Η Μαρώνεια είναι χτισμένη στους πρόποδες και στις πλαγιές του ορεινού όγκου του Ισμάρου, στην περιοχή της ομώνυμης αρχαίας πόλης, που είχε ιδρυθεί από την 7η χιλιετία π.X. Βρίσκεται 29 χλμ. νοτιοανατολικά της Κομοτηνής και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Μαρωνείας – Σαπών. Στην απογραφή του 2011 αριθμούς 427 κατοίκους.
Η αρχαία Μαρώνεια ιδρύθηκε από Χιώτες αποίκους στα μέσα του 7ου αιώνα π.Χ. και εξελίχθηκε στη μεγαλύτερη και σπουδαιότερη από όλες τις αρχαίες ελληνικές αποικίες των παραλίων της Δυτικής Θράκης. Η παράδοση αναφέρει ως οικιστή τον Μάρωνα, ιερέα του Απόλλωνα. Στα τέλη του 6ου αιώνα π.X. πρέπει να υποτάχθηκε στους Πέρσες του Δαρείου, όπως και οι άλλες πόλεις της περιοχής. Μετά τους Περσικούς Πολέμους έλαβε μέρος στην A΄ Αθηναϊκή Συμμαχία. Ο 4ος αιώνας π.Χ. υπήρξε η περίοδος της μεγαλύτερης ακμής της πόλης, χάρη στον μεγάλο γεωργικό και δασικό πλούτο της, την αξιοποίηση μεταλλείων αργύρου και την έντονη εμπορική δραστηριότητά της Είχε αξιόλογη νομισματοκοπία και ήταν φημισμένη για το κρασί της, τον «μαρώνειο οίνο».
Κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους αποτέλεσε το μήλον της Έριδος ανάμεσα στα βασίλεια της Περγάμου και της Μακεδονίας. Μετά την υποταγή των ελληνιστικών κρατών στους Ρωμαίους η Mαρώνεια απέκτησε την ανεξαρτησία της. Στους Βυζαντινούς χρόνους ήταν αρχικά έδρα επισκόπου και στη συνέχεια αυτοκέφαλη αρχιεπισκοπή, ενώ αποτέλεσε ακμαίο λιμάνι του Βορείου Αιγαίου.
Ο σημερινός οικισμός ιδρύθηκε από κατοίκους της Βυζαντινής Μαρώνειας τον 17ο αιώνα λόγω των πειρατικών επιδρομών. Μέχρι τότε, η Μαρώνεια ήταν παραθαλάσσια. Κατά την επανάσταση του 1821 Μαρωνίτες συμμετείχαν στους αγώνες, όπως ο Παναγιώτης Μηχανίδης και ο Φιλικός Γεώργιος Γεβίδης.
Αξιοθέατα της περιοχής είναι το σπήλαιο της Μαρώνειας ή αλλιώς σπήλαιο του Πολύφημου αφού η παράδοση θέλει τον Οδυσσέα να τυφλώνει εκεί τον Πολύφημο, το σπήλαιο της Στρύμης, η ακρόπολη του Άη Γιώργη με την οχύρωσή της του 9ου-8ου αιώνα π.Χ., το αρχαίο θέατρο που χτίστηκε κατά την ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο, το ιερό του Διονύσου και ένα συγκρότημα δημοσίων κτιρίων, καθώς και μια κατοικία περίπου του 3ου αιώνα π.Χ. με ψηφιδωτό δάπεδο.
Μέσα στο χωριό έχει παραδοσιακά καλοδιατηρημένα αρχοντικά, κρήνες με δροσερά νερά, αιωνόβια πλατάνια, όμορφες εκκλησίες.
Κάθε χρόνο διοργανώνεται διοργανώνεται από τον Δήμο το Φεστιβάλ Μαρώνειας – Σαπών με πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων, εκ των οποίων κάποιες πραγματοποιούνται στο αρχαίο θέατρο της Μαρώνειας.
Φωτό: http://www.hellenicaworld.com/Greece/Geo/gr/MaroneiaRodopis.html