Χωριό και κοινότητα της επαρχίας Σητείας. Βρίσκεται 70 χμ. νοτιοανατολικά του Αγίου Νικολάου. Είναι χτισμένο σε λαγκάδα, σε υψόμετρο 240 μ. Οι κάτοικοι του είναι περίπου 170 και ασχολούνται με την καλλιέργεια ελαιοδέντρων, αμπελιών και εσπεριδοειδών. Στην κοινότητα υπάγονται οι μικροσυνοικισμοί Πάνω Επισκοπή, Σωτήρας, Δραπάνοι, Βουβάλοι. Οι τρεις τελευταίοι είναι σήμερα εγκαταλειμμένοι.
Αρχικά το χωριό ονομαζόταν Τουρτούλ(λ)οι. Δεν είναι εξακριβωμένη η προέλευση της ονομασίας αυτής. Υπάρχουν ωστόσο μερικές εκδοχές: Σύμφωνα με την εκδοχή του Μ. Καταπότη, προέρχεται από επώνυμο τουρκικής ή αλβανικής οικογένειας. Σύμφωνα, όμως, με ντόπια εκδοχή, το χωριό οφείλει την ονομασία του στη γαλλική λέξη urtule (χελώνα) επειδή προφανώς υπήρχαν και υπάρχουν άφθονες χελώνες στην περιοχή.
Μετονομάστηκε σε Άγιο Γεώργιο το 1957, ύστερα από απόφαση της Πολιτείας να μετονομαστούν τα χωριά που είχαν τουρκόφωνη και αλβανόφωνη ονομασία. Η νέα του ονομασία οφείλεται στην ομώνυμη εκκλησία που βρίσκεται στο κέντρο του χωριού.
Στην ενετική απογραφή του “Καστροφύλακα”, το 1583, αναφέρεται ως Tyrtulus με 111 κατοίκους.
Στο χωριό είχε την έδρα του ο γνωστός για την αγριότητα και την απανθρωπιά του Ιμπραήμ Αφεντάκης ή Αφεντακάκης, αλβανικής καταγωγής. Ήταν ο γενικός δερβέναγας της περιοχής. Οι εξουσίες του ήταν απεριόριστες, πολιτικές, δικαστικές και θρησκευτικές, τις οποίες ασκούσε αυθαίρετα. Η γυναίκα του ήταν Χριστιανή από τη Λάστρο, γι’ αυτό τα χωριά του βορινού άξονα γλίτωσαν από τις σφαγές του. Ερείπια του σπιτιού του σώζονται μέχρι σήμερα.
Σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες, το 1821 διέταξε γενική σφαγή των Χριστιανών της περιφέρειάς του. Ο αριθμός αυτών που σφάχτηκαν ξεπέρασε τους 700. Εκείνη την εποχή έσφαξε μόνο στους Τουρτούλλους 300 Χριστιανούς.
Κατά την παράδοση, ο αιμοβόρος αυτός αγάς σκοτώθηκε ως εξής: Κάποτε κατόρθωσε να παραπλανήσει την κόρη μιας Χριστιανής. Η μητέρα της όμως κατάγγειλε την πράξη του σε ανώτατο Τούρκο αξιωματικό, ο οποίος έδωσε εντολή να παρουσιαστεί ο αγάς στο Ηράκλειο. Ο τελευταίος, όταν αντιλήφθηκε ότι διέτρεχε κίνδυνο, καβάλησε το άλογό του και φρόντισε να εξαφανιστεί όσο πιο γρήγορα γινόταν. Ωστόσο, κάποτε, έφθασε στο Ηράκλειο, όπου τον συνέλαβαν και τον σκότωσαν.
Η γύρω περιοχή του χωριού παρουσιάζει αξιόλογο αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Πολλές φορές οι κάτοικοι ανακάλυψαν εντελώς τυχαία διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα, ενώ παράλληλα, έγιναν στην περιοχή ανασκαφικές έρευνες. Συγκεκριμένα στη θέση Βόλακας ανακαλύφθηκαν τάφοι μινωικής περιόδου. Επίσης νεκροταφεία μινωικά και γεωμετρικά στο ύψωμα Μαντάλια, ενώ στην περιοχή του Προφήτη Ηλία βρέθηκε μινωική έπαυλη.
Βορειοδυτικά του χωριού, σε υψόμ. 425 μ. στην περιοχή Μαντηλιού Πλάι υπάρχει η σπηλιά Μικρό Κατωφύγι. Ο χώρος θα πρέπει να κατοικούνταν σε αρχαία εποχή. Βρέθηκαν σ’ αυτό μινωικά όστρακα και ανθρώπινα οστά. Το σπήλαιο αποτελείται από μια μικρή αίθουσα και μετά μια κατηφορική γαλαρία, μήκους περίπου 40 μ. με πλούσιο διάκοσμο και λεκάνες νερού.
Σε μικρή απόσταση απ’ αυτό βρίσκεται το Μεγάλο Κατωφύγι, σπηλιά που αποτελείται από δυο αίθουσες. Η δεύτερη έχει τέσσερις θαλάμους, στον ένα μάλιστα υπάρχει μια μεγάλη λίμνη.
Εκκλησίες του χωριού είναι ο Άγιος Γεώργιος, η Παναγία (γιορτάζει το Δεκαπενταύγουστο), ο Άγιος Κωνσταντίνος και η Αγία Παρασκευή.
Παλιότερες οικογένειες είναι οι Περράκηδες, οι Κοκκινάκηδες, οι Πουλάκηδες, οι Καρπαθάκηδες, οι Τζαβλάκηδες, οι Δερμιτζάκηδες και οι Παπαδάκηδες.
*Στοιχεία από 15ετή έρευνα 1980-1995.
Φωτογραφία: https://www.sitiakanea.gr