Μενού Κλείσιμο

Αμοργός

Η Αμοργός είναι το ανατολικότερο νησί των Κυκλάδων, ανάμεσα στην Νάξο, τις Μικρές Κυκλάδες και την Αστυπάλαια. Έχει επίμηκες σχήμα και αποτελεί την φυσική δίοδο των Κυκλάδων προς τα Δωδεκάνησα. Διαθέτει δύο φυσικά λιμάνια, τα Κατάπολα στο κέντρο και την Αιγιάλη στα βόρεια. Μεγάλο τμήμα των ακτών της είναι εξαιρετικά βραχώδες και καταλήγει απότομα στη θάλασσα. Ο Δήμος της Αμοργού είχε 1.973 κατοίκους κατά την απογραφή του 2011.

Οφείλει το όνομά της στο φυτό αμοργίς, ένα είδος λιναριού από το οποίο φτιάχνονταν οι «άλικοι αμοργίδες», χιτώνες της Αμοργού.

Η ιστορία της Αμοργού ξεκινά από την 5η π.Χ. χιλιετία όπως αποδεικνύεται από αρχαιολογικά ευρήματα  στο νησί. Σύμφωνα με αρχαίους γεωγράφους είχε τρεις πόλεις, την Αρκεσίνη, τη Μινώα και την Αιγιάλη. Στην 3η χιλιετία π.Χ. ανθεί και στην Αμοργό ο Κυκλαδικός πολιτισμός και ακολουθεί ο Μυκηναϊκός πολιτισμός. Στη συνέχεια εποικίστηκε από Μιλησίους της Μικράς Ασίας και Ναξίους και συμμετείχε στην Α΄ Αθηναϊκή Συμμαχία. Τις επόμενες χιλιετίες πέρασαν από το νησί πολλοί «κηδεμόνες» και δέχτηκε την επιδρομή Σαρακηνών πειρατών αναγκάζοντας τους κατοίκους να οχυρωθούν στο Κάστρο και σε πύργους.

Σημαντικό γεγονός της βυζαντινής περιόδου είναι η άφιξη της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας από την Παλαιστίνη και η ανακαίνιση της μονής το 1088 από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Κομνηνό. Το νησί βρέθηκε και υπό την κυριαρχία των Ενετών όταν το 1207 την κατέλαβε ο Μάρκος Σανούδος και παρέμεινε ενετοκρατούμενη μέχρι το 1537 οπότε επέδραμε ο Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα και την έθεσε υπό Οθωμανική κυριαρχία (1537-1824).  Το 1822 έγινε έδρα Επαρχείου του, υπό σύσταση, ελληνικού κράτους και το 1829 με δαπάνες της Μονής της Παναγιάς Χοζοβιώτισσας ανεγέρθη ένα από τα πρώτα ελληνικά σχολεία. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ο πληθυσμός μειώθηκε εξαιτίας της μετανάστευσης των κατοίκων στα ελληνικά αστικά κέντρα και στο εξωτερικό. Τα τελευταία χρόνια σημειώνεται στο νησί ραγδαία ανάπτυξη του τουρισμού.

Η Χώρα της Αμοργού είναι η πρωτεύουσα του νησιού, χτισμένη σε υψόμετρο 350 μέτρων. Βρίσκεται στο κέντρο του νησιού και χτίστηκε εκεί για να μη φαίνεται τα παλιότερα χρόνια από τη θάλασσα και κινδυνεύουν οι κάτοικοί της από τους πειρατές. Τα όμορφα πλακόστρωτα δρομάκια, τα λευκά σπίτια με τα πολύχρωμα λουλούδια, οι ανεμόμυλοι, οι εκκλησίες και το Ενετικό της κάστρο συνθέτουν μια υπέροχη εικόνα. Έχει δύο πλατείες, την Κάτω και την Απάνω Λόζα, δηλαδή την αγορά. Από τα αξιοθέατα της Χώρας, εκτός φυσικά από το Κάστρο, είναι το Αρχαιολογικό Μουσείο που στεγάζεται στον Πύργο του Γαβρά του 18ου αιώνα και η «Εμπροστιάδα», μια καμάρα με πολυτοξική μορφή που στεγάζει το ιστορικό αρχοντικό του Ρούσσου, του 19ου αιώνα.

Επίνειο της Χώρας και το κύριο λιμάνι της Αμοργού είναι τα Κατάπολα. Είναι ένας όμορφος οικισμός με ωραία θέα των κάμπων και των γύρω λόφων, με τα εκκλησάκια και τον παλιό πέτρινο μύλο. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ήταν ορμητήριο των πειρατών, όταν όμως αργότερα εξάλειψε ο φόβος άρχισε να κατοικείται και μάλιστα από το τέλος του 18ου αιώνα έως το 1950 περίπου υπήρξε το κέντρο των καπεταναίων της Αμοργού με σημαντική ανάπτυξη της ναυτιλίας.

Η Αιγιάλη, το δεύτερο λιμάνι του νησιού, βρίσκεται στο βόρειο μέρος του. Είναι ένας γραφικός οικισμός με πολλές υπηρεσίες για τους επισκέπτες. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι παλιοί ανεμόμυλοι, το φαράγγι του Αρακλού, η ιστορική Καστροκκλησιά της Αγίας Τριάδας, η εκκλησία της Πανωχωριανής και το πέτρινο μονοπάτι, σε μια περιοχή άγριας ομορφιάς ενταγμένης στο πρόγραμμα NATURA 2000, που οδηγεί στο Βυζαντινό μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου.

Μοναδικό μνημείο αποτελεί το βυζαντινό μοναστήρι της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας που είναι χτισμένο σε βράχο, 300 μέτρα πάνω από τη θάλασσα. Στο εσωτερικό του φυλάσσονται σπάνιες βυζαντινές εικόνες και χειρόγραφα κειμήλια. Στη γιορτή της Παναγίας, στις 21 Νοεμβρίου, διοργανώνεται μεγάλο παραδοσιακό πανηγύρι, ενώ το Πάσχα γίνεται περιφορά της εικόνας της Παναγίας σε όλο το νησί.

Στην Αμοργό έχουν δημιουργηθεί όμορφα σηματοδοτημένα μονοπάτια που οδηγούν σε παραδοσιακούς οικισμούς και σε μνημεία ιστορικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος μέσα από διαδρομές πλούσιες σε χλωρίδα με σπάνια βότανα και αγριολούλουδα.

Σε όλο το νησί υπάρχουν εξαιρετικές παραλίες με καταγάλανα νερά, αμμώδεις, με βότσαλα ή βραχώδεις.

Κάθε χρόνο διοργανώνονται πολλά πανηγύρια και πραγματοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις, ειδικά το καλοκαίρι που το νησί γεμίζει με παραθεριστές. Ξεχωριστά γιορτάζεται το Πάσχα όπου η Μεγάλη Εβδομάδα ξεκινά με το άσπρισμα των σπιτιών και των δρόμων. Τη Μεγάλη Παρασκευή το απόγευμα προσφέρονται ψωμί, ελιές και νηστίσιμα γλυκά σε κατοίκους και επισκέπτες, ενώ κατά την περιφορά του Επιταφίου στα χωριά, οι γυναίκες, από τις πόρτες και τα παράθυρα των σπιτιών, ραίνουν τον κόσμο με κολόνιες και αρώματα. Το βράδυ της Ανάστασης αναρίθμητες φωτοβολίδες φωτίζουν τον ουρανό. Το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα, όλοι οι νέοι μαζεύονται στα προαύλια των εκκλησιών και συμμετέχουν σε διάφορα ομαδικά παιχνίδια.