H Χάλκη, το μικρό διαμάντι των Δωδεκανήσων, με τα αρχοντικά ιταλικού αρχιτεκτονικού ρυθμού, τα νεοκλασικά, τα γραφικά σοκάκια, τις καταγάλανες ήρεμες θάλασσες και την πλούσια ιστορία βρίσκεται δυτικά της Ρόδου. Το «νησί της Ειρήνης και της Φιλίας των Νέων», όπως έχει χαρακτηριστεί από την Unesco, έχει μόλις έναν οικισμό-λιμάνι, το Νημποριό, ο οποίος είναι διατηρητέος, και λιγότερους από 500 μόνιμους κατοίκους.
Το όνομά της συνδέεται με τα ορυχεία και τα εργαστήρια επεξεργασίας χαλκού που υπήρχαν στο νησί κατά τους αρχαίους χρόνους ή, κατά άλλη εκδοχή, με το όστρακο της πορφύρας που υπήρχε άφθονο στο νησί και το οποίο οι Φοίνικες που το εκμεταλλεύονταν το ονόμαζαν κάρκι ή κάλχι.
Το νησί κατοικείται από την προϊστορική εποχή. Σύμφωνα με τη μυθολογία, οι πρώτοι κάτοικοί της ήταν οι Τιτάνες, ενώ στη συνέχεια έζησαν εκεί για πολλά χρόνια οι Πελασγοί. Ακολούθησαν οι Κάρες, οι Δωριείς και οι Φοίνικες. Στους ιστορικούς χρόνους υπήρξε υποτελής της Καμίρου, μίας εκ των αρχαίων πόλεων της Ρόδου, και σύμμαχος των Αθηναίων κατά τον 5ο αιώνα π.Χ. ως μέλος της Συμμαχίας της Δήλου, γεγονός που μαρτυρά ότι εκείνη τη χρονική περίοδο είχε ανεξάρτητη διοικητική υπόσταση. Αργότερα επανήλθε στην υποτέλεια της Καμίρου ακολουθώντας την ακμή και την παρακμή της Ρόδου.
Τον 14ο αιώνα οι Ιππότες της Ρόδου παραχώρησαν τη Χάλκη ως φέουδο στην οικογένεια Assanti από την Ίσκια, η οποία έχτισε το κάστρο της πάνω στα ερείπια της αρχαίας ακρόπολης. Ανάμεσα στα οικόσημα που σώζονται είναι και αυτό του Μεγάλου Μάγιστρου D’ Aubusson (1476-1530), ο οποίος αναστήλωσε το φρούριο μετά από βενετική επιδρομή που κατέστρεψε τη Χάλκη. Το 1523 το νησί κυριεύτηκε από τους Οθωμανούς και συμμετείχε στην Επανάσταση του 1821.
Από τα μέσα του 19ου αιώνα η Χάλκη άνθισε οικονομικά και πνευματικά, αναπτύσσοντας το εμπόριο και τη σπογγαλιεία και ιδρύοντας σχολεία. Ωστόσο, στα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας και στην περίοδο της ιταλικής κατοχής του νησιού καταργήθηκαν διάφορα προνόμια με αποτέλεσμα να πληγεί το εμπόριο και η σπογγαλιεία, γεγονός που είχε ως επακόλουθο τη μετανάστευση πολλών κατοίκων. Το νησί ενώθηκε με την Ελλάδα το 1948 μαζί με τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα.
Ο μοναδικός οικισμός της Χάλκης είναι το Νημποριό, αμφιθεατρικά χτισμένος γύρω από το φυσικό λιμάνι. Τα πολύχρωμα σπίτια με τις ολάνθιστες βοτσαλωτές αυλές και τα γραφικά σοκάκια συνθέτουν ένα παραμυθένιο σκηνικό. Ανάμεσα στα όμορφα νεοκλασικά του 19ου αιώνα, ξεχωρίζει το Δημαρχείο που έχει δίπλα του τον επιβλητικό πέτρινο Πύργο του Ρολογιού. Από τον 19ο αιώνα και συγκεκριμένα από το 1861 στέκει και η εκκλησία του πολιούχου Αγίου Νικολάου με το μεγάλο κωδωνοστάσιο και στο εσωτερικό του εντυπωσιακές αγιογραφίες, μοναδικής τέχνης ξυλόγλυπτο τέμπλο και ένα μικρό εκκλησιαστικό μουσείο.
Σημεία ενδιαφέροντος στη Χάλκη είναι επίσης το Λαογραφικό Μουσείο με συλλογή παραδοσιακών κεντημάτων, επίπλων, μαγειρικών σκευών και άλλων αντικειμένων, ο εγκαταλελειμμένος μεσαιωνικός οικισμός που κατοικήθηκε μέχρι το 1870 περίπου, το Κάστρο των Ιπποτών του 14ου αιώνα με την ερειπωμένη εκκλησία του Αγίου Νικολάου στην οποία υπάρχουν τοιχογραφίες του 15ου-17ου αιώνα και οι ανεμόμυλοι στην κορυφή του λόφου.
Τα μεγαλύτερα πανηγύρια του νησιού γίνονται προς τιμήν της Παναγίας Χωριανής στις 15 Αυγούστου και του Αγίου Ιωάννη στις 29 Αυγούστου, ενώ στη Χάλκη έχει ξεχωριστή ομορφιά ο εορτασμός του Πάσχα. Τα έθιμα ξεκινούν από τη Μεγάλη Παρασκευή όταν μετά την Αποκαθήλωση, η εκκλησία κλείνει και ανοίγει ξανά κατά τις 1-2 το πρωί του Σαββάτου, οπότε ακούγονται τα εγκώμια και γίνεται πορεία του επιταφίου από το ένα άκρο του λιμανιού στο άλλο. Τα παιδιά γυρίζουν στα σπίτια, κτυπούν πόρτες και παράθυρα με πέτρες και φωνάζουν «Σηκώστε για το επιτάφιο». Στο τέλος της περιφοράς γίνεται το «μπακατίκιασμα», ένα είδος πλειστηριασμού του επιταφίου. Η Ανάσταση δεν γίνεται τα μεσάνυχτα, όπως στην υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά κατά τις 3-4 το πρωί. Στη Δεύτερη Ανάσταση, κάτω από το κυπαρίσσι του προαυλίου της εκκλησίας κρεμάνε και καίνε τον «Φράγκο», έναν αχυράνθρωπο ντυμένο με παλιά ρούχα και καπέλο που παλιότερα συμβόλιζε τον Ιούδα.
Φωτό: https://www.rodiaki.gr/