Νυμφασία Αρκαδίας

Η Νυμφασία, το όμορφο, καταπράσινο χωριό της Γορτυνίας, είναι χτισμένο σε υψόμετρο 840 μ. στις παρυφές του Μαινάλου.

Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν «Γρανίτσα», σλαβικής προέλευσης, που σημαίνει δενδρότοπος, από το γεγονός ότι στην περιοχή του αφθονούν τα ήμερα βελανιδοφόρα δένδρα. Η ονομασία αυτή πιθανώς, δόθηκε από τους Σλάβους της Κερνίτσας που εγκαταστάθηκαν εκεί περίπου το 850 μΧ. και ως νομάδες ποιμένων και υλοτόμων έβοσκαν τα κοπάδια τους στην περιοχή του χωριού. Η σημερινή ονομασία οφείλεται στη «Νυμφασία πηγή», το μέρος όπου λουζόντουσαν οι Νύμφες υπό το άγρυπνο βλέμμα του αρχαίου θεού των τσοπάνηδων, του Πάνα, ο οποίος είχε ανθρώπινο σώμα μέχρι τη μέση με πόδια, αυτιά και κέρατα τράγου. Η μυθολογική παράδοση αναφέρει ότι ο Πάνας παραμόνευε για να ξεμοναχιάσει κάποια νύμφη για τα ερωτικά του όργια. Εκείνες μόλις τον αντίκριζαν, έτρεχαν έντρομες να κρυφτούν στους δρυμούς του Μαινάλου. Τις έπιανε πανικός (από τη λέξη Παν) και αυτή η λέξη καθιερώθηκε για τον φόβο.

Δεν υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες που να καταδεικνύουν τον χρόνο της πρώτης κατοίκησης της Νυμφασίας. Ωστόσο, οι περιγραφές του περιηγητή Παυσανία για την περιοχή και τη Νυμφασία Πηγή αποδεικνύουν ότι πληροφορήθηκε την παράδοση από τους ντόπιους κατοίκους που οδηγούσαν εκεί για πότισμα τα κοπάδια τους. Θεωρείται βέβαιο ότι η Νυμφασία αποτελεί συνέχεια του πληθυσμού του αρχαίου Μεθυδρίου που ήταν διεσπαρμένος σ’ όλο το οροπέδιο του Μυλάοντος ποταμού που περικλείεται από τις οροσειρές Μαινάλου – Αργυροκάστρου – Χελμού και εκτείνεται μέχρι του Δήμου των Νάσσων (Δάρα), όπως αναφέρει ο αείμνηστος Παναγιώτης Παπαζαφειρόπουλος.

Μετά την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό, η Νυμφασία (τότε Γρανίτσα) παρουσίασε μεγάλο αριθμό κατοίκων, αφού κατά την απογραφή του 1851 καταγράφονται 621 άτομα. Ο τόπος όμως ήταν άγονος και η διατροφή αυτού του πληθυσμού αποτελούσε μεγάλο πρόβλημα. Έτσι, πολλοί κάτοικοι αναζήτησαν πιο παραγωγικούς τόπους.

Σήμερα η Νυμφασία, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, έχει 114 κατοίκους. Αποτελεί ιδανική αφετηρία για εξορμήσεις στα δάση ελάτης και τα γύρω γραφικά χωριά και προσφέρεται για τους λάτρεις των χειμερινών σπορ, αφού διαθέτει κοντινό χιονοδρομικό κέντρο. Έξω από το χωριό σε μια κατάφυτη τοποθεσία στέκεται αγέρωχη η Ιερά Μονή Κερνίτσας, η οποία πήρε το όνομά της από τη μεσαιωνική πόλη που βρισκόταν στα νοτιοδυτικά της. Εικάζεται ότι ιδρύθηκε τον 12ο αιώνα, όταν αυτοκράτορας ήταν ο Ανδρόνικος Παλαιολόγος. Η Μονή είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου· η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας βρέθηκε, σύμφωνα με την παράδοση, σε σπηλιά κάτω από το ναό της Παναγίας της Κερνίτσας, που είναι χτισμένος στον περίβολο της Μονής. Στα χρόνια της Επανάστασης η Μονή Κερνίτσας συνεισέφερε παρέχοντας καταφύγιο σε αγωνιστές και κατατρεγμένους. Λέγεται μάλιστα ότι εκεί λειτουργούσε και κρυφό σχολειό.

Η Νυμφασία έχει πολλά πετρόχτιστα κτίρια, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζει ο μεγάλος ενοριακός ναός του χωριού, αφιερωμένος στην Αγία Τριάδα, μια πετρόκτιστη βασιλική του τέλους του 19ου αιώνα, με ωραίο και επιβλητικό καμπαναριό χτισμένο πάνω από την πύλη της περιβόλου. Στο κέντρο του χωριού είναι η πλατεία με κιόσκι και γραφικά καφενεία.