Μικρό χωριό της επαρχίας Μυλοποτάμου. Βρίσκεται 30 χμ. νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου, σε υψόμ. 230 μ. και έχει 70 κατοίκους. Το όνομα του το χωριό, σύμφωνα με διηγήσεις των κατοίκων, το οφείλει σε κάποιο Ενετό άρχοντα με το όνομα Πασαλίτης.
Από ερείπια, κυρίως εκκλησιών, και από την ύπαρξη βυζαντινών τοπωνυμίων μπορούμε να υποθέσουμε ότι το χωριό πρωτοκατοικήθηκε κατά τον 10 μ.Χ. αιώνα με την κάθοδο του Νικηφόρου Φωκά το 961. Οι κάτοικοι του είναι άποικοι από τα γύρω μέρη. Παλιότερες οικογένειες είναι οι Στεφανάκηδες. Σπαλαράκηδες. Τζανακάκηδες. Λιοδάκηδες. Μπονάκηδες, Καλλέργηδες και Τζεδάκηδες. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία. Παράγουν λάδι, χαρούπια, σταφίδα, κρασί, εσπεριδοειδή και κη-πευτικά.
Στην τοποθεσία Αρχοντικά σώζονται ερείπια του οικισμού, όπου κατοικούσαν βυζαντινοί άρχοντες και αργότερα Ενετοί. Στην τοποθεσία Κάτω Πασαλίτες ζούσαν μόνο Τούρκοι. Σήμερα υπάρχουν εκεί τα ερείπια του τούρκικου οικισμού.
Στην τοποθεσία Βατές βρίσκουμε τα ερείπια του μοναστηριού της Κοίμησης της Θεοτόκου, το οποίο έχει ξανακτισθεί. αλλά η μια πόρτα και ο ένας τοίχος έχουν διατηρηθεί στην αρχική τους μορφή. Το μοναστήρι έχει ημερομηνία κτίσης το 1624. Κτίστηκε από κάποιον Ενετό άρχοντα ονομαζόμενο Καφάτο . Από το μοναστήρι αυτό. που ήταν κοινόβιο ξεκίνησαν μερικοί μοναχοί και έκτισαν τη μονή του Αρκαδίου στα 1693.
Το χωριό διασχίζει ο ποταμός Πέμερης. Δημιουργήθηκε πριν 100 χρόνια, ίσως και περισσότερα, μετά από ένα μεγάλο κατακλυσμό ο οποίος προκάλεσε υποχώρηση του εδάφους, ενώ πρώτα ήταν ένα ρυάκι. Τώρα έχει πλάτος 10 μ.
Σε διάφορα σημεία γύρω από το χωριό, όταν σκάβουν οι αγρότες βρίσκουν κοιλότητες σκαμένες από ανθρώπινο χέρι (οι κάτοικοι τις λένε χώοτρες). Είναι σκαμένες σε βάθος 2 μ. με μικρό στόμιο, όπου οι παλιοί έκρυβαν τα πράγματα τους. Τέτοιες κρύπτες έχουν βρεθεί αρκετές, οι οποίες δεν περιείχαν τίποτα το αξιόλογο.
Στους Πασαλίτες υπάρχουν και οι εκκλησίες Μεταμόρφωση Χριστού, βυζαντινής εποχής, με λίγες τοιχογραφίες. Ανακαινίσθηκε και αποτελεί τον ενοριακό ναό του χωριού. Κάτω από την εκκλησία και γύρω απ’ αυτήν υπήρχαν τάφοι. Σήμερα δεν υπάρχουν όμως ενδείξεις γι’ αυτούς. Ο ναός διασώζεται μόνο εδώ. Η Παναγία Μπατά. που βρίσκεται στην τοποθεσία Μπατά, είναι βυζαντινής εποχής κατεστραμμένη και της οποίας διασώζεται μόνο ένας τοίχος με τοιχογραφίες καθώς και παλιοί τάφοι.
Ο Άγιος Αστράτιος βυζαντινή εκκλησία κατεστραμμένη, που βρίσκεται στην τοποθεσία Κάτω Πασαλίτες, παλιό χωριό βυζαντινής εποχής, που αργότερα έγινε τουρκοχώρι. Διασώζονται μόνο δυο τοίχοι και μερικές τοιχογραφίες.
Η Παναγία Κοίμησης της Θεοτόκου στην τοποθεσία Βατέ είναι βυζαντινό μοναστήρι.
Έχει επιδιορθωθεί δυο φορές. Διατηρείται μόνο η νότια πλευρά και μια πόρτα που έχει επιγραφή με το όνομα «Καφάτος» και ημερομηνία κτίσης 1624. Ο Άγιος Αθανάσιος είναι καινούρια εκκλησία.
*Στοιχεία από 15ετή έρευνα 1980-1995.
Φωτογραφία: https://www.youtube.com