Η Αμυγδαλιά είναι ορεινό χωριό στην περιοχή της Δωρίδας στη Φωκίδα, χτισμένο μέσα σε όμορφο φυσικό τοπίο και με θέα προς τη λίμνη του Μόρνου. Απέχει 12 χιλιόμετρα από το Λιδωρίκι και περίπου 40 χιλιόμετρα από την Άμφισσα και το Γαλαξίδι.
Το σλάβικης προέλευσης παλιότερο όνομα του χωριού ήταν Πλέσσα που σημαίνει γυμνός τόπος. Η Αμυγδαλιά ιδρύθηκε πριν το 1800, ενώ ερείπια ελληνιστικού φρουρίου κοντά στο χωριό αποδεικνύει ότι η περιοχή κατοικούνταν από εκείνη την εποχή.
Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 έγιναν πολλές μάχες στην περιοχή και πολλοί αγωνιστές επέδειξαν σπουδαίο θάρρος στον αγώνα. Τον Σεπτέμβριο του 1823 ελληνικό στρατιωτικό τμήμα με αρχηγό τον ηγούμενο Ιωαννίκιο απομάκρυνε τους Τούρκους που είχαν οχυρωθεί στη Μονή της Παναγίας της Κουτσουριώτισσας. Άλλη σπουδαία νίκη ήταν όταν Έλληνες αγωνιστές υπό την αρχηγία του στρατηγού Ιωάννη Ρούκη από την Αρτοτίνα νίκησαν τουρκικό στρατό 4.000 ατόμων, σε μάχη που έλαβε χώρα από τον Νοέμβριο του 1827 μέχρι τον Ιανουάριο του 1828.
Η Μονή της Παναγίας Κουτσουριώτισσας που βρίσκεται σε απόσταση 5 χλμ. από την Αμυγδαλιά υπήρξε στο επίκεντρο των αγωνιστικών δράσεων καθώς εκεί έβρισκαν καταφύγιο αγωνιστές του 1821. Επίσης, κατά τη διάρκεια της Γεμρναοϊταλικής κατοχής ήταν στρατόπεδο και ορμητήριο των ανταρτών του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων (ΕΚΚΑ). Η ίδρυση της Μονής τοποθετείται στο 1648 και κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας λεηλατήθηκε πολλές φορές από τους Τούρκους. Γι’ αυτό το λόγο οι μοναχοί είχαν κρύψει την εικόνα της Παναγίας στο βάθος μια κοντινής σπηλιάς κάτω από το μοναστήρι όπου βρέθηκε πολλά χρόνια αργότερα και μεταφέρθηκε στη μονή που ανακαινίστηκε. Κάθε χρόνο, την παραμονή και ανήμερα της γιορτής της Μονής, στις 22-23 Αυγούστου, διοργανώνεται μεγάλο πανηγύρι που συγκεντρώνει πολύ κόσμο όχι μόνο από την Αμυγδαλιά αλλά και από τα γύρω χωριά.
Αξιοθέατα της Αμυγδαλιάς είναι το παλιό Δημοτικό Σχολείο που χτίστηκε με δωρεά του ευεργέτη Ανδρέα Συγγρού, η εκκλησία του Αγίου Βασιλείου που είναι πολιούχος του χωριού και το παλιό κοινοτικό κατάστημα που έχει μετατραπεί σε χώρο πολλαπλών χρήσεων.
Φωτό: https://efpalio.wordpress.com/