Μενού Κλείσιμο

Δελβινάκι Ιωαννίνων

Το γραφικό Δελβινάκι είναι ένα χωριό με πλούσια ιστορία και αποτελεί την ιστορική έδρα του Δήμου Πωγωνίου των Ιωαννίνων. Βρίσκεται σε ένα πανέμορφο φυσικό περιβάλλον, σε υψόμετρο 700 μέτρων, μεταξύ των βουνών Κασιδιάρη και Κουτσοκράνα. Απέχει περίπου 70 χιλιόμετρα από την πόλη των Ιωαννίνων και αριθμεί 772 μόνιμους κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011.

Η ιστορία του χάνεται στα βάθη των αιώνων. Φέρεται να κτίστηκε στα τέλη του 11ου αιώνα αλλά υπάρχει και άλλη εκδοχή που τοποθετεί την ίδρυσή του στον 17ο αιώνα με τη σύμπτυξη μικρών οικισμών. Ωστόσο, έχουν έρθει στο φως ευρήματα που μαρτυρούν την ύπαρξη οικισμού από τα προχριστιανικά χρόνια. Αυτά βρέθηκαν κοντά στην κεντρική βρύση του χωριού και στους γύρω λόφους και περιελάμβαναν απομεινάρια ενός μικρού και ενός μεγάλου κτίσματος που ίσως να πρόκειται για ειδωλολατρικούς ναούς, τάφους, πήλινα αγγεία, τόξα, βελοθήκες και λίθους σχήματος κεφαλής αγελάδας.

Κατά τους τελευταίους αιώνες της Τουρκοκρατίας, το Δελβινάκι διέθετε Παρθεναγωγείο και Αρρεναγωγείο, ενώ είχε κάποια οικονομική ευρωστία, χάρη και στους Δελβινακιώτες που είχαν μεταναστεύσει στην Κωνσταντινούπολη και ασχολούνταν με το εμπόριο και τη βιοτεχνία. Λέγεται ότι ο Λόρδος Βύρων επισκέφτηκε το χωριό το 1809 και μαγεμένος από την όμορφη θέα παρακίνησε κι άλλους ξένους περιηγητές της εποχής, όπως τον  Άγγλο Ουίλιαμ Ληκ και τον Γάλλο Φρανσουά Πουκεβίλ, να το επισκεφτούν.

Ήδη πριν από την Επανάσταση του 1821 και μέσα από τις διηγήσεις ξένων περιηγητών, το Δελβινάκι είχε γίνει γνωστό για την αντίστασή του απέναντι στην εξουσία του Αλή Πασά και τις διώξεις που υφίστατο μέσω της βαριάς φορολογίας και της παρουσίας Αλβανών στρατιωτών. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, μεταξύ των ετών 1829 και 1834, το Δελβινάκι πυρπολήθηκε δύο φορές: την πρώτη από τον Αλβανό Σιλιχτάρ Μπότα και την δεύτερη από τον πασά των Ιωαννίνων Εμίν ή Ιμίν Πασά.

Το Δελβινάκι απελευθερώθηκε το 1913, κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, από τον ελληνικό στρατό. Στις 28 Οκτωβρίου του 1940 δέχτηκε σφοδρή βομβαρδιστική επίθεση από τα ιταλικά στρατεύματα και κατελήφθη προσωρινά.

Αξιοθέατα του χωριού είναι ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, βασιλική χωρίς τρούλο, που χτίστηκε το 1619 και ανακαινίστηκε το 1830, το μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου που χρονολογείται από τον 18ο αιώνα και το κτίριο που λειτουργούσε ως Αρρεναγωγείο και Παρθεναγωγείο. Διαθέτει βιβλιοθήκη και πινακοθήκη, λαογραφικό μουσείο και Δημοτικό Ελεύθερο Ανοικτό Πανεπιστήμιο.

Το Δελβινάκι έχει πλούσια παράδοση στο δημοτικό τραγούδι και κάθε χρόνο φιλοξενεί το Διεθνές Φεστιβάλ Πολυφωνικού Τραγουδιού. Το ποιητικό περιεχόμενο των τραγουδιών είναι εμπνευσμένο από παλαιότατα τραγούδια του ακριτικού κύκλου και μεσαιωνικές μπαλάντες (παραλογές), ιστορικές διηγήσεις του αγώνα κατά των Τούρκων, αλλά και τραγούδια του γάμου, της ξενιτιάς, αποκριάτικα κ.ά. που καλύπτουν τον κύκλο της ζωής και τον κύκλο του χρόνου. Οι μελωδίες των τραγουδιών (μαζί με ορισμένα ακόμη της Ηπείρου και κάποια γυναικεία τραγούδια της Θεσσαλίας) είναι οι μοναδικές στον ελλαδικό χώρο που έχουν διατηρήσει την πεντατονική ανημίτονη κλίμακα, δηλαδή μουσική κλίμακα που αποτελείται από 5 νότες, χωρίς ημιτόνια. Από το Δελβινάκι κατάγεται και ο δεξιοτέχνης του κλαρίνου Πετρολούκας Χαλκιάς.