Η Γλώσσα είναι χωριό και κοινότητα της επαρχίας Κισάμου. Βρίσκεται σε απόσταση 35χλμ. ανατολικά των Χανίων και σε υψόμετρο 128μ. Οι 118 περίπου κάτοικοι του χωριού ασχολούνται, κυρίως, με τη γεωργία και τα προϊόντα τους είναι οι ελιές, που η ετήσια παραγωγή τους φτάνει τους 350 τόνους, τα κτηνοτροφικά, τα κρασοστάφυλα και τα εσπεριδοειδή.
Στην κοινότητα Γλώσσας υπάγονται και οι γύρω συνοικισμοί Μωθιανά και Κουμαριές. Σήμερα, δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν τη χρονολογία που δημιουργήθηκε το χωριό, πάντως, στην περιοχή υπάρχουν αρκετές παλιές εκκλησίες.
Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, σύμφωνα με μαρτυρίες, δεν εγκαταστάθηκαν στην περιοχή Τούρκοι, εκτός ίσως από δυο με τρεις οικογένειες. Στο χωριό έχει διατηρηθεί μια ιστορία, που εξηγεί τη μη εγκατάσταση Τούρκων στην περιοχή. Λέγεται, λοιπόν, ότι κάποτε μια χανούμισσα ανέβηκε πάνω σ’ ένα δέντρο, έξω από την εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, κόλλησε όμως το χέρι της στο δέντρο και δεν μπορούσε να κατέβει. Τότε ένας Τούρκος παρακάλεσε την Παναγία να ελευθερώσει τη χανούμισσα κι εκείνος σ’ αντάλλαγμα θα χάριζε όλη την περιοχή στους κατοίκους. Έτσι κι έγινε. Η Παναγία έκανε το θαύμα της και ο Τούρκος κράτησε την υπόσχεση που έδωσε.
Κατά τη Μάχη της Κρήτης, πολλοί κάτοικοι αμύνθηκαν με ηρωισμό κατά των Γερμανών κατακτητών. Στη θέση μάλιστα Χαϊδάρι ή Χρυσαυγή, σύμφωνα με μαρτυρίες, σκότωσαν ένα Γερμανό αλεξιπτωτιστή, που ο τότε πρόεδρος της κοινότητας Κωριδάκης ή Νταλιάνης, έθαψε στο κτήμα του.
Αργότερα, οι Γερμανοί μετά από προδοσία, τον συνέλαβαν και αφού τον βασάνισαν τον εκτέλεσαν. Μαζί με τον πρόεδρο συνέλαβαν και το Μάρκο Περράκη που τον μετέφεραν στα Χανιά. Αυτός όμως κατάφερε ν’αποδράσει και να καταφύγει στην Εθνική Αντίσταση. Σήμερα, οι κάτοικοι είναι γνήσιοι Κρητικοί και κατάγονται από τις επαρχίες Σελίνου, Κυδωνίας και Σφακίων.
Οι παλιότερες οικογένειες της περιοχής είναι οι Ντιγριντάκηδες, Τσιχλάκηδες, Σταθάκηδες, Μαθιουδάκηδες, Καβρουλάκηδες, Κουρουπάκηδες, Πρασάκηδες και οι Κουτσουράκηδες. Στη Γλώσσα βρίσκουμε αξιόλογες εκκλησίες, όπως την εκκλησία του Αγίου Βασιλείου στη θέση Χατζητραγανού.
Ο Άγιος Βασίλειος πιστεύεται ότι είναι παλιά εκκλησία, πιθανό του 1650. Έχει πολλές τοιχογραφίες, που έχουν όμως υποστεί μεγάλη φθορά. Επίσης, υπάρχει η κεντρική αγιογραφημένη εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου του 1800 περίπου. Γύρω στο 1953, λέγεται ότι από το θόλο της εκκλησίας έσταζαν νερά και η Κοίμηση πλημμύριζε. Πολλοί ειδικοί είχαν επισκεφθεί το ναό, χωρίς όμως κανένα αποτέλεσμα, γιατί το νερό δεν έσταζε μόνο από ένα μέρος, αλλά από διαφορετικά σημεία του θόλου. Οι κάτοικοι, για ν’ αντιμετωπίσουν την κατάσταση, έβαλαν ένα σεντόνι, μάταια όμως, «Το δάκρυ», όπως χαρακτηριστικά έλεγαν, έβγαινε από άλλα σημεία κι έτσι πάλι πλημμύριζε ο ναός. Το φαινόμενο αυτό κράτησε δεκαπέντε με δεκαοκτώ μήνες. Μια άλλη εκκλησία, που συναντούμε στο χωριό, είναι του Τιμίου Σταυρού κτισμένη το 1965.
*Στοιχεία από 15ετή έρευνα 1980-1995.