Τολοφώνα Φωκίδας

H Τολοφώνα είναι ένα ωραίο χωριό στα παράλια της Φωκίδας που συγκεντρώνει αρκετό κόσμο τα καλοκαίρια χάρη στην όμορφη παραλία της και στην καταπράσινη φύση. Απέχει 6 χιλιόμετρα από την Ερατεινή και περίπου 44 χιλιόμετρα από τη Ναύπακτο. Ο πληθυσμός της, κατά την απογραφή του 2011, έφτανε τους 293 κατοίκους.

Η προηγούμενη ονομασία του χωριού ήταν Βιτρινίτσα που στα σλάβικα σημαίνει «ανεμοχώρι». Η σημερινή του ονομασία προέρχεται από την αρχαία πόλη Τολοφώνα, τα αρχαία ερείπια της οποίας έχουν εντοπιστεί κοντά στο χωριό. Πρόκειται για τμήμα αρχαίου οχυρωματικού τείχους που εικάζεται ότι αποτελούσε τον περίβολο της αρχαίας ακρόπολης. Ωστόσο, θα πρέπει να αναφερθεί, ότι κάποιοι αρχαιολόγοι ισχυρίζονται ότι αυτά είναι τα ερείπια της αρχαίας Οιάνθειας και ότι η αρχαία Τολοφώνα βρισκόταν στη θέση του χωριού Άγιοι Πάντες (Βίδαβη) Γαλαξιδίου.

Το χωριό κατά τη διάρκεια της ιστορίας του έχει υποστεί τρεις μεγάλες καταστροφές. Πυρπολήθηκε κατά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, ενώ αργότερα όταν την ανακατέλαβαν προσωρινά πολύς κόσμος σφαγιάστηκε και όσοι κατάφεραν να γλιτώσουν κατέφυγαν στα βουνά. Την περίοδο της ιταλικής κατοχής το χωριό πυρπολήθηκε ξανά και εκτελέστηκε ο πρόεδρος του χωριού Ι. Δασκαλόπουλος ως εχθρός του καθεστώτος.

Έξω από την Τολοφώνα σώζονται ίχνη του βυζαντινού ναού της Ευαγγελίστριας Πολυπορτούς ο οποίος ήταν χτισμένος στη θέση Παλαιόκαστρο, σε ένα στενό πέρασμα δίπλα στην κοίτη του μικρού ποταμού Ξεριά. Αξιοθέατο αποτελεί και η πέτρινη βρύση που χρονολογείται από την εποχή της Τουρκοκρατίας.

Φωτό:  https://www.facebook.com/Tolofona