Χτισμένη αμφιθεατρικά στην πλαγιά ενός λόφου, με παραδοσιακά σπίτια και γραφικές αυλές, η Σητεία απλώνεται μέχρι το λιμάνι. Είναι η ανατολικότερη πόλη της Κρήτης, κοντά στο Ακρωτήριο Σίδερο, απέχει 64 χλμ. από τον Άγιο Νικόλαο και 56 χλμ. από την Ιεράπετρα, ενώ αριθμεί γύρω στους 11.000 κατοίκους. Η πόλη εκτός από το λιμάνι διαθέτει ένα μικρό αεροδρόμιο που τη συνδέει με την Αθήνα και νησιά του Αιγαίου και φέρει την ονομασία του ποιητή του «Ερωτόκριτου» Βιτσέντζου Κορνάρου, ο οποίος καταγόταν από εκεί.
Η Σητεία ταυτίζεται με την κλασική και ελληνιστική Ητεία ή Ίτιδα ή Σηταία, την πατρίδα του Μύσωνα, ενός από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας. Στα χρόνια του Βυζαντίου η πόλη άκμασε και το λιμάνι της ήταν ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά λιμάνια της εποχής. Στην περίοδο της Ενετοκρατίας, ως τμήμα του Βενετικού Regno di Candia, προστατευόταν από μεγάλο τείχος και από το φρούριο Καζάρμα που σώζεται μέχρι σήμερα. Εκείνη την εποχή η πόλη εξακολουθούσε να γνωρίζει μεγάλη άνθιση σε όλους τους τομείς και αποτελούσε τη σημαντικότερη πόλη της Ανατολικής Κρήτης. Είναι η περίοδος που μεγαλουργεί και ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της ελληνικής λογοτεχνίας, ο Βιτσέντζος Κορνάρος (1553-1613), γράφοντας τα περίφημα ποιήματά του «Ερωτόκριτος» και «Η θυσία του Αβραάμ». Κατά τον 16ο αιώνα, ωστόσο, η πόλη καταστράφηκε δύο φορές, τη μία από σεισμό το 1508 και τη δεύτερη από πειρατική επιδρομή το 1538. Τον επόμενο αιώνα και συγκεκριμένα το 1651, οι ίδιοι οι Βενετοί κατέστρεψαν την πόλη για να μην την παραδώσουν στους Οθωμανούς.
Το 1870 αποφασίστηκε από τον Χουσεΐν Αβνή Πασά, Γενικό Διοικητή της Κρήτης, να αγοραστεί η περιοχή των ερειπίων της παλιάς πόλης και να δημιουργηθεί εκεί η νέα πρωτεύουσα της επαρχίας. Έτσι, η Σητεία ξαναχτίστηκε με ρυμοτομικό σχέδιο του Αβνή Πασά και προς τιμήν του ονομάστηκε Αβνιέ, αν και χρησιμοποιούνταν μόνο από τους Οθωμανούς με τους Έλληνες να εξακολουθούν να την αποκαλούν Σητεία ή Στεία. Από τότε η πόλη άρχισε να εξελίσσεται και να αποτελεί σήμερα ένα από τα πιο σπουδαία αστικά κέντρα του νησιού με οικονομά βασισμένη στην πρωτογενή αγροτική παραγωγή και δευτερευόντως στη βιοτεχνία, το εμπόριο, τις κατασκευές και τον τουρισμό.
Από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της Σητείας είναι το φρούριο του κάστρου ή Καζάρμα, το οποίο αποτελούσε τον στρατώνα της φρουράς ή το διοικητήριο την περίοδο της Ενετοκρατίας. Το κάστρο αναστηλώθηκε κατά την Τουρκοκρατία γι’ αυτό και σήμερα είναι εμφανείς οι προσθήκες των κουμπέδων πάνω στις επάλξεις, δηλαδή τα φυλάκια του φρουρίου. Η Καζάρμα φιλοξενεί διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως τα Κορνάρεια, που περιλαμβάνουν παραστάσεις, συναυλίες, διαλέξεις και εκθέσεις.
Αξιόλογα εκθέματα για την ιστορία της περιοχής της Σητείας υπάρχουν στο Αρχαιολογικό Μουσείο με πέντε θεματικές ενότητες που καλύπτουν αντίστοιχες χρονολογικές περιόδους. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν οι πήλινες πινακίδες της Γραμμικής Α που βρέθηκαν στο αρχειοφυλάκιο της Ζάκρου, ένα σταφυλοπιεστήριο νεοανακτορικής περιόδου, ένας ελληνιστικός μύλος για άλεση σιτηρών και το σπουδαιότερο όλων, ένα χρυσελεφάντινο ανδρικό ειδώλιο που βρέθηκε κοντά στο Παλαίκαστρο.
Στην πόλη λειτουργούν άλλα δύο μουσεία που προβάλλουν τον πολιτισμό και τα τοπικά προϊόντα της Σητείας. Το Λαογραφικό Μουσείο με κεντήματα, υφαντά, ξυλόγλυπτα, τοπικές ενδυμασίες, εικόνες οικοσκευές και άλλα καθημερινά είδη του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα και το Μουσείο – Εκθετήριο τοπικών προϊόντων που αναδεικνύει τα κυρίαρχα τοπικά προϊόντα όπως είναι το ελαιόλαδο, το κρασί και η τσικουδιά.
Η ευρύτερη περιοχή χαρακτηρίζεται από φαράγγια εξαιρετικής ομορφιάς με υπέροχα χρώματα τοιχωμάτων, πλούσια άγρια πανίδα και χλωρίδα που προσφέρει μια πανδαισία αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών.
Ξεχωριστά για την πολιτιστική ζωή της πόλης είναι τα Κορνάρεια με πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων που διοργανώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού, καθώς και οι εκδηλώσεις του Καρναβαλιού που «πλημμυρίζουν» τη Σητεία με κέφι, χρώμα, φαντασία και δημιουργική έκφραση.
Φωτό: https://www.crete-today.com/