Η Πηγή είναι χωριό και κοινότητα της επαρχίας Ρεθύμνης που απέχει 9 χμ. από το Ρέθυμνο και βρίσκεται σε υψόμετρο 60 μ. Στο χωριό ζουν σήμερα 450 κάτοικοι. Στην κοινότητα υπάγεται και ο οικισμός Άγιος Δημήτριος. Είναι κτισμένος σε υψόμ. 110 μ. κι έχει περίπου 70 κατοίκους.
Η ονομασία του χωριού προέρχεται από το θαυμάσιο νερό της πηγής, από την οποία υδρευόταν το χωριό.. Η πηγή υπάρχει και σήμερα.
Το χωριό χρονολογείται από την εποχή της Ενετοκρατίας και προήλθε από την Ένωση τριών παλιότερων οικισμών: του Νίσπιτα, του Άι-Γιάννη και του Άι-Γιώργη. Ο Νίσπιτας οφείλει το όνομα του στους ναυτικούς κατοίκους του. Ήταν κτισμένος, όπως και ο Άι-Γιάννης, στην παραλία. Αλλά οι συχνές επιδρομές πειρατών ανάγκασαν τους κατοίκους των δυο χωριών να μετοικήσουν κοντά στον Άι-Γιώργη. Ίδρυσαν ένα νέο οικισμό, που δεν υπάρχει σήμερα, αλλά η θέση του ονομάστηκε Βουλισμένη. Το τοπωνύμιο οδηγεί στην εκδοχή ότι ο παραπάνω οικισμός καταστράφηκε από καθίζηση και στη συνέχεια δημιουργήθηκε η Πηγή.
Στο Νίσπιτα σώζεται ο βυζαντινός κατάγραφος ναός του Αγίου Νικολάου. Στον ‘Αι Γιάννη υπάρχει η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη και στον ‘Αι Γιώργη του Αγίου Γεωργίου του Μεθυστή. επειδή γιορτάζει στις 3 Νοεμβρίου, όταν δοκιμάζουν συνήθως τα νέα κρασιά.
Από την περίοδο της Τουρκοκρατίας σώζεται στην Πηγή το κονάκι (σπίτι) ενός μπέη. Η σουλτάνα είχε εδώ μια ιδιοκτησία με 1000 ελαιόδεντρα.
Από την Πηγή κατάγεται ο γνωστός Ακαδημαϊκός (συγγραφέας και τέως καθηγητής της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών) Παντελής Πρεβελάκης. Στο χώρο του χωριού, και με ήρωες τους κατοίκους του, εκτυλίσσεται το μυθιστόρημα του «Ήλιος του θανάτου». Από το χωριό κατάγεται και ο λογοτέχνης Γαλανάκης Μαρίνος με φιλολογικό ψευδώνυμο «Αρκάδιος Πηγαίος». Με το ψευδώνυμο αυτό τιμά ιδιαίτερα την καταγωγή του.
Από την Πηγή κατάγονται επίσης ο Νικόλαος Ασκούτσης του Χαριλάου, που ήταν βουλευτής Ρεθύμνου και γενικός διοικητής στην Κρήτη επί κυβερνήσεως Ελευθερίου Βενιζέλου, και ο Διονύσιος Ψαρουδάκης του Νικολάου που ήταν ηγούμενος της Μονής Αρκαδίου και οπλαρχηγός. Οι προτομές τους έχουν στηθεί στο χωριό με πρωτοβουλία και φροντίδα του Μαρίνου Γαλανάκη όπως και η προτομή του Σφακιανού ενωματάρχη χωροφυλακής Νίκου Γιαπιτζάκη που έδρασε με ηρωισμό στη μάχη της Κρήτης και γι” αυτό κατακρεουργήθηκε από τους Γερμανούς στην Πηγή.
*Στοιχεία από 15ετή έρευνα 1980-1995.