Βαθειακό Αμαρίου

Το Βαθειακό ειναι μικρός οικισμός της επαρχίας Αμαρίου. Υπάγεται στην κοινότητα της Νίθαυρης. Στο Βαθειακό μένουν 25 περίπου άτομα. Έχει υψόμ. 460 μ. και απέχει 56 χμ. από το Ρέθυμνο.

Το Βαθειακό ήταν ένα από τα 13 χωριά της Αμπαδιάς,το πολυανθρωπότερο και το σπουδαιότερο κέντρο των Τούρκων τρομοκρατών. Ο «Καστροφύλακας» αναφέρει ότι το 1583, είχε 169 κατοίκους. Το 1881 είχε 46 Τούρκους κατοίκους.

Το 1821 οι επαναστάτες Κουρμούλης, Μελιδόνης, Τσουδερός κ.ά. σκότωσαν » όλους τους Τούρκους που είχαν οχυρωθεί στο χωριό με αρχηγό τον Ντελή Μουστα-

φά. Τον ίδιο τον Ντελή Μουσταφά τον συνέλαβαν και τον αποκεφάλισαν για τα εγκλήματα, που είχε κάνει στο χωριό Κοξαρέ.

Το 1822 ο Μελιδόνης σκότωσε εδώ 18 Τούρκους. Μια άλλη φορά με 80 συμπολεμιστές του σκότωσε τους φρουρούς των αποθηκών και μπήκαν στις αποθήκες απ’ όπου πήραν τρόφιμα και πολεμοφόδια. Για την πράξη του αυτή τον σκότωσε ο Ρ. Βουρδου-μπάς.

Το 1922 με την ανταλλαγή των πληθυσμών, οι Τούρκοι έφυγαν από τον οικισμό, ο οποίος αμέσως μετά κατοικήθηκε από Έλληνες κατοίκους του χωριού Νίθαυρης. ΓΓ αυτό το λόγο, ενώ είναι μακριά από το χωριό – απέχει 4 χμ. – και κοντά στο Απο-δούλου , ανήκει στην κοινότητα Νίθαυρης.

Στον οικισμό ανήκουν οι εκκλησίες: ο Άγιος Γεώργιος ο Διασορίτης, βυζαντινή με τοιχογραφίες 12ου και 13ου αιώνα, ο Άγιος Νικόλαος, ρυθμού βασιλικής. Βρίσκεται στο νεκροταφείο και έχει ανακαινιστεί. Τέλος ο Άγιος Στέφανος, πολύ παλιά εκκλησία, ερειπωμένη, βρίσκεται έξω από τον οικισμό.

*Στοιχεία από 15ετή έρευνα 1980-1995.