Η Κοινότητα Παιδοχωρίου βρίσκεται στα Ν.Α. της επαρχίας Αποκορώνου, στο ύψος της εθνικής οδού Χανίων-Ρεθύμνης, των 25 χιλιομέτρων. Αποτελείται από τρεις οικισμούς (Παιδοχωρίου – Νεροχωρίου και Αγίων Πάντων), με πληθυσμό ενεργό, που διαμένει μονίμως, 250 περίπου ατόμων. Ο πληθυσμός αυτός φθίνει από χρόνο σε χρόνο, εξ αιτίας της μετανάστευσης στο εσωτερικό και εξωτερικό, αλλά και της υπογενετικότητας. Πρέπει να σημειωθεί πως τα τελευταία 15 χρόνια, δεν εγκαταστάθηκε νέο νοικοκυριό στα χωριά, ούτε γάμος έγινε, ούτε γεννήσεις. Τα δύο σχολεία της Κοινότητας – Νεροχωρίου και Αγ. Πάντων – ήταν πολύ ατροφικά με σύνολο μαθητών 7-8 το καθένα. Το σχολείο Νεροχωρίου καταργήθηκε το 1990.
Αρκετές εκατοντάδες κατοίκων ή απόγονοι κατοίκων της Κοινότητας είναι εγκατεστημένοι στις πόλεις Χανιά, Αθήνας και Πειραιά, στη Θεσσαλονίκη κλπ., όπως και στο εξωτερικό, Αμερική, Αυστραλία κλπ.
Οι κάτοικοι στα χωριά ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Τα έσοδό τους είναι μικρά. Το κύριο προϊόν είναι το λάδι, με ικανοποιητική παραγωγή ανά διετία.
Οι συνθήκες διαβίωσης είναι καλές. Όλα τα νοικοκυριά έχουν ηλεκτρικό, ηλεκτρικά σκεύη, εγκατάσταση νερού, αρκετά τηλεοράσεις και εκκρεμούν περί τις 40 αιτήσεις για εγκατάσταση τηλεφώνου, πέρα από τα υπάρχοντα περίπου 20 τηλέφωνα. Τα χωριά αποκτούν ζωή το καλοκαίρι και τις γιορτές, με την επάνοδο των χωριανών στις εστίες τους. Οι εγκατεστημένοι στις πόλεις, αλλά και στο εξωτεικό χωριανοί, έρχονται με τις οικογένειές τους για λίγο καιρό στη γη των πατέρων και των παππούδων τους.
Τα ήθη και τα έθιμα των παλαιών Κρητικών διατηρούνται σε κάποιο βαθμό, ιδίως τα τραγούδια και οι χορούς, ιδίως στα μνημόσυνα και στις κηδείες. Υστέρα από τη ν ταφή του νεκρού, αλλά κυρίως ύστερα από την τέλεση των μνημοσύνων παρατίθεται πλούσιο γεύμα στο σπίτι του μακαρίτη, στη μνήμη του.
Οι γάμοι δε γίνονται πια στα χωριά. Οι νέοι που παντρεύονται, για να εγκατασταθούν κυρίως στις πόλεις, παντρεύονται σε κάποια εκκλησία της πόλης. Ακολουθεί Κρητικό γλέντι σε κάποιο Κρητικό κέντρο της πόλης. Δεν υπάρχει πια «η γαμήλιος τάβλα», που συνήθως στηνόταν με σανίδες στην πλατεία ή σε κάποιο κήπο του χωριού.
Στα χωριά μας είναι σχεδόν όλοι συγγενείς. Κυριαρχούν 5-6 οικογένειες με παράδοση αρκετών γενεών. Με τον καιρό έχουν γίνει συνοικέσια ανάμεσα στις οικογένειες αυτές και έτσι υπάρχει συγγενικός σύνδεσμος παντού σχεδόν. Παρ’ όλα αυτά, ανέκαθεν υπήρχαν διαφορές με αφορμή κοινοτικά έργα – διανοίξεις δρόμων, αρδευτικά έργα κλπ. – γιατί εθίγοντο μερικοί και ωφελούντο άλλοι. Πάντοτε, υπήρχαν οι ψυχραιμότεροι που επενέβαιναν για να τακτοποιήσουν τα πράγματα. Αντιζηλία υπήρχε ακόμα και ανάμεσα στους κατοίκους των τριών οικισμών. Ευτυχώς, τώρα έχουν ξεπερασθεί αυτά. Σ’ αυτό βοήθησε πολύ η ίδρυση των εκπολιτιστικών συλλόγων. Υπάρχουν τρεις εκπολιτιστικοί σύλλογοι των κατοίκων. Ένας στην Αθήνα, με το όνομα «Η ΠΑΝΑΓΙΑ», ένας στα Χανιά με το όνομα «ΟΙ ΑΓΙΟI ΠΑΝΤΕΣ» και ένας στον οικισμό Άγιοι Πάντες με το όνομα «Η ΧΡΥΣΟΛΗΑ». Έχουν οργανωθεί αρκετές εκπολιτιστικές εκδηλώσεις τόσο στην Αθήνα, όσο και στα Χανιά και στα χωριά, Κρητικά γλέντια, Κρητικό θέατρο, εκδρομές, λαϊκές συνελεύσεις, μνημόσυνα των νεκρών της Κοινότητας, τιμητικές εκδηλώσεις για τους πεσόντες στους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες της τελευταίας εκατονταετίας κλπ.
Από τα χωριά βγήκαν πολεμάρχοι των εθνικών αγώνων, τραγουδιστάδες και ριμαδόροι, άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών, επιστήμονες και ερευνητές, που τίμησαν τον τόπο τους. Στους πολέμους του αιώνα μας – από το Μακεδονικό αγώνα μέχρι τα χρόνια μας – έπεσαν στο πεδίο της μάχης περί τους 25. Σ’ όλα τα εθνικά προσκλητήρια οι χωριανοί ήταν παρόντες.
Στο χωριό υπάρχουν πολλές εκκλησίες, όπως του Αγίου Γεωργίου, της Αγίας Σοφίας, της Αγίας Μαρίνας, των Αγίων Πάντων, του Αγίου Αντωνίου, των Ταξιαρχών, της Παναγίας, της Κοίμησης της Θεοτόκου και του Αγίου Σπυρίδωνα.
Από τις παλαιότερες οικογένειες του χωριού είναι οι Πανηγυράκηδες, οι Μαντονάκηδες, οι Μαραγκουδάκηδες και οι Χαβρεδάκηδες ή Χαβρέδες.
Σήμερα ζουν εξέχοντες χωριανοί, με πρώτο όνομα τον ιεράρχη με διεθνή ακτινοβολία, Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Κισσάμου και Σελίνου, πρώην Γερμανίας κ.κ. Ειρηναίο (Γαλανάκη) από το Νεροχώρι. Τον ακολουθούν ανώτατοι εκπαιδευτικοί, ανώτατοι Στρατιωτικοί, εξέχοντες ερευνητές και επιστήμονες, πολιτικοί, ιατροί, δικηγόροι, οικονομολόγοι, όπως και επιχειρηματίες, τεχνίτες, έμποροι και τίμιοι βιοπαλαιστές.
Από τους πεθαμένους χωριανούς σημειώνομε το λαϊκό ριμαδόρο Χαράλαμπο Χαβρέ, που τραγούδησε με τον εξαίρετο τρόπο του, τα γεγονότα του αιώνα μας, με αποκορύφωμα τη δολοφονική απόπειρα κατά του Ελευθερίου Βενιζέλου.
*Στοιχεία από 15ετή έρευνα, 1980-1995.