σχολείο των Βρασνών λειτουργεί λαογραφικό μουσείο και έκθεση πετρωμάτων και ορυκτών. Αξιοπρόσεκτα είναι τα παραδοσιακά πέτρινα σπίτια και οι κρήνες του χωριού, καθώς και ο ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου και Αγίου Γεωργίου με το καμπαναριό του 1846 και τα ρωμαϊκά ταφικά ανάγλυφα στην τοιχοποιία του.