Μενού Κλείσιμο

Επαρχία Αγ.Βασιλείου

Η επαρχία Αγίου Βασιλείου καταλαμβάνει το νότιο και παραλιακό τμήμα του νομού Ρεθύμνης. Έχει 26 κοινότητες και 49 χωριά, με συνολικό πληθυσμό 8.839 κατοίκους (1981). Πρωτεύουσα είναι το Σπήλι. Το όνομα της επαρχίας προέρχεται από το χωριό Άγιος Βασίλειος, που ήταν η έδρα της διοίκησης την εποχή της Τουρκοκρατίας.

Μια παλιά εκκλησία με καταστραμμένες τοιχογραφίες, αφιερωμένη στον Άγιο Βασίλειο, έδωσε το όνομα της στο χωριό αυτό. Στη βυζαντινή εποχή, η επαρχία ονομαζόταν Κάτω Σύβριτος, ενώ η επαρχία Αμαρίου λεγόταν Απάνω Σύβριτος. Η ονομασία αυτή οφείλεται στην αρχαία πόλη Σύβριτο. που βρισκόταν στη θέση του σημερινού χωριού Θρόνος της επαρχίας Αμαρίου.

Από εκκλησιαστική άποψη, η επαρχία του Αγίου Βασιλείου, στη βυζαντινή εποχή, αποτελούσε μαζί με την επαρχία Αμαρίου την επισκοπή Συβρίτου, ενώ κατά την Ενετοκρατία, δεν αναφέρεται, εξαιτίας ίσως της έλλειψης κατοίκων ρωμαιοκαθολικού δόγματος. Κατά την Τουρκοκρατία, και μέχρι σήμερα, αποτελεί μαζί με τις επαρχίες Αμαρίου και Σφακίων, την επισκοπή Λάμπης και Σφακίων με έδρα το Σπήλι.

Στο ανατολικό τμήμα της επαρχίας υψώνεται το βουνό Κέδρος (ύψος 1.777 μ.), με τις πολλές πηγές του. Το δυτικό τμήμα διαρρέεται από τους χείμαρρους Πολύριζο στα δυτικά και Ακουμιανό στα ανατολικά και ένα μεγαλύτερο ποτάμι, που έχει τις ονομασίες Κουρταλιώτης ή Μέγας.

Στα πεδινά της επαρχίας καλλιεργείται κυρίως η ελιά, ενώ στα ορεινά επικρατεί η κτηνοτροφία.

Η επαρχία Αγίου Βασιλείου παρουσιάζει και μεγάλη γλωσσικό ενδιαφέρον: υπάρχουν σ’ αυτήν πολλά τοπικά ιδιώματα, με ενδιαφέροντα φωνητικά φαινόμενα και πολλές αρχαιοελληνικές λέξεις. Πολλά είναι και τα αρχαιοελληνικά μικροτοπωνύμια.

*Στοιχεία από 15ετή έρευνα 1980-1995.