Βάϊ Σητείας

Είναι ένα παλιό μετόχι, που σήμερα δεν κατοικείται. Μόνο μερικό σπίτια από τον παλιό οικισμό σώζονται στο δημόσιο δρόμο. Όλη η περιοχή υπάγεται στην κοινότητα Παλαιοκάστρου Σητείας.

Σήμερα, με το όνομα Βάι εννοούμε τον ονομαστό κολπίσκο με τη θαυμάσια αμμουδιά, που περιβάλλεται από ένα δάσος με φοίνικες (χουρμαδιές), το ονομαστό Φοινικόδασος του Βάι.

Η περιοχή οφείλει την ονομασία της στα βάια ή βάγια, όπως λέγονται στη γλώσσα του λαού τα κλαδιά των φοινικόδεντρων. Αυτό το φοινικόδασος είναι το μεγαλύτερο σε έκταση σ’ ολόκληρη την Ελλάδα και πολύ γνωστό σ’ ολόκληρη την Ευρώπη. Είναι ένα από τα σπουδαιότερα τουριστικά κέντρα της Κρήτης.

Πολλές φορές απειλήθηκε από φωτιά, αλλά τελικά διασώθηκε. Η θέση του είναι πολύ σπουδαία. Βρίσκεται ανάμεσα σε δυο μεγάλους αρχαιολογικούς χώρους, την αρχαία Ίτανο και την αρχαία Ε λεία. Η απόσταση που το χωρίζει από την Ίτανο είναι μόλις 2 χμ. Υπάρχει λοιπόν η άποψη πως το δάσος είναι τεχνητό και οφείλεται στους Φοίνικες, που σύμφωνα με την παράδοση κατοίκησαν πρώτοι την Ίτανο.

Μια άλλη όμως άποψη αναφέρει ότι το δάσος έγινε από τους Αιγύπτιους στρατιώ-τες του Πτολεμαίου του Φιλομήτορα, που στάλθηκαν κάποτε για να βοηθήσουν τους Ιτανίους. Μια ακόμα εκδοχή λέει ότι το δάσος φυτεύθηκε από τους Σαρακηνούς επιδρομείς του Αμπού – Χαφς – Ομάρ, το 824, όταν κατέλαβαν την Κρήτη.

Στην περιοχή του Βαΐου βρέθηκαν, το 1951, μετά από εκτεταμένες ανασκαφές, τα ερείπια σπιτιού υστερομινωικής περιόδου.

*Στοιχεία από 15ετή έρευνα 1980-1995.

Φωτογραφία: https://www.gemtransfer.gr