Το Καστελλόριζο (ή Μεγίστη) είναι ένα από τα ομορφότερα νησιά του Αιγαίου που αποτελεί το νοτιοανατολικότερο άκρο της Ευρώπης. Απέχει 1,25 ναυτικά μίλια από τις τουρκικές ακτές και 72 ναυτικά μίλια από τη Ρόδο. Ο πληθυσμός του κατά την απογραφή του 2011 ήταν 498 κάτοικοι που διαμένουν στον μοναδικό οικισμό του νησιού, το ομώνυμο Καστελλόριζο.
Το νησί κατοικείται από τη νεολιθική εποχή και τα αρχαία χρόνια ήταν γνωστό με το όνομα Μεγίστη, το οποίο χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα ως επίσημη ονομασία του Δήμου. Το τοπωνύμιο οφείλεται στο μέγεθός του που το κάνει να ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες μικρές νησίδες που το περιβάλλουν. Η ονομασία Καστελλόριζο δόθηκε στο νησί από τους Ιωαννίτες ιππότες στα τέλη του 14ου αιώνα όταν έχτισαν το κάστρο κάτω από το οποίο αναπτύχθηκε η πόλη (στου καστελίου τη ρίζα).
Στο νησί αναπτύχθηκε ο Μυκηναϊκός πολιτισμός όπως μαρτυρείται από τα ευρήματα των μυκηναϊκών τάφων, ενώ οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού ήταν Δωριείς. Το 530 π.Χ. η Μεγίστη πέρασε στην κυριαρχία των Ροδίων και διακυβερνήθηκε από ενάρετους και δραστήριους Ρόδιους διοικητές, τους λεγόμενους «Επιστάτες». Καταλήφθηκε από τους Ρωμαίους που την χρησιμοποίησαν ως ορμητήριο του ρωμαϊκού στόλου εναντίον των πειρατών, ενώ μετά τη διάλυση του ρωμαϊκού κράτους περιήλθε στη Βυζαντινή κυριαρχία. Το 1306 καταλήφθηκε από τους Ιωαννίτες ιππότες της Ρόδου και το 1440 το κατέκτησε ο σουλτάνος της Αιγύπτου Τζελάλ ελ Ντιν. Και η λίστα των κατακτητών που εναλλάσσονταν μεταξύ τους δεν είχε τελειωμό για το νησί. Ακολούθησαν Καταλανοί, Ναπολιτάνοι, Ισπανοί, Ενετοί και Τούρκοι.
Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας το νησί πλήρωνε μόνο έναν ετήσιο φόρο και διατηρούσε τη θρησκεία, τη γλώσσα και τις εθνικές του παραδόσεις. Έτσι, αναπτύχθηκε η ναυτιλία και το εμπόριο. Στην Επανάσταση του 1821 οι κάτοικοι του Καστελλόριζου συμμετείχαν προσφέροντας τα πλοία τους στον αγώνα, ενώ τα γυναικόπαιδα είχαν φυγαδευτεί στην Κάρπαθο, την Κάσο και την Αμοργό. Με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου το 1830 το νησί μαζί με τα υπόλοιπα νησιά της Δωδεκανήσου πέρασαν πάλι στην τουρκική κυριαρχία. To 1913, οι κάτοικοι του Καστελλόριζου επαναστάτησαν και εκδίωξαν τη μικρή τουρκική φρουρά του νησιού κηρύσσοντας την Ένωση με την Ελλάδα, η οποία ωστόσο δεν έγινε αποδεκτή. Έκτοτε, το Καστελλόριζο αυτοδιοικήθηκε για δύο χρόνια με την έμμεση υποστήριξη του ελληνικού κράτους, ενώ σε συνέλευση των Μεγάλων Δυνάμεων στο Λονδίνο στις αρχές του 1914 αποφασίστηκε η επιστροφή του Καστελλόριζου στην Τουρκία.
Από τα τέλη του 19ου έως και τα μέσα του 20ου αιώνα το νησί ευημερούσε. Τότε είχε 15.000 κατοίκους. Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το Καστελλόριζο βομβαρδίστηκε. Από τότε άρχισε η μετανάστευση του πληθυσμού και η σταδιακή ερήμωση του τόπου, η οποία συνεχίστηκε και μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου το νησί βομβαρδίστηκε και πάλι και υπέστη μεγάλες καταστροφές. Ενώθηκε με την Ελλάδα το 1948 όπως και τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα.
Το γραφικό Καστελλόριζο διατηρεί την παραδοσιακή δωδεκανησιακή αρχιτεκτονική με καλοδιατηρημένα διώροφα σπίτια σε έντονα χρώματα, αμφιθεατρικά χτισμένα μπροστά στα καταγάλανα νερά.
Στα αξιοθέατα, ξεχωριστή θέση έχουν το κάστρο που βρίσκεται πάνω στο Καστέλο Ρόσο, τον κόκκινο βράχο που χάρισε το όνομά του στο νησί, καθώς και το Παλαιόκαστρο, το αρχαιότερο μνημείο του νησιού με τη δωρική ακρόπολη του 3ου αιώνα π.Χ. στην οποία σώζεται μια επιγραφή που αναφέρει τη λέξη Μεγίστη. Στους πρόποδες του Κάστρου βρίσκεται λαξευμένος ο Λυκιακός τάφος του 4ου αιώνα π.Χ.
Μοναδικό είναι και το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου του Βουνού, στο οποίο υπάρχει τρύπα που οδηγεί σε σπήλαιο – κατακόμβη με πηγή και τοιχογραφία του Αγίου στο βάθος. Σε περίοπτη θέση του νησιού, πάνω από το Μανδράκι, δεσπόζει ο μητροπολιτικός Ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, ο οποίος είναι συνυφασμένος με την κοινωνική και πολιτιστική ζωή του Καστελλόριζου από την ίδρυσή του γύρω στο 1835 μέχρι και σήμερα. Ο ναός έχει πλούσια εικονογράφηση, μαρμάρινα τέμπλα και ένα πανύψηλο μαρμάρινο καμπαναριό.
Το Αρχαιολογικό και Λαογραφικό Μουσείο του Καστελλόριζου στεγάζεται στο κτίριο που αποτελούσε τον εξωτερικό προμαχώνα του Καστέλο Ρόσο και η συλλογή των εκθεμάτων περιλαμβάνει αρχαιολογικά ευρήματα ανεκτίμητης αξίας από διάφορες περιόδους της αρχαιότητας, τοιχογραφίες του 17ου αιώνα, παραδοσιακές στολές, καθώς και αντικείμενα λαϊκής τέχνης.
Φυσικό μνημείο του Καστελλόριζου είναι η Γαλάζια Σπηλιά, γνωστότερη ως «Σπηλιά του Παραστά» ή «Φώκιαλη» από τις φώκιες που κατοικούν μέσα της. Είναι το μεγαλύτερο ενάλιο σπήλαιο της Ελλάδας και κοσμείται από εντυπωσιακό σταλακτιτικό διάκοσμο.
Πολλά πανηγύρια, εκδηλώσεις και έθιμα λαμβάνουν χώρα στο νησί. Από το τριήμερο γλέντι το Πάσχα με ανάγνωση των Ευαγγελίων σε διάφορες γλώσσες, χορό και τραγούδι μέχρι τα πανηγύρια των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, της Αγίας Παρασκευής, της Κοίμησης της Θεοτόκου με τα παιδιά να ανάβουν φωτιές την παραμονή και να πηδούν από πάνω τους, καθώς και του Προφήτη Ηλία με τους κατοίκους να πέφτουν με τα ρούχα στη θάλασσα.