Μάζα Ροδοβανίου, Χανιά

Η Μάζα είναι οικισμός της κοινότητας Ροδοβανίου Σελίνου. Βρίσκεται 58χλμ. νοτιοδυτικά των Χανίων και 1500μ. δυτικά του Ροδοβανίου. Είναι κτισμένος σε υψόμετρο 620μ. και κατοικείται από 26 περίπου άτομα.

Τα αγροτικά προϊόντα της περιοχής είναι το μοσχάτο κρασί, το λάδι, τα αμύγδαλα, και διάφορα κτηνοτροφικά.

Σύμφωνα με την παράδοση πάντα, οι κάτοικοι του χωριού ήταν ενωμένοι και σύσσωμοι έπαιρναν τις αποφάσεις, που τους αφορούσαν. Αφού λοιπόν οι κάτοικοι ήταν ενωμένοι, μαζεμένο/, έδωσαν στο χωριό τους το όνομα Μάζα.

Τον καιρό της Τουρκοκρατίας κατοίκησαν εδώ Τούρκοι και μάλιστα υπάρχουν σήμερα στο χωριό συνοικισμοί με τούρκικα ονόματα, όπως Καούρης, Χασανιανά, Μουσάς και Μπίμπος. Επίσης υπάρχει και μια πηγή, που ονομάζεται του Καούμη η Βρύση.

Σύμφωνα με την παράδοση, όταν ο Θεοδωρομανόλης ή Θεοδωράκης σκότωσε τον γενίτσαρο αγά Βέργερη του Επανωχωριού, τα παιδιά του εγκατέλειψαν το χωριό τους και εγκαταστάθηκαν εδώ. Σήμερα οι περισσότεροι κάτοικοι του Ροδοβανίου έχουν το επώνυμο Θεοδωράκης. Άλλες παλιές οικογένειες του χωριού είναι οι Μαρκετάκηδες, οι Γιακουμάκηδες και οι Ανδρουλάκηδες.

Κατά τη μάχη της Κρήτης οι περισσότεροι κάτοικοι της Μάζας πολέμησαν γενναία υπερασπιζόμενοι τα σπίτια τους και τις οικογένειές τους. Στη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής οι ναζί έκαναν συχνές εφόδους στο χωριό, έπαιρναν τις συγκομιδές των κατοίκων και έκαναν πολλές συλλήψεις. Κάποια φορά μάλιστα συνέλαβαν 22 άτομα και τα μετέφεραν στις φυλακές της Αγιάς.

Στις τοποθεσίες Τσικαλαρά, Χάλαρο και Παπαγιάννη λέγεται ότι υπάρχουν αρχαίοι τάφοι. Μάλιστα η αρχαιολογική υπηρεσία έχει επισκεφτεί τους τάφους του Παπαγιάννη και έχει κάνει έρευνες. Οι τοποθεσίες αυτές βρίσκονται ανάμεσα στις θέσεις που εντοπίζονται οι αρχαίες πόλεις Έλυρος και Υρτακίνα. Οι κάτοικοι της περιοχής λοιπόν πιστεύουν, ότι οι δύο πόλεις είχαν έρθει σε ρήξη και μετά τη μεταξύ τους μάχη έθαψαν τους νεκρούς τους σ’ αυτούς εδώ τους τάφους.

Στη Μάζα ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει πολλές ενδιαφέρουσες και γραφικές εκκλησίες, όπως τον Άγιο Παντελεήμονα, τον Άγιο Νικόλαο, και την Αγία Ειρήνη. Στη θέση Κακοπέρατος υπάρχει μια πηγή, που λέγεται ότι το νερό της έχει θεραπευτικές ιδιότητες για τις παθήσεις των ματιών.

*Στοιχεία από 15ετή έρευνα, 1980-1995.