Η Αλιστράτη είναι ένας μεγάλος παραδοσιακός οικισμός των Σερρών, γνωστή για το σπήλαιό της. Είναι χτισμένη πάνω σε λόφους, στο άνοιγμα που υπάρχει ανάμεσα στα όρη Μενοίκιο και Παγγαίο και περιβάλλεται από πευκόφυτες εκτάσεις. Παρ’ όλο που διοικητικά υπάγεται στην Περιφερειακή Ενότητα Σερρών η κοντινότερη πόλη είναι η Δράμα σε απόσταση 20 χιλιομέτρων, ενώ η πόλη των Σερρών απέχει 52 χιλιόμετρα.
Για την ονομασία της έχουν εκφραστεί διάφορες απόψεις. Μία από αυτές βασίζεται στην άποψη ότι η Αλιστράτη χτίστηκε πάνω στα ερείπια του αρχαίου ναού του Αγίου Ευστρατίου και ότι το τοπωνύμιο προήλθε από παραφθορά του Άι Στράτης – Αγιστράτης – Αλιστράτης – Αλιστράτη και μία άλλη ότι οφείλεται στον Αρχιστράτηγο Μιχαήλ ή Γαβριήλ (Αρχιστράτης – Αρχιστράτη – Αλιστράτη). Υπάρχουν και ξένοι ερευνητές που αποδίδουν την ονομασία της στη λατινική λέξη Alistrate που σημαίνει ανάμεσα στις οδούς.
Η Αλιστράτη χτίστηκε από τους κατοίκους της Αλεκτριούπολης, μιας αρχαίας πόλης, η οποία υπήρχε μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα ως μικρός οικισμός κοντά στη Μονή της Αγίας Κυριακής. Τον 19ο αιώνα η Αλιστράτη υπήρξε θρησκευτικό και πνευματικό κέντρο της Ανατολικής Μακεδονίας, καθώς ήταν έδρα της Μητρόπολης Φιλίππων, Δράμας και Ζιχνών, ενώ εκεί λειτουργούσε η Αστική Σχολή Αλιστράτης με δικό της τυπογραφείο και η Κεντρική Ελληνική Σχολή. Χάρη στον συμπαγή ελληνικό πληθυσμό της στα χρόνια της Τουρκοκρατίας αποτέλεσε προπύργιο της αντίστασης του ελληνισμού κατά των σχεδίων της Βουλγαρίας. Οι κάτοικοί της είχαν ενεργό συμμετοχή στον Μακεδονικό Αγώνα, στους Βαλκανικούς πολέμους και στους δύο Παγκόσμιους Πολέμους. Η απελευθέρωση από τη βουλγαρική κατοχή μετά τον Β΄ Βαλκανικό έγινε την 1η Ιουλίου του 1913 μαζί με την πόλη της Δράμας.
Σημαντικά φυσικά αξιοθέατα της Αλιστράτης είναι το σπήλαιό της, ένα από τα ομορφότερα της Ελλάδας με πλούσιο σταλαγμιτικό και σταλακτιτικό διάκοσμο και ποικιλομορφία χρωματισμών και το φαράγγι του Αγγίτη με γιγάντια πετρώδη τοιχώματα να ορίζουν την πορεία του ποταμού.
Φωτό: https://sertharros.gr/