Το όμορφο κυκλαδίτικο νησί με τα γραφικά σοκάκια, τα όμορφα εκκλησάκια και τις χρυσές παραλίες με τα κρυστάλλινα νερά, βρίσκεται ανάμεσα στη Νάξο, τη Σίκινο και τη Σαντορίνη. Η Ίος ή Νιος για τους ντόπιους, των 2.000 περίπου μόνιμων κατοίκων, μετατρέπεται το καλοκαίρι σε ένα ζωηρό νησί με έντονη νυχτερινή ζωή.
Το όνομά της, σύμφωνα με τη ρομαντική εκδοχή, προέρχεται από τη λέξη ία, τα λουλούδια που φύτρωναν άφθονα στο νησί. Άλλες εκδοχές λένε ότι προέρχεται από τη φοινικική λέξη ίος που σημαίνει σωρός από πέτρες ή από τους Ίωνες που εγκαταστάθηκαν στο νησί στο τέλος της 2ης χιλιετίας π.Χ.
Ο θρύλος θέλει τον Όμηρο να περνά τα τελευταία του χρόνια στο νησί από όπου καταγόταν η μητέρα του Κλιμένη. Στη θέση «Πλακωτός» που βρίσκεται στα βόρεια του νησιού βρίσκεται, σύμφωνα με τους ντόπιους, και ο τάφος του.
Πρώτοι κάτοικοί του ήταν έποικοι από τα παράλια της Μικράς Ασίας, ενώ αργότερα την κατέλαβαν οι Ίωνες. Στη συνέχεια έγινε μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας και πέρασε στην κυριαρχία των Μακεδόνων και των διαδόχων τους.
Κατά τους ρωμαϊκούς και βυζαντινούς χρόνους μαστιζόταν από πειρατικές επιθέσεις και το 1207 πέρασε στην επικυριαρχία του Ενετού Μάρκου Σανούδου. Από το 1269 μέχρι το 1296 πέρασε ξανά στην κυριαρχία των Βυζαντινών και ακολούθησε η νέα περίοδος της Ενετοκρατίας για το νησί που κράτησε μέχρι το 1537 οπότε και κατελήφθη από τους Τούρκους. Τότε άρχισε για την Ίο μια περίοδος βαριάς φορολογίας κι ενώ ακόμα υπέφερε από επιθέσεις πειρατών.
Στην περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 συμμετείχε ενεργά και μάλιστα ένα τέκνο της, ο Σπυρίδων Βαλέτας, μέλος της Φιλικής Εταιρείας, διακρίθηκε στον αγώνα και στη συνέχεια έγινε ο πρώτος Υπουργός Παιδείας της Νεότερης Ελλάδας και μεγάλος ευεργέτης του νησιού.
Στην Ίο λειτουργεί Αρχαιολογικό Μουσείο με εκθέματα από το φυσικό περιβάλλον, ευρήματα από τη Μέση και Ύστερη Εποχή του Χαλκού, καθώς και συλλογές από παραδοσιακά κομμάτια από τη νεότερη ιστορία του νησιού. Πολλά από τα ευρήματα προέρχονται από τον αρχαιολογικό χώρο του Προϊστορικού οικισμού του Σκάρπου.
Αξιοθέατα της Ίου είναι οι διάσπαρτοι μύλοι της και τα γραφικά εκκλησάκια της. Η τοπική παράδοση αναφέρει ότι στο νησί βρίσκονται 365 εκκλησίες, κάθε μία αφιερωμένη σε μια ημέρα του χρόνου. Στην είσοδο του λιμανιού δεσπόζει ο πετρόκτιστος Φάρος, ο οποίος είναι επισκέψιμος.
Από τις πολλές πανέμορφες παραλίες του νησιού, η πιο γνωστή και πιο πολυσύχναστη είναι ο Μυλοπότας που βρίσκεται κοντά στη Χώρα. Ωραίες είναι επίσης το Μαγγανάρι, ο Γιαλός, το Κολιτσάνι, η Κουμπάρα, ο Κάλαμος, η παραλία της Ψάθης και πολλές άλλες με κάθε μία να συναγωνίζεται την άλλη στην καθαρότητα των νερών.
Τις καλοκαιρινές νύχτες, το ανοικτό θέατρο αρχαιοελληνικού τύπου «Οδυσσέας Ελύτης» φιλοξενεί στις κερκίδες του διάφορες εκδηλώσεις με φόντο τη θάλασσα του Αιγαίου. Ιδιαίτερα είναι τα πανηγύρια του νησιού που γίνονται με την ευκαιρία της εορτής διαφόρων εκκλησιών. Επίσης, κάθε Μάιο διοργανώνονται τα «Ομήρεια», πολιτιστικές εκδηλώσεις προς τιμήν του Ομήρου, που τελούν υπό την αιγίδα της Unesco.