Νεροκούρος, Χανιά

Είναι χωριό και κοινότητα της επαρχίας Κυδωνίας. Απέχει από τα Χανιά 5χλμ. και έχει υψόμετρο 90μ. Οι κάτοικοί του φθάνουν τους 2.800 μαζί με τους κατοίκους των οικισμών Τσουμπανά, Άγιοι Σαράντα, Χάντζαρη ,Κατσιφαριανά, Χρυσοπηγή, Ξηροκάμαρα, Καλικάς, Κουμπές και Αγροκήπιον.

Το χωριό αναφέρεται στις βενετσιάνικες απογραφές ως Nerocuru Apano και ως Nerocuru Cato (Barozzi), Nerocuru (Basilicata). Ο «Καστροφύλακας» το αναφέρει Anerocuru με 337 κατοίκους το 1583. Το 1834 είχε τριάντα χριστιανικές και έξη τούρκικες οικογένειες.

Το χωριό κτίστηκε στη μινωική εποχή. Οι κάτοικοί του είναι γνήσιοι Κρητικοί και πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία.

Μεταξύ των παλιότερων οικογενειών συγκαταλέγονται οι Ξυνηδάκηδες, οι Πασπαλάκηδες, οι Δελάκηδες, οι Κλιματσάκηδες, οι Ανδρονικάκηδες, οι Κοκολάκηδες και οι Διαμαντάκηδες.

Ο Χατζή Οσμάν Πασάς συγκέντρωσε εδώ το 1812 ένοπλους Χριστιανούς και εκστράτευσε μ’ αυτούς στο νομό Χανίων, όπου συνέλαβε και κρέμασε πολλούς κακοποιούς Τούρκους.

Το καλοκαίρι του 1976, κοντά στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου, ανασύρθηκαν με εκσκαφέα πέτρες από τοίχους μινωικού κτιρίου, ενώ διάσπαρτα βρέθηκαν μερικά κύπελλα και τέσσερα χάλκινα αντικείμενα πολύ καλά διατηρημένα. Ακόμη ένας διπλός πέλεκυς, ένα ξίφος, μια αιχμή δόρατος και μια λαβίδα.

Οι ανασκαφές που ακολούθησαν έφεραν στο φως μια μινωική έπαυλη, μέρος της οποίας δυστυχώς καταστράφηκε από τον εκσκαφέα.

Η επιφανειακή ανασκαφή που έγινε, παράλληλα με τις αρχαιολογικές έρευνες, στην ευρύτερη περιοχή Νεροκούρου, βοήθησε στον εντοπισμό και άλλων μινωικών θησαυρών, πράγμα που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ένας εκτεταμένος μινωικός οικισμός βρίσκεται ακόμη θαμμένος κάτω από το χώμα μιας εύφορης πεδιάδας, που είναι συγχρόνως θέση κλειδί απέναντι στον κόλπο της Σούδας, κάτω από τους πρόποδες της Μαλάξας του αρχαίου Βερέκινθου.

Η παράδοση αναφέρει ότι μια κοπέλα έβλεπε στον ύπνο της τον Άγιο Γεώργιο. Οι κάτοικοι του αφιέρωσαν πολλά τάματα, γιατί τον θεωρούσαν θαυματουργό. Στη θέση Φαράγγι έκτισαν μια εκκλησία προς τιμή του.

Στην κοινότητα Νεροκούρου είναι κτισμένες οι εκκλησίες Αγία Ελεούσα, Αγία Μαρίνα, Άγιος Αντώνιος, Άγιος Γεώργιος, Αγία Παρασκευή, ·Άγιος Ιωάννης (νεκροταφείο), Άγιος Νικόλαος, Εισόδια της Παναγίας (νεκροταφείο), Άγιος Γεράσιμος, Άγιοι Σαράντα (νεκροταφείο), Άγιοι Απόστολοι και Άγιος Στέφανος.

*Στοιχεία από 15ετή έρευνα, 1980-1995.