Ο Φιλώτας είναι χωριό της Φλώρινας που είναι χτισμένο σε υψόμετρο 569 μέτρων, στο βόρειο τμήμα του λεκανοπεδίου Αμυνταίου – Εορδαίας. Βρίσκεται σε απόσταση 42 χιλιομέτρων από την πόλη της Φλώρινας και 12 χιλιόμετρα από το Αμύνταιο. Οι κάτοικοί του είναι σχεδόν αποκλειστικά Μικρασιατικής, Θρακιώτικης και Ποντιακής καταγωγής, οι οποίοι έφτασαν εδώ μετά το 1922 και εγκαταστάθηκαν στον μουσουλμανικό οικισμό που προϋπήρχε. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 αριθμεί 1.772 κατοίκους.
Διάφορα ευρήματα στην περιοχή πιστοποιούν την ύπαρξη ανθρώπινης παρουσίας από τα προϊστορικά χρόνια, με τα αρχαιότερα να χρονολογούνται στην Αρχαιότερη Νεολιθική Περίοδο. Η εγκατοίκηση στη συγκεκριμένη θέση φαίνεται ότι διατηρήθηκε μέχρι τα ελληνιστικά και τα ρωμαϊκά χρόνια, ενώ έχουν έρθει στο φως και σποραδικά λείψανα οικισμών από την Πρώιμη και Ύστερη Εποχή του Χαλκού, την Εποχή του Σιδήρου, αλλά και τις επόμενες ιστορικές περιόδους.
Κατά την Τουρκοκρατία ο οικισμός ονομαζόταν Τσαντζιλάρ και κατοικούνταν από Τούρκους. Με την απελευθέρωση της Μακεδονίας και την ανταλλαγή πληθυσμών που ακολούθησε τη Συνθήκη της Λωζάνης, οι μουσουλμάνοι κάτοικοι μετακινήθηκαν στην Τουρκία και στο χωριό εγκαταστάθηκαν Έλληνες από την Ανατολική Θράκη (Αυδήμι, Μπογάζκιοϊ και Γιολτζίκι), τον Πόντο (Σούρμενα Όφεως) και την Καππαδοκία (Φλογητά Ικονίου).
Σήμερα, ο Φιλώτας αποτελεί πληθυσμιακό και διοικητικό κέντρο της περιοχής. Η οικονομία του στηρίζεται στη γεωργία, ενώ πολλοί κάτοικοι εργάζονται στον Ατμοηλεκτρικό Σταθμό Αμυνταίου – Φιλώτα που βρίσκεται δίπλα στο χωριό.
Στο χωριό δραστηριοποιείται ο Μορφωτικός – Πολιτιστικός Σύλλογος Φιλώτα, ο Σύλλογος Θρακιωτών Φιλώτα, η Εύξεινος Λέσχη Φιλώτα και ο Σύλλογος Γυναικών Φιλώτα που μέσα από τις πλούσιες δράσεις και εκδηλώσεις τους συμβάλλουν στη διατήρηση των παραδόσεων και της ιστορικής μνήμης των κατοίκων. Η Εύξεινος Λέσχη Φιλώτα, μάλιστα, έχει δημιουργήσει και λαογραφική συλλογή. Ανάμεσα στις εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο είναι το φεστιβάλ παραδοσιακών χορών και τα καλοκαιρινά Φιλώτεια που περιλαμβάνουν αθλητικές και πολιτιστικές δράσεις.
Φωτό: http://www.hellenicaworld.com/Greece/Geo/gr/FilotasFlorinas.html