Το Γραμμένο είναι το κεφαλοχώρι των Γραμμενοχωρίων που αποτελούνται από 16 χωριά. Βρίσκεται σε απόσταση 12 χλμ. από τα Ιωάννινα και έχει υψόμετρο 662 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Διοικητικά υπάγεται στον Δήμο Ζίτσας και αριθμεί περίπου 300 κατοίκους.
Η ύπαρξη οικισμού στην περιοχή χρονολογείται από τον 2ο αι. π.Χ., τότε που στην περιοχή κυριάρχησαν οι Πελασγοί και οι Χάονες, οι οποίοι κατοικούσαν στην κοιλάδα της Δωδώνης και απλώθηκαν προς τον κάμπο των Ιωαννίνων. Η πρώτη γραπτή μνεία του γίνεται το 1650 στο επάργυρο ευαγγέλιο του μονιδρίου του Αγίου Νικολάου.
Η ονομασία του χωριού φαίνεται ότι προήλθε ή από κάποιο οικιστή Γραμμένο ή από τους Τούρκους, που όταν ήθελαν να φορολογήσουν την περιοχή, επειδή τα εδάφη ήταν ομαλά και τα είχαν γραμμένα στα τεφτέρια τους τα ονόμαζαν Γραμμένα, σε αντίθεση με τα Άγραφα, τόπο ορεινό και δύσβατο. Το όνομα παρέμεινε το ίδιο και επειδή αργότερα το Γραμμένο ήταν το μεγαλύτερο χωριό από όλα όσα βρίσκονταν γύρω του αποκαλούνταν όλα τα χωριά Γραμμενοχώρια.
Ο πολιούχος του χωριού είναι ο Ταξιάρχης Μιχαήλ και προς τιμήν του υπάρχει τρίκλινος βασιλικός ναός του 1819 με ξυλόγλυπτο τέμπλο που έχει μία εικόνα της Παναγίας Ελεούσας και μία του Χριστού Παντοκράτορος, δώρο των Zωσιμάδων, εμπόρων και εθνικών ευεργετών οι οποίοι κατάγονταν από το χωριό. Μία τρίτη εικόνα είναι τους Κρητικού ζωγράφου Θεοδώρου Πουλάκη. Αξιόλογη είναι και η εκκλησία του Αγίου Νικολάου που χτίστηκε το 1805.
Φωτό: https://www.zitsa.gov.gr/municipality/grammenou-51/66-grammeno