Μενού Κλείσιμο

Περιστερά Θεσσαλονίκης

Το μικρό ορεινό χωριό Περιστερά είναι από τους παλαιότερους οικισμούς της περιοχής της Θέρμης.  Η περιοχή αυτή ονομάζεται Προάθως επειδή εκεί κατέφυγαν οι πρώτοι Χριστιανοί μετά από διωγμούς, ενώ στους τοίχους σπιτιών έχουν βρεθεί εντοιχισμένες επιτύμβιες στήλες των ύστερων ρωμαϊκών χρόνων.

Το όνομα του χωριού προήλθε πιθανότατα από τη θέση του καθώς βρίσκεται ψηλά ή επειδή το βράδυ που ανάβουν τα φώτα μοιάζει με περιστέρι που ανοίγει τα φτερά του. Κατά άλλη εκδοχή έχει σλαβική προέλευση από τη λέξη Μπιστιρά.

Στολίδι του χωριού είναι ο βυζαντινός ναός του Αγίου Ανδρέα που βρίσκεται πάνω από την πλατεία και αποτελεί το καθολικό της παλιάς Μονής Περιστερών του 870 μ.Χ. Κτήτορας του ναού ήταν ο Όσιος Ευθύμιος ο Νέος, από τα σημαντικότερα πρόσωπα της ιστορίας του αθωνικού μοναχισμού, ο οποίος είδε όραμα να δημιουργήσει τη μονή στα θεμέλια κατεστραμμένου παλαιοχριστιανικού ναού του 4ου αιώνα με τέσσερις αρχαίες κολώνες στη βάση του που τότε είχε μετατραπεί σε στάνη προβάτων. Είναι ένας εντυπωσιακός σταυροειδής, τετράκογχος ναός με 5 τρούλους, έναν πάνω από κάθε κόγχη και έναν κεντρικό εξάπλευρο που στηρίζεται εσωτερικά σε τέσσερις κίονες. Η αγιογράφηση των τρούλων είναι επηρεασμένη από την παλαιοχριστιανική παράδοση και το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του είναι ότι σε κάποιο σημείο απεικονίζεται το ομοίωμα του ίδιου του ναού στα χέρια των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Στον ναό βρίσκεται και ο τάφος του Οσίου Ευθυμίου. Στο πέρασμα των χρόνων ο ναός υπέστη σημαντικές φθορές αλλά μετά από εργασίες αποκατάστασης από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβριο του 2022 έγιναν τα εγκαίνια του ναού από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο.

Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας η Περιστερά υπαγόταν στο ναχιγιέ του Παζαργκιάχ ‒τη σημερινή Απολλωνία Θεσσαλονίκης‒ και ήταν ένα από τα χωριά που παρήγαγαν ξυλοκάρβουνο για τα μεταλλεία των Σιδηροκαυσίων. Το 1821 οι κάτοικοι του χωριού συμμετείχαν στην επανάσταση της Χαλκιδικής και ως αντίποινα οι Τούρκοι το κατέστρεψαν.

Το χωριό έχει να επιδείξει κτίσματα που αποτελούν ενδιαφέροντα δείγματα μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής και μια μικρή γραφική πλατεία με πλάτανο, καφενεδάκι και βρύση-πηγή. Στην ευρύτερη περιοχή της Περιστεράς το φυσικό τοπίο είναι υπέροχο, με δάσος, πηγές, μονοπάτια και μοναδικά ξωκλήσια του 19ου αιώνα, σε σημεία προφυλαγμένα και λιτά φτιαγμένα έτσι ώστε να μην προκαλούν την οργή των Τούρκων.

Έθιμο του χωριού είναι το κάψιμο του Αφανού το βράδυ της Ανάστασης ανάβοντας μια μεγάλη φωτιά σε στοίβα από ξύλα και πουρνάρια.

Φωτό: https://draseisperisteras.weebly.com/