Μενού Κλείσιμο

Κάλυβος Μυλοποτάμου

Ο Κάλυβος είναι χωριό της επαρχίας Μυλοποτάμου. Απέχει 37 χμ. νοτιοανατολικά από το Ρέθυμνο. Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 570 μ. και έχει 399 κατοίκους, που ασχολούνται με την ελαιοκαλλιέργεια, την αμπελοκαλλιέργεια και την κτηνοτροφία.

Το όνομα του το οφείλει στις καλύβες, τα πρώτα σπίτια του χωριού που τα έκτιζαν σε μεγάλο υψόμ. για να αποφεύγουν τους Τούρκους. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας λεγόταν Πανωχώρι και αργότερα Νέα Αξός και αυτό γιατί βρισκόταν σε μικρή απόσταση (5-6 χμ.) από την Αξό.

Το χωριό πρέπει να υπήρχε επί Ενετοκρατίας, όπως μαρτυρούν οι πολεμίστρες που βρέθηκαν στο φαράγγι Ραπανέ. Ίσως να υπήρχε και στους βυζαντινούς χρόνους.

Παλαιότερες οικογένειες είναι οι Κοζορώνηδες, οι Νικηφόροι, οι Τσαγγαράκηδες, οι Λυρώνηδες, οι Σωπασουδάκηδες, οι Σπανουδάκηδες, οι Κοϊνήδες.

Στο χωριό υπάρχει και το βουνό Ποροφωκάς, που ονομάστηκε έτσι, σύμφωνα με τις διηγήσεις των κατοίκων, από μια μάχη που έδωσε κάποιος Φωκάς κατά των Αράβων, ή από το ότι πέρασε από εκεί ο Νικηφόρος Φωκάς. Υπάρχει πάντως και άλλο τοπωνύμιο Πορο-Φωκά, από το γνωστό αυτοκράτορα του Βυζαντίου, ο οποίος ανακα-τέλαθε την Κρήτη από τους Άραβες.

Στο ολοκαύτωμα του Αρκαδίου τρία άτομα από το χωριό εκτελέστηκαν στο Βουρνό-λακο. Οι κάτοικοι πάντα χαρακτηρίζονταν για τον ηρωισμό και την αγωνιστικότητα τους, ενώ διακρίνονται όπως και οι περισσότεροι Κρητικοί γιατί είναι γλετζέδες και μερακλήδες.

Η σπηλιά Τσουπά έχει σταλαγμίτες και σταλακτίτες με πολλά νερά. Λέγεται μάλιστα ότι παλιά Βάλανε μέσα έναν κόκορα κι αυτός ανέβηκε γύρω στα 500 μ. και βγήκε σ’ ένα σημείο του βουνού. Ακόμη λέγεται ότι βρέθηκαν εδώ και παλιά εικονίσματα που σήμερα δεν υπάρχουν. Μάλλον οι Χριστιανοί τα έκρυβαν εδώ για να τα γλιτώσου ν από τους Τούρκους.

Το χωριό έχει δύο φαράγγια, το Φαράγγι Ραπανέ, όπου βρέθηκαν οι πολεμίστρες και το Φαράγγι Μαχής, που βρίσκεται απέναντι από το Ραπανέ.

Οι εκκλησίες του χωριού είναι: η δίκλιτη εκκλησία του Μιχαήλ Αρχαγγέλου και του Αγίου Χαραλάμπους. Είναι η κεντρική εκκλησία του χωριού. Στο κλίτος που λατρεύεται ο Άγιος Χαράλαμπος υπάρχει η χρονολογία κτίσης του, το 1876. Το τέμπλο της εκκλησίας του Μιχαήλ Αρχαγγέλου είναι ξυλόγλυπτο και οι κολόνες του στολισμένες με λεπτό σκάλισμα.

Η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου είναι νεόκτιστη. Υπάρχει και μια παράδοση η οποία αναφέρει ότι επί Τουρκοκρατίας έζησε εδώ κάποιος πολεμιστής που τον έλεγαν Πεντακόσαρχο.

*Στοιχεία από 15ετή έρευνα 1980-1995.

Φωτογραφία: https://www.cretanmagazine.gr