Θεολόγος Θάσου

O Θεολόγος είναι ένα γραφικό ορεινό χωριό της Θάσου με πέτρινα σπίτια, πλακόστρωτα δρομάκια και όμορφες εκκλησίες. Βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού και έχει κηρυχτεί παραδοσιακός οικισμός που διατηρεί τον ιστορικό του χαρακτήρα.

Κοντά στον Θεολόγο έχουν ανακαλυφθεί ίχνη οικισμού και μια νεκρόπολη που χρονολογούνται πριν από την εγκατάσταση των Παριανών στο νησί, δηλαδή πριν από τον 8ο π.Χ. αιώνα. Η πρώτη μνεία στην περιοχή του Θεολόγου έγινε το 1287 όταν ο Αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ανδρόνικος Β΄ Παλαιολόγος αναφέρθηκε στη μονή του Ευαγγελιστή και Θεολόγου Ιωάννη που βρισκόταν στη θέση του σημερινού οικισμού και έδωσε το όνομά του στο χωριό.

Μέχρι την εποχή της Τουρκοκρατίας ο Θεολόγος ήταν διοικητική πρωτεύουσα της Θάσου, ενώ μεταξύ των ετών 1479 και 1538 εγκαταστάθηκαν εκεί Τούρκοι έποικοι.  Ο Θεολόγος εξελίχθηκε σε κεφαλοχώρι της περιοχής με δύο οικισμούς, τους Άνω και Κάτω Πολίτες, δύο ενορίες και δύο σχολεία. Το 1813 η περιοχή παραχωρήθηκε στον Μεχμέτ Αλή Πασά της Αιγύπτου με την Οθωμανική Αυτοκρατορία να διατηρεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα στο νησί. Εκείνη την περίοδο και μέχρι το 1840 ο οικισμός αποτέλεσε πρωτεύουσα του νησιού και είχε μια σχετική αυτονομία. Οι κάτοικοί του συμμετείχαν στην Ελληνική Επανάσταση, αλλά η απελευθέρωση της Θάσου ήρθε το 1912.

Στο χωριό σώζονται κάποια παλιά αρχοντικά και αρκετές εκκλησίες της μεταβυζαντινής περιόδου. Ξεχωρίζουν το ξωκλήσι Παναγούδας και Αρχαγγέλου με τοιχογραφία του 15ου αιώνα που είναι μοναδική στην περιοχή Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και οι εκκλησίες της Αγίας Παρασκευής και του Αγίου Δημητρίου, κτισμένης το 1803 με το περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο της. Άλλα αξιοθέατα είναι το λαογραφικό μουσείο που στεγάζεται στο αρχοντικό του Χατζηγιώργη ο οποίος ήταν φημισμένος οπλαρχηγός της Θάσου, ο παλιός λαδόμυλος, τα παλιά ασβεστοκάμινα, οι πηγές, το τοξωτό γεφύρι ηπειρώτικης αρχιτεκτονικής έξω από το χωριό και οι καταρράκτες της Κεφαλόγουρνας.

Κάθε καλοκαίρι γίνεται στον Θεολόγο η αναπαράσταση του Θασίτικου Γάμου, ένα δρώμενο που προσελκύει επισκέπτες από όλο το νησί και καταλήγει σε παραδοσιακό γλέντι.