Γέρακας Λακωνίας

 

 

Ο Γέρακας είναι ένα μικρό παραθαλάσσιο χωριό στις ανατολικές ακτές της Λακωνίας που έχει όμως κάτι ξεχωριστό. Είναι χτισμένο μέσα στο μοναδικό ελληνικό φιορδ στη λιμνοθάλασσα του Γέρακα που αποτελεί προστατευμένο υδροβιότοπο και περιβάλλεται από καταπράσινους λόφους. Απέχει 22 χιλιόμετρα από τη Μονεμβασιά.

Το λιμάνι του Γέρακα είναι το «Ευλίμενον χωρίον» του Παυσανία, η αρχαία πόλη «Ζάραξ» την οποία κατοικούσαν οι Λάκωνες πιθανότατα από το 1300 π.Χ., ο «Ιέραξ» των βυζαντινών χρόνων. Αποτέλεσε ναυτικό σταθμό των Βυζαντινών για την απόκρουση των Σαρακηνών πειρατών,  κτήση των Ενετών και αγκυροβόλιο Υδραίων και Σπετσιωτών εμπόρων, αλλά και όσων ήθελαν να αποφύγουν τις τρικυμίες.

O αρχαιολογικός χώρος του Zάρακα βρίσκεται στο νότιο άκρο μιας μικρής χερσονήσου που οριοθετεί από βορρά τον όρμο του Γέρακα, στις ανατολικές ακτές της Λακωνίας. Στη θέση αυτή, όπου έχουν εντοπιστεί ίχνη προϊστορικής κατοίκησης, κτίστηκε πιθανότατα κατά την ελληνιστική εποχή (3ος αι.π.X), το οχυρωματικό τείχος της πόλης και της ακρόπολης του Zάρακα. Σύμφωνα με τον περιηγητή Παυσανία, η πόλη πήρε το όνομά της από τον Λακεδαιμόνιο ήρωα Zάρηκα που την ίδρυσε μεταξύ 1300 και 1200 π.Χ. Ιερό του Ζάρακα μάλιστα υπήρχε στην Aττική. Ο Ζάρηκας ή Ζάρακας ήταν γιος του βασιλιά της Καρύστου Πετραίου.  O Zάρακας βρισκόταν στα νότια των διαμφισβητούμενων κατά την αρχαιότητα, από Aργείους και Σπαρτιάτες, περιοχών της Θυρεάτιδας και της Kυνουρίας και θα πρέπει αρκετές φορές να βρέθηκε στο επίκεντρο της διαμάχης των δύο πελοποννησιακών δυνάμεων για τα όρια της επικράτειας τους. Για το λόγο αυτό η φυσική οχυρή θέση του ενισχύθηκε με εντυπωσιακά τείχη κατά τους ελληνιστικούς χρόνους.

Κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους ανήκε στο Kοινό των Eλευθερολακώνων. Κτήρια από εκείνη την περίοδο είναι σήμερα ορατά στον ελεύθερο χώρο ανάμεσα στο εσωτερικό και το εξωτερικό τείχος, ενώ τρίκλιτος χριστιανικός ναός κατασκευάστηκε στο εσωτερικό της ακρόπολης κατά την ύστερη αρχαιότητα. Στους μεταγενέστερους χρόνους, ο Zάρακας ανήκε στην επικράτεια της Mητρόπολης της Mονεμβασίας, όπως αναφέρεται σε χρυσόβουλο του έτους 1301, του βυζαντινού αυτοκράτορα Aνδρόνικου του B’. Σύμφωνα με περιηγητές η περιοχή ονομάστηκε αργότερα «Porto Bottas», ενώ ο Pouqueville αναφέρει το όνομα «Porto des tonneaux» και ο Leake το όνομα «Porto Cadena».

Σήμερα, το γραφικό χωριό θυμίζει αιγαιοπελαγίτικο νησί με τα παραδοσιακά σπίτια βαμμένα σε νησιώτικα χρώματα, τα ήσυχα νερά της λιμνοθάλασσας και τα μικρά ταβερνάκια.  Το χωριό αποτελείται από τρεις οικισμούς, το Λιμάνι, τον Γέρακα και τον Άγιο Ιωάννη και γειτονιές που φέρουν το επίθετο των οικογενειών που κατοικούν εκεί.

 

 

Φωτό:  https://www.monemvasianews.gr/wp-content/uploads/2016/06/4.6.2016_Το-Λιμάνι-του-Γέρακα.jpg