Γραικός Αρκαδίας

Ο Γραικός (ή Γραικού) είναι μικρός οικισμός της Ανατολικής Φαλαισίας του νομού Αρκαδίας, χτισμένος στη μεσημβρινή πλαγιά του λόφου Σπηλιοβούνι (Κούκουρας 680 μ.) που καλύπτεται από πυκνό πουρναρόδασος και περιζώνεται από τους χειμάρρους Ξερίλα και Χαλέτζη –παραποτάμους του Ευρώτα. Διοικητικά υπάγεται στον Δήμο Μεγαλόπολης και έχει ελάχιστους μόνιμους κατοίκους.

Η ονομασία του πιθανολογείται ότι προέρχεται από τους Γραικούς που σιγά αλλά σταθερά μετακινήθηκαν από την Ήπειρο στην Αρκαδία. Παλιότεροι κάτοικοι του χωριού πίστευαν ότι το όνομα του χωριού προέρχεται από τη λέξη «Γρέκι» που σημαίνει μαντρί ή κατά παράφραση από την Τούρκικη λέξη egrek = χαντάκι που βρίσκεται δυτικά του χωριού.

Εικάζεται ότι ένα σημαντικό σκέλος του οδικού δικτύου της Αρχαίας Σπάρτης, το ανατολικό,  περνούσε από την πηγή Καμάρι κάτω από του Γραικού, διέσχιζε την κοιλάδα του Λιθιά και έφθανε στον κάμπο της Ασέας. Σε κάποια σημεία φαίνονται ακόμα οι αρματοτροχιές.

Ενδιαφέροντα σημεία στο χωριό είναι η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου που χτίστηκε γύρω στο 1860. Δίπλα από την εκκλησία βρίσκεται το κτίριο που στέγαζε το σχολείο του χωριού από το 1926 μέχρι το 1971 που έκλεισε οριστικά. Ο ναός του νεκροταφείου Άγιος Νικόλαος, Ν.Α του χωριού, υπήρξε η πρώτη εκκλησία του χωριού και κτίστηκε πριν το 1821.

Στον Γραικό υπάρχουν πολλές πηγές με εξαιρετικής ποιότητας νερό. Ξεχωρίζουν η πηγή Καμάρι που για αιώνες το νερό της δρόσιζε τους οδοιπόρους και χρησίμευσε για τις ανάγκες των σπιτιών. Εκεί πότιζαν τα ζώα τους και τα στάλιζαν στον αγέρωχο πλάτανο και τα γύρω δένδρα, οι γυναίκες έπλεναν ρούχα, πότιζαν τους κήπους τους. Παλιότερα υπήρχε θόλος με δύο κάναλους, αλλά το 1927 τον γκρέμισαν για να γίνει πιο λειτουργικός ο χώρος. Η Βρύση, η άλλη πηγή, στην είσοδο του χωριού, χτίστηκε το 1916 από τον εξαίρετο καλλιτέχνη Αθανάσιο Σεντή από το Ίσαρι. Με το λιγοστό αλλά καλής ποιότητας νερό της πηγής Μούσγα, στην Βορεινή πλαγιά του Σπηλιοβουνιού, υδρεύεται ο οικισμός, σε συνδυασμό με το νερό του Καμαριού το καλοκαίρι, από το 1983. Αξίζει να αναφερθεί και η πηγή Κουτούνι με το λιγοστό αλλά θαυμάσιο νερό της.