Το γραφικό Πυθαγόρειο βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα της Σάμου, εκεί που στην αρχαιότητα βρισκόταν η αρχαία πόλη της Σάμου. Παλιότερα ονομαζόταν Τηγάνι αλλά μετονομάστηκε προς τιμήν του μεγάλου μαθηματικού Πυθαγόρα, ο οποίος καταγόταν από το νησί. Σήμερα, είναι η πιο τουριστικά ανεπτυγμένη περιοχή της Σάμου διαθέτοντας άρτια υποδομή για τη φιλοξενία των επισκεπτών.
Χτισμένο αμφιθεατρικά γύρω από το λιμάνι, το Πυθαγόρειο είναι ο οικισμός που αναπτύχθηκε στην προνομιακή θέση της αρχαίας πόλης, η οποία ήταν πρωτεύουσα του νησιού και μίας από τις πιο διάσημες πόλεις της αρχαιότητας. Η αρχαία πόλη έφτασε στη μέγιστη ακμή της γύρω στα 530 π.Χ. την εποχή που κυβέρνησε το νησί ο τύραννος Πολυκράτης. Ως πανίσχυρη ναυτική δύναμη της εποχής εκείνης περηφανευόταν για το πρώτο τεχνητό λιμάνι της Μεσογείου, αλλά και για το Επαλίνειο όρυγμα, μια σήραγγα μήκους 1.036 μέτρων που κατασκευάστηκε για να χρησιμεύσει ως υδραγωγείο. Το όρυγμα ήταν αμφίστομο και οι δύο σήραγγες ανοίχθηκαν ταυτόχρονα και από τις δύο πλευρές του βουνού για να συναντηθούν περίπου στο μέσον με εντυπωσιακή ακρίβεια, επίτευγμα αξιοθαύμαστο για τα τεχνολογικά δεδομένα της εποχής. Θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα έργα στην ιστορία της μηχανικής και έχει χαρακτηριστεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco. Άλλα σημαντικά έργα εκείνης της «χρυσής» περιόδου ήταν ο ναός της θεάς Ήρας, η βιβλιοθήκη, τα παλάτια του Πολυκράτη, τα αρχαία τείχη της πόλης και το αρχαίο θέατρο. Οι ανασκαφές έχουν φέρει στο φως πλακόστρωτους δρόμους και πλατείες, επαύλεις με θαυμάσιας τεχνικής ψηφιδωτά δάπεδα, ναούς, αγορά, δημόσια κτήρια, εργαστήρια, αθλητικές εγκαταστάσεις από τις μεγαλύτερες της αρχαιότητας, λουτρά, θαυμάσιο υδρευτικό και αποχετευτικό δίκτυο.
Το λιμάνι της Σάμου εξακολούθησε να έχει πολύ σημαντικό ρόλο στη Ρωμαϊκή και τη Βυζαντινή περίοδο του νησιού για να αρχίσει να παρακμάζει κατά την περίοδο της Λατινοκρατίας όταν οι παραλιακοί οικισμοί ερημώθηκαν, ενώ κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας η νέα πρωτεύουσα μεταφέρθηκε 4 χιλιόμετρα βορειοδυτικά από το αρχαίο λιμάνι. Η περιοχή του σημερινού Πυθαγορείου άρχισε να κατοικείται ξανά από το 1850 περίπου από οικιστές του γειτονικού χωριού Χώρα.
Περπατώντας στα πλακόστρωτα δρομάκια του Πυθαγορείου μπορεί κανείς να θαυμάσει υπέροχα νεοκλασικά κτίρια και να φτάσει μέχρι το λιμάνι όπου βρίσκονται πολλά γραφικά ταβερνάκια, μπαρ και καφέ.
Σημαντικά αξιοθέατα του Πυθαγορείου είναι το παλιό βυζαντινό κάστρο που ενισχύθηκε κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821, ο πύργος του αρχηγού της επανάστασης της Σάμου του Λυκούργου Λογοθέτη και ο ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος που χτίστηκε από τον Λογοθέτη και άλλους οπλαρχηγούς του νησιού μετά τη νίκη της ναυμαχίας της Μυκάλης, τον Αύγουστο του 1824, εκπληρώνοντας το τάμα που είχαν κάνει. Κάθε χρόνο μάλιστα, στις 6 Αυγούστου, το Πυθαγόρειο γιορτάζει τιμώντας τη νίκη αυτή με αναπαράσταση της ναυμαχίας μέσα στο λιμάνι.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η Μονή της Παναγίας της Σπηλιανής με το εκκλησάκι μέσα στο σπήλαιο και το κάστρο του Σαρακίνη, ένα από τα πιο παλιά σωζόμενα κτήρια στη Σάμο. Πρόκειται για έναν πύργο που χτίστηκε το 1577 όταν ο Κιλίτζ Αλί-Πασάς προσπάθησε να ξαναφέρει κόσμο στο νησί το οποίο είχε ερημώσει.
Στο Πυθαγόρειο διοργανώνονται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, φεστιβάλ, συνέδρια και διαλέξεις σε όλη τη διάρκεια του έτους. Ειδικά κατά την περίοδο του καλοκαιριού το ενδιαφέρον των επισκεπτών επικεντρώνεται στο αρχαίο θέατρο που φιλοξενεί πολλές μουσικές και θεατρικές παραστάσεις.
Φωτό: https://www.isamos.gr/