Μενού Κλείσιμο

Επαρχία Κισάμου, Χανιά

  Επαρχία του νομού Χανίων. Καταλαμβάνει το βορειοδυτικό άκρο του νομού και ολόκληρης της Κρήτης. Έχει 19.938 κατοίκους και πρωτεύουσα την κωμόπολη Καστέλι, που τελευταία μετονόμασαν επίσημα Κίσαμο. Το όνομα αυτό είναι της αρχαίας πόλης που βρισκόταν περίπου εκεί που είναι σήμερα το Καστέλι. Η Κίσαμος ήταν ναυτικός κι εμπορικός σταθμός στη Δυτική Κρήτη, ένα από τα λιμάνια της Πολυρρήνιας, που ήταν αυτόνομη πολιτεία, με δικά της νομίσματα. Ότι τελικά σώζεται σήμερα απ’ αυτήν, γιατί με προσχώσεις και διάφορους γεωλογικούς μετασχηματισμούς ανυψώθηκε το έδαφος. Το λιμάνι βρισκόταν στο σημερινό Μαύρο Μώλο.

Στη ρωμαϊκή εποχή η πόλη είχε μεγάλη ανάπτυξη. Η ευημερία της συνεχίστηκε και στην Α’ βυζαντινή περίοδο. Ο επίσκοπος Κισάμου αναφέρεται στη σύνοδο της Σαρδικής (σημερινής Σόφιας της Βουλγαρίας), άρα η επισκοπή Κισάμου είχε ιδρυθεί από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια. Στη Β’ βυζαντινή περίοδο, η επισκοπή μεταφέρθηκε στο χωριό Επισκοπή, για να είναι πιο ασφαλισμένη από τις πειρατικές επιδρομές. Μαζί με την επαρχία Σελίνου αποτελούσε την Επισκοπή Κισάμου και Σελίνου, που διατηρείται μέχρι σήμερα, μόνο που ονομάζεται Μητρόπολη.

Στην Ενετοκρατία, η επισκοπή έγινε λατινική, αλλά στα μέσα του 16ου αιώνα, στον επισκοπικό θρόνο ανέβηκε ο Γεράσιμος Παλαιόκαπας, ο μοναδικός για την εττοχή εκείνη ορθόδοξος επίσκοπος στην Κρήτη. Στο χώρο της αρχαίας Κισάμου, κτίστηκε από τον Pescatore ένα φρούριο, το Castel Chissamo, που έγινε έδρα καστελανίας. Το φρούριο το χρησιμοποιούσαν οι Ενετοί για ορμητήριό τους. Στην επανάσταση του 1821, έγινε αφορμή πολλών συμπλοκών ανάμεσα στους Έλληνες και τους Τούρκους. Στο φρούριο αυτό οφείλει την ονομασία της η σημερινή πόλη Καστέλι.

Το μεγαλύτερο μέρος της επαρχίας Κισάμου είναι ορεινό ή ημιορεινό. Ο ποταμός Ταυρωνίτης χωρίζει την επαρχία Κισάμου από την επαρχία Κυδωνίας και χύνεται στο Κρητικό Πέλαγος, όπως και τα νερά από τα άλλα ποτάμια (Σπηλιανό, Κολένι, Νοπήγια, Τυφλό, Δρεπανιά). Η περιοχή έχει ωραία τοπία, όμορφες ακρογιαλιές με χρυσί ζουσα άμμο (όπως η παραλία στη Φαλάσαρνα και το Κολυμπάρι, δάση από καστανιές (στην κοιλάδα των Εννιά Χωριών) και απέραντους ελαιώνες. Στη Φαλάσαρνα βρίσκεται ένας από τους μεγαλύτερους ελαιώνες της επαρχίας. Επίσης, εκεί παράγονται και πρώιμα κηπευτικά. Φημισμένο είναι το περίφημο κισαμίτικο κρασί, από τους αμπελώνες της παραλιακής ζώνης. Τα κάστανα και τα πορτοκάλια της Κισάμου είναι περίφημα. Η κτηνοτροφία είναι πολύ ανεπτυγμένη και υπάρχει μεγάλη παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων. Είναι επίσης ανεπτυγμένη και η αλιεία.

Στην περιοχή υπάρχουν αρκετά και ενδιαφέροντα σπήλαια, όπως ο Ελληνόσπηλιος, στο ακρωτήριο Σπάθα, το σπήλαιο της Αγίας Σοφίας, στα Τοπόλια, το σπήλαιο του Αγίου Ιωάννη στην κορυφή λόφου κοντά στο χωριό Σπηλιά (πήρε το όνομά του από σπήλαιο), το Αχυρόσπηλιο κ.ά. Οι αρχαιότητες, τα πολλά προϊόντα, τα όμορφα τοπία, οι θαυμάσιες αμμουδιές, τα πολλά νερά και το πολύ πράσινο, καθώς και το καλό οδικό δίκτυο, συντελούν ώστε η επαρχία Κισάμου να έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Έχει επίσης μεγάλη τουριστική κίνηση.

*Στοιχεία από 15ετή έρευνα, 1980-1995.