Μενού Κλείσιμο

Σεμπρώνας, Χανιά

Χωριό και κοινότητα της επαρχίας Κυδωνίας. Συνδέεται με τα Χανιά με ασφαλτοστρωμένο δρόμο 36χλμ.Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 640-670μ. στους πρόποδες του βουνού Αποπηγάδι, που έχει υψόμετρο 1288μ. και χωρίζει τις επαρχίες Κισάμου, Σελίνου και Κυδωνίας.

Η τοποθεσία είναι κατάφυτη από δάση με καστανιές, κερασιές και μηλιές. Έχει πληθυσμό 142 κατοίκους. Το χωριό παράγει κάστανα, μήλα, ελιές, κεράσια, σταφύλια και κυρίως κτηνοτροφικά προϊόντα. Οι κάτοικοι είναι φημισμένοι χορευτές κρητικών χορών.

Δεν είναι ακριβώς γνωστό το πώς προήλθε η ονομασία Σέμπρωνας. Οι Ενετοί ονόμαζαν το κτήμα σέμπρο. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα, σύμφωνα με την άποψη των κατοίκων, ότι ολόκληρη η περιοχή ανήκε σε κάποιο μεγαλοκτηματία κι έτσι ονομάστηκε σέμπρωνας, δηλαδή, πολλά κτήματα, όπως πολλές ελιές – ελαιώνας. Στο BasiIicata (μνημεία ν, 136) αναφέρεται ως Sebrona. Ο «Καστροφύλακας» το αναφέρει ως Gavumera Sembrono με 142 κατοίκους το 1583.

Από μια αγιογραφημένη εκκλησία που υπάρχει στην κοινότητα φαίνεται ότι το χωριό πρωτοεμφανίστηκε μετά τον 160 αιώνα.

Την εποχή της Τουρκοκρατίας κατοικούνταν από Τούρκους. Ο πρώτος Έλληνας που ήρθε ήταν βοσκός ενός Τούρκου και λεγόταν Παναγιώτης Μιχελάκης. Ήρθε από το χωριό Λάκκους Κυδωνίας γύρω στα 1750.

Οι κάτοικοι είναι άποικοι από τις γύρω περιοχές. Παλιότερες οικογένειες είναι οι Φρατζεσκάκηδες, οι Μπομπολάκηδες, οι Αγριμανάκηδες και οι Μιχελάκηδες.

Ο Σέμπρωνας αποτελείται από τους εξής συνοικισμούς:Δρακουλιανά με 29 κατοίκους, ονομάστηκε έτσι από κάποιον Δρακουλάκη ή Δρακουλέ. Μεσοχώρι με 31 κατοίκους, ονομάστηκε έτσι επειδή είναι στο κέντρο του χωριού. Σαλιανά, με 10 κατοίκους. Πήρε την ονομασία του από κάποιο Τούρκο ονόματι Σαλί. Μπομπολιανά, με 8 κατοίκους. Πήρε την ονομασία του από την οικογένεια των Μπομπολάκηδων. Περαχώρι, με 25 κατοίκους. Ονομάστηκε έτσι, γιατί είναι στην άκρη της κοινότητας. Πρώτη ονομασία ήταν Μπουφιανά από κάποιον Τούρκο ονόματι Μπούφο και έπειτα Μιχελιανά από την οικογένεια Μιχελάκη. Σελί, με 17 κατοίκους. Η ονομασία του συνοικισμού οφείλεται στο σχήμα σέλλας αλόγου που έχει Βρυσιά, με 22 κατοίκους. Είναι η νεότερη συνοικία. Υπάρχει από το 1965. Η ονομασία οφείλεται στα πολλά νερά.

Στο Μεσοχώρι υπάρχει μια καστανιά που την ονομάζουν η καστανιά του Βενιζέλου. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος βάφτισε ένα παιδί στο χωριό και του έκαναν το τραπέζι μετά τη βάφτιση κάτω από αυτή την καστανιά.

Η τοποθεσία που βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη και λέγεται Γητεμένη Βρύση θεωρείται αγιασμένη επειδή από εκεί πέρασε ο Αγιάννης (ένας από τους 99 θεοφόρους πατέρες), ήπιε νερό και έμεινε εκεί σε μια μικρή σπηλιά. Η βρύση αναβλύζει από τ η σπηλιά.

