Το Αρολίθι είναι οικισμός της κοινότητας Βιλανδρέδου της επαρχίας Ρεθύμνης. Βρίσκεται 40 χμ. νοτιοδυτικά του Ρεθύμνου, κτισμένος σε μια από τις γραφικές κορυφές του Ψηλορείτη, σε υψόμετρο 550 μ. Έχει 80 περίπου κατοίκους, οι οποίοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία.
Η ονομασία του οικισμού οφείλεται στους αρόλιθους, που υπάρχουν άφθονοι στην περιοχή. Αρόλιθους ή νερόλιθους ονομάζουν οι κάτοικοι της Κρήτης τα βαθουλώματα ακανόνιστων σχημάτων, πάνω στους βράχους, γεμάτα νερό. Η ονομασία αρόλιθος, σύμφωνα με τον καθηγητή Γ. Β. Αντουράκη, είναι αρχαιότατη, σύνθετη από τις λέξεις αρός (= κοίλωμα, όπου αυγκεντρώνεται το νερό της βροχής) και λίθος.
Η ίδρυση του οικισμού δεν τοποθετείται νωρίτερα από το 1660. Το επίθετο όμως Γαθαλάς, που έχουν πολλοί κάτοικοι του χωριού, αποδεικνύει ότι είναι απόγονοι της ένδοξης βυζαντινής οικογένειας των Γαβαλάδων.
Το Αρολίθι θεωρείται από τους κατοίκους του σαν η «πρωτεύουσα των Βαλκανίων»! Οι κάτοικοι «Βαλκάνια» ονομάζουν τα μικρά χωριά: Αλωνες, Ρουμπάδω, Βιλανδρέδω και Βελονάδω, που βρίσκονται πιο κάτω από το Αρολίθι.
Σε απόσταση 150 μ. από τον οικισμό, υπάρχει μια ρωγμή που ονομάζεται Επάνω αλώνι. Οι κάτοικοι τη χρησιμοποιούν σαν «αστεροσκοπείο». Συμβαίνει πραγματικά ένα γεγονός που δεν έχει εξηγηθεί από τους ειδικούς: Όταν πρόκειται να χιονίσει στο χωριό, βγαίνει από τη ρωγμή ομίχλη.
Σε μια εύφορη τοποθεσία του χωριού, τους Καρπηδόνες, λέγεται ότι υπήρχε βυζαντινή εκκλησία, μέσα στην οποία – σύμφωνα με το θρύλο – βρίσκεται θαμμένη η καμπάνα της. Αναφέρεται από τις διηγήσεις των κατοίκων, ότι χτυπάει κάθε χρόνο τη Λαμπρή. Αρκετοί μάλιστα χωρικοί ισχυρίζονται πως την έχουν ακούσει κατά καιρούς. Στην ίδια τοποθεσία, στην οποία αναφέρεται ότι ήταν παλιότερα κτισμένος ο οικισμός, υπήρχαν και υπάρχουν ακόμα ίχνη από αρχαία μνημεία. Η ιστορία του χωριού πρέπει να συνδεθεί με την αξιόλογη αρχαία πόλη Λάππα, όπου βρίσκεται η σημερινή Αργυρούπολη καθώς και με την ιστορία της Μονής Μυριοκεφάλων. Βλέπε σχετικά το άρθρο του καθηγητή Γ. Β. Αντουράκη, «Το όνομα Αρολίθι: αρός + λίθος» (ΙΣΤ’ τόμος, «Λαογραφία – Γλώσσα», σελ. 360).
*Στοιχεία από 15ετή έρευνα 1980-1995.