Σιδηρόκαστρο Μεσσηνίας

Χτισμένο στους πρόποδες δύο λόφων, του Κάστρου και του Άι-Λια, μέσα σε καταπράσινο περιβάλλον, το Σιδηρόκαστρο έχει γίνει γνωστό ως το χωριό των αγαλμάτων καθώς περισσότερα από 30 αγάλματα-ανδριάντες του ντόπιου καλλιτέχνη Κώστα Γεωργακά κοσμούν διάφορα σημεία του. Το χωριό βρίσκεται σε απόσταση 19 χιλιομέτρων από την Κυπαρισσία και κατά την απογραφή του 2011 αριθμούσε 200 κατοίκους.

Το όνομά του προέρχεται από το απόρθητο ενετικό φρούριο, ερείπια του οποίου σώζονται μέχρι σήμερα στο χωριό. Ο παλιός οικισμός βρισκόταν εντός και γύρω από το κάστρο, το οποίο τελούσε υπό τον έλεγχο του Πριγκιπάτου της Αχαΐας και αργότερα του Δεσποτάτου του Μυστρά.

Το Σιδηρόκαστρο πολιορκήθηκε το 1452 από τον Τουραχάν Μέπη αλλά οι κάτοικοι αντιστάθηκαν σθεναρά και η κατάκτησή του απέτυχε. Οι Τούρκοι, όμως, επιχείρησαν ξανά να το κατακτήσουν το 1460 και αυτή τη φορά κατέστρεψαν όλο το χωριό και το κάστρο.

Το νεότερο χωριό δημιουργήθηκε μεταξύ των ετών 1650-1700 και διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στην Επανάσταση του 1821, καθώς στην περιοχή έδρασαν αρκετές ομάδες κλεφτών και αρματολών.

Ολόκληρο το χωριό είναι ένα αξιοθέατο με τα πετρόχτιστα παραδοσιακά σπίτια με τις κεραμοσκεπές και με τα έξοχα γλυπτά του Κώστα Γεωργακά. Τα περισσότερα αγάλματα βρίσκονται εκατέρωθεν της σκάλας με τα 88 σκαλοπάτια που οδηγεί στη επιβλητική εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Ο Άγιος Νικόλαος χτίστηκε το 1912 με πελεκητή πέτρα στη θέση που βρισκόταν παλιότερος ναός, ο οποίος καταστράφηκε από τον Ιμπραήμ. Η εκκλησία φιλοξενεί σημαντικά κειμήλια, μεταξύ των οποίων το ιερό δισκοπότηρο με το οποίο κοινώνησαν το 1821 οι οπλαρχηγοί της περιοχής και το ιερό Ευαγγέλιο με το οποίο μυήθηκαν στη Φιλική Εταιρεία. Στο Σιδηρόκαστρο λειτουργεί λαογραφικό μουσείο και βιβλιοθήκη με αναγνωστήριο, ενώ διάσπαρτες υπάρχουν 9 βρύσες.

Φυσικά αξιοθέατα αποτελούν η Ασφένδαμος του Κολοκοτρώνη, δίπλα σε μια παλιά βρύση, εκεί που σύμφωνα με την τοπική παράδοση ξεκουράστηκε ο Κολοκοτρώνης με τα παλικάρια του το 1806. Κοντά στο χωριό βρίσκεται και μια ελιά 3.000 ετών που ο κορμός της έχει περίμετρο 7,4 μέτρων. Απέναντι από το χωριό εκτείνεται πυκνό δάσος με μονοπάτια ιδανικά για πεζοπορία, ενώ σχετικά κοντά είναι το φαράγγι, το ποτάμι και οι καταρράκτες της Νέδας.

Ξεχωριστό έθιμο του Σιδηροκάστρου είναι οι λαμπαδηφορίες προς τιμήν των Σιδηροκαστριτών αγωνιστών του 1821 που διοργανώνονται κάθε χρόνο στις 24 Μαρτίου. Οι εκδηλώσεις ξεκινούν με τη δοξολογία στον ναό του Αγίου Νικολάου και στη συνέχεια, μετά από ένα μικρό δρώμενο και αναφορά στα γεγονότα της εποχής, ξεκινούν οι λαμπαδηφόροι από διάφορα σημεία του χωριού με κατεύθυνση την κεντρική πλατεία. Τα στενά δρομάκια μετατρέπονται σε «ποτάμια φωτιάς», ενώ όσο πλησιάζουν προς την πλατεία τα μπουλούκια ενώνονται. Όταν φτάσουν όλοι στην πλατεία ανάβει μια μεγάλη φωτιά από τις δάδες και στήνεται γλέντι γύρω από αυτήν.

Φωτό: https://messinia.mobi/