Οι Τούρκοι, την εποχή που ήταν στο χωριό ο Σαλί (που έδωσε το όνομά του στην περιοχή Σαλιανά), ήρθαν στο Σέμπρωνα για αντίποινα και έσφαξαν όλους τους χωρικούς – άντρες, γυναίκες, παιδιά – και τους έριξαν σ’ ένα πηγάδι. Εβδομήντα απ’ αυτούς, έφεραν στο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου και τους έθαψαν κάτοικοι των γύρω χωριών. Λέγεται ότι επέζησε ένα κοριτσάκι που αργότερα τρελάθηκε. Οστά βρίσκονται ακόμα και σήμερα γύρω από το εκκλησάκι

Η κεντρική εκκλησία βρίσκεται στο Μεσοχώρι και είναι αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο. Κτίστηκε το 1914 στη θέση ενός βυζαντινού εκκλησιού με αγιογραφίες απ’ όπου και κατεδαφίστηκε για να κτιστεί η καινούρια.

Η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Αποκεφαλιστή έχει αγιογραφίες και πιθανόν να κτίστηκε τον 160 αιώνα. Ανακαινίστηκε το 1930. Η εκκλησία αυτή βρίσκεται στην τοποθεσία Μπο μπολιανά.

Έξω από την εκκλησία υπήρχε μια βυσινιά. Ο θρύλος αναφέρει ότι ένα τουρκάκι ανέβηκε να φάει βύσινα και όταν θέλησε να κατέβει δεν μπορούσε. Μαζεύτηκαν τότε οι Τούρκοι, αλλά στάθηκε αδύνατο να το κατεβάσουν. Τότε η μάνα του παιδιού ρώτησε τη Μαρία Μπομπολάκαινα τι να κάνει και εκείνη απάντησε να τάξει κάτι στον Άγιο Γιάννη. Αυτή δώρισε το κτήμα και έτσι το τουρκάκι κατέβηκε.

Άλλος θρύλος λέει ότι κάποιος Τούρκος καβαλάρης τράβηξε το πιστόλι του και κτύπησε στην οροφή της πόρτας κάτι πιάτα, που υπάρχουν κτισμένα. Η σφαίρα γύρισε και τον σκότωσε.

Η εκκλησία η αφιερωμένη στο Γενέθλιο του Αγίου Ιωάννη στο Αποπηγάδι κτίστηκε το 1873 από κάποιο Στυλιανό Σηφάκη από την Αγία Ειρήνη του Σελίνου. Αυτός είδε στο όνειρό του ότι στο μέρος εκείνο πρέπει να κτιστεί εκκλησία γιατί εκεί υπάρχουν τα οστά του αγίου. Πράγματι έσκαψαν και τα βρήκαν.

Η εκκλησία αυτή στάθηκε το μήλο της έριδας ανάμεσα στις δύο επαρχίες του Σελίνου και της Κυδωνίας. Την έκτισε βέβαια Σελινιώτης, αλλά ήταν στα κτήματα του Σέμπρωνα της Κυδωνίας. Γύρω στα 1926 ο Μάρκος Μπομπολάκης και ο Ζαχαρίας Μπομπολάκης, πρώτα ξαδέρφια, και άλλοι χωριανοί με όπλα δεν άφησαν τον εφημέριο της Αγίας Ειρήνης Σελίνου να λειτουργήσει Από τότε και ύστερα το εκκλησάκι έμεινε στο Σέμπρωνα Κυδωνίας.

Η γιορτή του Αγίου Ιωάννη είναι στις 24 Ιουνίου, μέρα της γεννήσεώς του, και την ονομάζουν γιορτή του Κλήδωνα. Η γιορτή του Κλήδωνα γίνεται σε πολλά μέρη της Κρήτης και παλιά γινόταν και στο Σέμπρωνα.

Κατά τη διάρκεια της γιορτής άναβαν φωτιές και έκαιγαν τα στεφάνια της τιρωτομαγιάς. Μετά παίρνανε το αμίλητο νερό, δηλαδή νερό χωρίς να μιλήσουνε, το βάζανε σε δεξαμενές και έριχναν διάφορα αντικείμενα και φρούτα. Όσοι είχαν ταλέντο να φτιάχνουν μαντινάδες έλεγαν τη μαντινάδα και τραβούσαν ένα αντικείμενο το οποίο λεγόταν κλήδωνας. Έπειτα πηδούσαν πάνω από τις φωτιές. Το έθιμο σταμάτησε να γίνεται στο χωριό από το 1940.

*Στοιχεία από 15ετή έρευνα, 1980-1995.