Αετιά Γρεβενών

Η Αετιά είναι ένα από τα ορεινότερα χωριά της Ελλάδος, χτισμένη σε υψόμετρο 1150 μέτρων στις πλαγιές της Β.Α. Πίνδου. Αποτελεί ένα από τα Κουπατσιαροχώρια των Γρεβενών με ημινομαδικό πληθυσμό, που βρίσκονται γύρω από τον ποταμό Βενέτικο και ανατολικά του ορεινού όγκου της Βασιλίτσας. Οι Κουπατσιαραίοι είχαν πάρει την ονομασία τους από το δέντρο που κυριαρχεί στην οικολογική ζώνη που κατέχουν, τη βελανιδιά, και κυρίως τα πρεμνοφυή αναβλαστήματά της, που οι Τούρκοι τα έλεγαν «κουπάτς» και οι ίδιοι «σμάρια» ή «κοντοκλάδια». Σήμερα, η Αετιά κατοικείται μόνο τα καλοκαίρια από παραθεριστές και από κτηνοτροφικές οικογένειες που ανεβαίνουν από τα χειμαδιά της Ελασσόνας.

Το παλιότερο όνομα του χωριού ήταν Τσούργιακας που σήμερα χρησιμοποιείται για τον γειτονικό πέτρινο όγκο και το φαράγγι. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση το τοπωνύμιο προήλθε επειδή στη θέση που χτίστηκε βρίσκονταν παλιότερα τα τσουρόκια, μικρά κτήματα που ανήκαν σε ένα μοναστήρι. Η σημερινή ονομασία προέρχεται από το πλήθος των αετών που φωλιάζουν στα απόκρημνα βράχια του πέτρινου όγκου του Τσούργιακα.

Το χωριό υπήρχε ήδη από την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Είναι, μάλιστα, η γενέτειρα του Απόστολου Κυρίμη, ήρωα της Επανάστασης του 1821 που ήταν αρματολός στο πλευρό του Γιαννούλα Ζιάκα, μέλος της Φιλικής Εταιρείας και οπλαρχηγός στον απελευθερωτικό αγώνα. Η δράση του κατά την επανάσταση της Χαλκιδικής καταγράφεται σε εκκλησιαστικό βιβλίο του Αγίου Όρους και στην Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως του Σπυρίδωνος Τρικούπη, καθώς και σε βιβλία άλλων ιστορικών.

Στην Αετιά λειτουργούσε σχολείο από το 1892 με δάσκαλο έναν ιερομόναχο από το Άγιο Όρος που αμειβόταν από τους κατοίκους, ενώ το 1906 λειτουργούσε με δάσκαλο τον παπά Ανδρέα Χρήστου από τον Πρόσβολο και είχε 12 μαθητές.

Η παλιά εκκλησία του Αγίου Νικολάου χτίστηκε πιθανότατα το 1863 και ανακατασκευάστηκε το 1880, ενώ το 1903 αγιογράφησε εκεί ο Σαμαριναίος  Αγιορείτης παπά-Αδάμ Σακομάνος. Ο νέος Άγιος Νικόλαος που βρίσκεται πολύ κοντά στη θέση του παλιού χτίστηκε το 1913, μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους.

Μοναδικό είναι το φυσικό περιβάλλον της Αετιάς με το ποτάμι της που φαρδαίνει ή στενεύει κατά σημεία, τα δάση από έλατα και δρυς στα πιο χαμηλά σημεία, πεύκα και ρόμπολα ψηλότερα και το φαράγγι του Στομίου όπου σχηματίζονται μικροί διαδοχικοί καταρράκτες

 

Φωτό: https://aetia.gr/