Μενού Κλείσιμο

Άγιος Ιωάννης Μυλοπόταμου Ρεθύμνου

Χωριό της επαρχίας Μυλοποτάμου. Απέχει 38 χμ. νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου σε υψόμετρο 360 μ. Βρίσκεται μεταξύ Καλύβου και Αγίου Μάμαντος. Σήμερα το κα­τοικούν μόνο 70 άτομα.

Το όνομα του το πήρε από την ομώνυμη εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Χρυσο­στόμου.

Το χωριό εμφανίζεται κατά το 12ο αιώνα. Σ’ αυτό συνηγορούν και τοιχογραφίες των εκκλησιών, αλλά και η ίδια η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου που χρο­νολογείται από το 12ο αιώνα. Οι κάτοικοι είναι Κρητικοί, που ήλθαν εδώ από τα γύρω χωριά.

Παλιότερες οικογένειες είναι οι Δαφνομήληδες, Χατζηδάκηδες, Αρχαγγέληδες, Βασιλάκηδες, Βασαλήδες, Τσιρήνηδες, Βαρβέρηδες.

Οι κάτοικοι του ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Στην εποχή της Τουρκοκρατίας ζούσαν Τούρκοι στο χωριό. Σώζεται μάλιστα και σήμερα το σπίτι του Τουρκοκρητικού Αγά Χατζιδάκη – όπου κατοικεί σήμερα ένας απόγονος του – με τούρκικη επιγραφή στην εξώθυρα.

Σχεδόν όλο το χωριό έλαβε μέρος στη Μάχη της Κρήτης.

Στην τοποθεσία Περιστερές υπάρχουν δυο μεγάλα σπήλαια με σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Και τα δυο σπήλαια έχουν μεγάλο βάθος. Τα σπήλαια βρίσκονται το ένα στον Πάνω Περίστερε και το άλλο στον Κάτω Περίστερε. Μάλιστα εκεί φωλιά­ζουν πολλά περιστέρια και ίσως να λέγεται γΓ αυτό η τοποθεσία Περιστερές. Ο θρύ­λος λέει ότι οι παλιοί ρίξανε στο πάνω σπήλαιο έναν κόκορα που βγήκε στο κάτω σπή­λαιο.

Δίπλα από το χωριό περνάει ο ποταμός Γεροπόταμος. Πάνω από το ποτάμι στη θέ­ση Βουκολίδια υπήρχε μεγάλο σπήλαιο όπου οι Χριστιανοί επί Τουρκοκρατίας έκρυψαν τις περιουσίες τους και έφραξαν την είσοδο, μετά έφυγαν από το χωριό και δεν ξαναγύρισαν. Οι σημερινοί κάτοικοι δεν μπόρεσαν να βρουν την είσοδο. Σε μιαν άλλη τοποθεσία με το όνομα Μαύρα Σπήλαια, υπάρχουν πολλές μικρές σπηλιές, στην πάνω μεριά του φαραγγιού.

Υπάρχει μάλιστα και η εξής παράδοση για το χωριό: Το χωριό είχε τρεις εισόδους, που τα βράδια τις κλείνανε. Στις τρεις εισόδους υπάρχουν τρεις εκκλησίες: του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου, της Παναγίας και του Αγίου Γεωργίου. Όταν κάποτε έπεσε πανώλη, οι ντόπιοι πίστευαν ότι η αρρώστια ήταν γυναίκα που προσπαθούσε να μπει στο χωριό για να αρρωστήσουν οι κάτοικοι, αλλά οι τρεις άγιοι δεν την άφησαν. Στην τοπική διάλεκτο την πανώλη τη λένε πανώγλα.

Στο χωριό υπάρχουν και οι εξής εκκλησίες: του Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, που χρονολογείται από το 12ο αιώνα. Είναι η πιο παλιά εκκλησία της επαρχίας Μυλοποτάμου. Το τέμπλο της είναι πολύ παλιό και έχει επιδιορθωθεί. Παλιότερα το νεκροτα­φείο που υπήρχε γύρω από την εκκλησία ήταν το μοναδικό. Της Κοίμησης της Θεοτό­κου, σύγχρονη του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου. Έχει τοιχογραφίες και είναι ανα­καινισμένη. Του Αγίου Γεωργίου, όπου μεταφέρθηκε τελευταία νεκροταφείο. Χτίστη­κε επί Τουρκοκρατίας, από τον Τουρκοκρητικό Αγά Χατζιδάκη. Λένε μάλιστα ότι την έκτισε εκπληρώνοντας κάποιο τάμα που είχε κάνει στον Άγιο, παρακαλώντας τον να τον αφήσει να μπει στο χωριό.

 

* Στοιχεία από 15ετή έρευνα 1980-1995.