Το ορεινό χωριό Μανιάκι είναι γνωστό από τη μάχη της Ελληνικής Επανάστασης που έγινε τον Μάιο του 1825 και στην οποία σκοτώθηκε ο Γρηγόριος Παπαφλέσσας και πολλά παλικάρια του από τα αιγυπτιακά στρατεύματα του Ιμπραήμ. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 590 μέτρων και απέχει 33 χιλιόμετρα από την Πύλο και 44 χιλιόμετρα από την Καλαμάτα. Οι μόνιμοι κάτοικοι είναι ελάχιστοι και ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία.
Κατά την αρχαιότητα η περιοχή του χωριού ήταν τμήμα του βασιλείου του Νέστορα, της αρχαίας Πύλου. Στην περίοδο της Ενετοκρατίας ο οικισμός αναφερόταν ως Υψηλή Ράχη, Ψηλή Ράχη, Μανιάκι ή του Μανιάκη, ανήκε στην επαρχία του Ναβαρίνου και είχε 84 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή Corner του 1689. Μετά το 1715 που η περιοχή καταλήφθηκε από τους Τούρκους, το Μανιάκι υπαγόταν στον Καζά Ναβαρίνου.
Η μεγάλη ιστορική στιγμή για το μικρό Μανιάκι διαδραματίστηκε στις 20 Μαΐου 1825 όταν στον ομώνυμο λόφο έγινε η περίφημη μάχη μεταξύ του πολυάριθμου στρατού του Ιμπραήμ Πασά και των ανδρών του Παπαφλέσσα. Η άνιση μάχη έληξε με ήττα των Ελλήνων και τον θάνατο των οπλαρχηγών Παπαφλέσσα, Δημήτριο Δίκαιο, Παναγιώτη Κεφαλά και εκατοντάδων άλλων Ελλήνων αγωνιστών. Σε λιθογραφία της εποχής που τυπώθηκε στο Παρίσι ο Παπαφλέσσας χαρακτηρίστηκε «νέος Λεωνίδας» επειδή κλήθηκε να υπερασπιστεί την περιοχή με τους λίγους αγωνιστές του αναμένοντας ενισχύσεις που δεν έφτασαν ποτέ. Η παράδοση που ενισχύεται και από αφηγήσεις κάποιων ιστορικών της Επανάστασης λέει ότι μετά το τέλος της μάχης ο Ιμπραήμ ζήτησε από τους στρατιώτες του να αναζητήσουν το νεκρό σώμα του Παπαφλέσσα και όταν του το έφεραν διέταξε να τοποθετήσουν στο ακέφαλο πτώμα το κεφάλι και να το στήσουν σε μια βελανιδιά. Τότε, όπως διηγείται ο Φωτάκος, ο Αιγύπτιος Πασάς είπε: «Πράγματι αυτός ήτο ικανός και γενναίος άνθρωπος. Καλύτερα να επαθαίναμεν άλλην τόσην ζημίαν, αλλά να τον επιάναμεν ζωντανόν». Η λαϊκή αφήγηση, μάλιστα, έχει διασώσει ότι ο Ιμπραήμ φίλησε τον Έλληνα ήρωα στο μέτωπο ως ένδειξη της γενναιότητας και του ανιδιοτελούς θάρρους του.
Σήμερα, στο μικρό χωριό με τα παραδοσιακά σπίτια, έχει στηθεί επιβλητικός ανδριάντας του Παπαφλέσσα, ενώ στη θέση «Ταμπούρια έχει ανεγερθεί μια πυραμίδα με οξυκόρυφη απόληξη, γνωστό ως Μνημείο της Μάχης του Μανιακίου. Δίπλα στο μνημείο υπάρχει το εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας όπου κάθε χρόνο, στις 20 Μαΐου, τελείται Δοξολογία και Επιμνημόσυνη Δέηση για τους αγωνιστές που έχασαν τη ζωή τους στη μάχη. Τα οστά των αγωνιστών φυλάσσονται στην εκκλησία της Αναστάσεως του Χριστού.
Φωτό: Το άγαλμα του Παπαφλέσσα που «έπεσε» ηρωικά στη Μάχη στο Μανιάκι το 1825 (https://messiniapress.gr/)