Κρυσταλλοπηγή Φλώρινας

Η Κρυσταλλοπηγή είναι ακριτικό ορεινό χωριό του δήμου Πρεσπών του νομού Φλώρινας. Xτισμένη σε υψόμετρο 1.130 μέτρων στις πλαγιές του Τρικλάριου Όρους, αποτελεί ένα από τα πιο ορεινά χωριά της Ελλάδας. Στην περιοχή, η οποία απέχει από τα ελληνοαλβανικά σύνορα μόλις 1,5 χλμ., λειτουργεί μεθοριακός σταθμός – τελωνείο.

Η παλιά ονομασία του χωριού, από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ήταν Σμαρδές και αργότερα Σμαρδέσι. Ο οικισμός ιδρύθηκε από Ηπειρώτες και Γρεβενιώτες και ομιλούταν η βλάχικη γλώσσα.

Στις αρχές του 20ού αιώνα και στη συνέχεια κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα, η περιοχή  διεκδικούνταν από Ελληνικές, Τουρκικές και Βουλγαρικές δυνάμεις. Η παρουσία των Βουλγάρων αρχηγών Βασίλ Τσακαλάρωφ και Μπορίς Σαράφωφ στο χωριό το 1903 υπήρξε η βασική αφορμή για την ολοκληρωτική καταστροφή του χωριού ύστερα από συγκρούσεις Τούρκων και Βουλγάρων. Τότε  ζούσαν στην Κρυσταλλοπηγή 345 οικογένειες, εξαρχικές (Βουλγαρικές) και πατριαρχικές (Ελληνικές).

Από το χωριό κατάγονταν πολλοί Μακεδονομάχοι που πρωτοστάτησαν στον ένοπλο αγώνα για την ανεξαρτησία της Μακεδονίας.

Το 1951 το χωριό εγκαταλείφθηκε εντελώς και κάποια χρόνια αργότερα, το 1957, ιδρύθηκε νεότερος οικισμός από Βλάχους κατοίκους της Ηπείρου.

Εντυπωσιακός είναι ο πέτρινος ναός των Αγίων Αναργύρων, χτισμένος το 1747. Κάθε χρόνο, στη γιορτή των Αγίων Αναργύρων, την 1η Ιουλίου, γίνεται μεγάλο πανηγύρι.

 

Φωτό: http://www.520greeks.com/useful/krystallopigi/