Μενού Κλείσιμο

Καρυδιά Πέλλας

Η Καρυδιά είναι χτισμένη στους πρόποδες  του Βόρα (Καϊμακτσαλάν), σε μια χαράδρα γεμάτη οξιές. Απέχει 12 χιλιόμετρα από την Έδεσσα και έχει 387 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011.

Παλιότερα ονομαζόταν Τέχοβο, αλλά μετονομάστηκε σε Καρυδιά προς τιμήν του Μακεδονομάχου Τέλλου Άγρα ή Καπετάν Άγρα που απαγχονίστηκε από τους Βούλγαρους κομιτατζήδες πάνω στους κλώνους μιας καρυδιάς κοντά στο χωριό, στις 7 Ιουνίου 1907.  Στον δρόμο που συνδέει την Καρυδιά με το χωριό Άγρα έχει στηθεί μνημείο για τον Καπετάν Άγρα και τον σύντροφό του Αντώνη Μίγκα, ένας μικρός ναός και ομοίωμα της καρυδιάς πάνω στην οποία απαγχονίστηκαν οι δύο αγωνιστές.

Η ίδρυση του χωριού εικάζεται ότι έγινε κατά τα βυζαντινά χρόνια από αριστοκράτες της Έδεσσας που εξορίστηκαν από τους Βυζαντινούς στις πλαγιές του Καϊμακτσαλάν. Τότε χτίστηκαν μαζί με το Τέχοβο και άλλα 6 μικρά χωριά, το καθένα με τον άγιό του και το εκκλησάκι του. Ωστόσο, στην ευρύτερη περιοχή έχουν βρεθεί ίχνη οχυρού των αρχαίων χρόνων και διάφορα ευρήματα που χρονολογούνται στους ρωμαϊκούς και ελληνιστικούς χρόνους. Πιθανότατα αυτό να σχετίζεται με την Αρχαία Εγνατία Οδό, όπως άλλωστε και το γεγονός ότι έως τις αρχές του 20ού αιώνα υπήρχαν στην περιοχή πολλά χάνια.

Στο Τέχοβο λειτουργούσε το κεντρικό παζάρι της περιοχής όπου έρχονταν από όλα τα γειτονικά χωριά για να πουλήσουν προϊόντα και ζώα. Οι κάτοικοι ήταν αναγκασμένοι να δίνουν τα 2/3 της σοδειάς τους στον τοπικό μπέη, ο οποίος τα μάζευε στο σημερινό σχολείο που χρησιμοποιούνταν ως αποθήκη.

Οι κάτοικοι έχουν πολλές παραδόσεις και έθιμα που σχετίζονται με τη γη και τη γονιμότητα. Ένα από αυτά είναι ότι κάθε Πέμπτη μετά το Πάσχα για 40 ημέρες δεν πηγαίνουν στα χωράφια για τον ευδαιμονισμό της φύσης και την προστασία των καλλιεργειών από τις καιρικές συνθήκες.

Στην κεντρική πλατεία του χωριού βρίσκεται η παλιά εκκλησία του Αγίου Γεωργίου που χρονολογείται πριν από το 1850. Είναι τρίκλιτη βασιλική, κεραμοσκεπής, με δύο εισόδους, κωδωνοστάσιο και αξιόλογο επίχρυσο τέμπλο στο εσωτερικό της. Παλιά είναι και η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής που χτίστηκε πριν από το 1817 που δυστυχώς είναι ερειπωμένη και μη επισκέψιμη.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι η έκθεση για τον Μακεδονικό Αγώνα με διάφορα αντικείμενα και ενθυμήματα που φιλοξενείται στο Κέντρο Παραδοσιακών Τεχνών της Καρυδιάς.

Όμορφο σημείο για πεζοπορία είναι το δάσος της Καρυδιάς με οξιές και βελανιδιές και φόντο τις κορυφογραμμές του Καϊμακτσαλάν.

Το μεγάλο πανηγύρι του χωριού γίνεται στις 26 Ιουλίου με παραδοσιακή Μακεδονίτικη μουσική, τραγούδια και χορούς και φυσικά υπό τη συνοδεία χάλκινων πνευστών. Ωραίες παραδόσεις είναι το έθιμο της συγχώρεσης την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς όπου οι μικροί ζητάνε συγνώμη από τους μεγαλύτερους, καθώς και το έθιμο της Κόλιντα Μπάμπω στις 23 Δεκεμβρίου όπου ανάβουν φωτιά στην πλατεία, με τη γιορτή να συνοδεύεται από όργανα και εδέσματα.

Φωτό: http://www.edessacity.gr/