Θρυλόριο Ροδόπης

Το Θρυλόριο είναι ένα Ποντιακό χωριό χτισμένο λίγα χιλιόμετρα έξω από την Κομοτηνή που φέρει το όνομα ενός Αυστραλού. Συγκεκριμένα, πήρε την ονομασία του προς τιμήν του Αυστραλού Ταγματάρχη George Devine Treloar, ο οποίος κατά την περίοδο 1922-1926 ήταν Επίτροπος για τους Πρόσφυγες της Κοινωνίας των Εθνών στη Βόρεια Ελλάδα και βοήθησε χιλιάδες επιζώντες της Γενοκτονίας των Ποντίων.

Το χωριό δημιουργήθηκε στην περιοχή που λεγόταν Κίρλικ μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης, με τη συμβολή και την πολύτιμη βοήθεια του Treolar. Οι πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν αρχικά στον οικισμό προέρχονταν από χωριά του κυβερνείου του Γαρς στην επαρχία Γουρούχ Κερασούντας, της επαρχίας Φάτσα, των Κοτυώρων (Ορτού), τη Σαμψούντα και το Σοχούμ της Απχαζίας.

Ο Ταγματάρχης Treloar μαζί με τον Άγγλο συνεργάτη του, Συνταγματάρχη Proctor, ίδρυσαν περίπου 12 χωριά στην Ανατολική Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη και παράλληλα βοηθούσαν τους πρόσφυγες να ζήσουν και να ορθοποδήσουν στη νέα τους πατρίδα. Πριν από λίγα χρόνια επισκέφτηκαν το χωριό οι δύο γιοι και η εγγονή του Treloar, ενώ στις αρχές του 2022, 200 χρόνια μετά το τέλος του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1919 και των ξεριζωμό των προσφύγων, επισκέφτηκε το Θρυλόριο ο πρέσβης της Αυστραλίας στην Ελλάδα Arthur Spyrou.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο Θρυλόριο ιδρύθηκε ο δεύτερος Αγροτικός Συνεταιρισμός στην Ελλάδα μετά από αυτόν των Αμπελακίων της Λάρισας.

Οι κάτοικοι του Θρυλορίου τιμούν τα έθιμα και τις παραδόσεις των Ποντίων με διάφορες εκδηλώσεις που διοργανώνονται υπό την αιγίδα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ποντίων Θρυλορίου «Η Κερασούντα και το Γαρς». Μερικά από τα έθιμα που λαμβάνουν χώρα είναι οι Μωμόγεροι στις αρχές του χρόνου, οι αυγομαχίες τις ημέρες του Πάσχα, το ταφικό έθιμο του Αγίου Πνεύματος και εκδηλώσεις με διαγωνισμό Ποντιακής κουζίνας, Ποντιακές θεατρικές παραστάσεις  και μουσικές Ποντιακές βραδιές. Φυσικά, κάθε Μάιο τιμώνται οι πρόγονοι των κατοίκων του χωριού με εκδηλώσεις αφιερωμένες στη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου.