To Καράτουλα (ή ο Καράτουλας) είναι χτισμένο σε υψόμετρο 78 μέτρων σε ένα όμορφο φυσικό περιβάλλον και βρίσκεται σε απόσταση 10 χιλιομέτρων από την πόλη του Πύργου. Η κύρια απασχόληση των κατοίκων του είναι η καλλιέργεια σταφίδας, αμπελιών και ελαιώνων.
Επί Τουρκοκρατίας το χωριό ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός της περιοχής της Ωλένης και έδρα του Αγά που ονομαζόταν Καρά-Τούλας, εξού και το τοπωνύμιο Καράτουλας. Ο Αγάς διέμενε σε κονάκι στο ανατολικό μέρος του χωριού, ερείπια του οποίου σώζονται μέχρι σήμερα. Το χωριό είχε κυρίως ελληνικό πληθυσμό και ελάχιστες τούρκικες οικογένειες. Αποτελούσε τον κοινωνικό και οικονομικό πυρήνα της περιοχής και ασκούσε μεγάλη επιρροή σε όλα τα γειτονικά χωριά.
Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχή οι κάτοικοι του Καράτουλα ανέπτυξαν αντιστασιακή δράση και δέχτηκαν πολλές φορές τις επιδρομές των γερμανικών στρατευμάτων που ήθελαν να καταστείλουν τις επιχειρήσεις εις βάρος τους. Η καταστροφικότερη όλων ήταν όταν στις 14 Ιουλίου 1944 συνέλαβαν 24 κατοίκους, ανάμεσά τους γυναίκες και παιδιά, τους οποίους εκτέλεσαν το απόγευμα της ίδιας μέρας. Στο σημείο της εκτέλεσης που σήμερα ονομάζεται Φονικά έχει στηθεί μνημείο προς τιμήν των πεσόντων και κάθε Ιούλιο πραγματοποιείται επιμνημόσυνη δέηση.
Κύριος ναός του χωριού είναι ο Άγιος Νικόλαος, ενώ ο πολιούχος Άγιος Δημήτριος στο παλαιό κοιμητήριο χρησιμοποιείται πια περιστασιακά. Οι ναοί είναι βασιλικού ρυθμού και έχουν χειροποίητες τοιχογραφίες και αξιόλογες αγιογραφίες.
Φωτό: https://el.wikipedia.org/ (Βασιλική Κοτσώνη /Akotsoni)