O Αμπελώνας, χτισμένος σε υψόμετρο 100 μέτρων, βρίσκεται στα δυτικά όρια του νομού Καρδίτσας με τον νομό Λάρισας. Υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Παλαμά και αριθμούσε 123 κατοίκους, κατά την απογραφή του 2011.
Επί Τουρκοκρατίας, το χωριό ονομαζόταν Αλμαντάρ και μετονομάστηκε σε Χωματόκαστρο το 1928. Από το 1940 μέχρι το 1957 που έλαβε επίσημα τη σημερινή του ονομασία, αναφερόταν ως Αλμαντάριον.
Το 1927, εγκαταστάθηκαν στο χωριό πρόσφυγες από την Καισάρεια της Καππαδοκίας, οι οποίοι έλαβαν ένα γεωργικό κλήρο 72 στρέμματα, 5 στρέμματα για λαχανόκηπο και ένα ζευγάρι άλογα ή βόδια, καθώς και ένα σπίτι με ανάλογα τετραγωνικά μέτρα, σύμφωνα με τα μέλη της οικογένειάς τους.
Στη τοποθεσία «Χωματόκαστρο» κοντά στο χείμαρρο «Αυλάκι» υπάρχει αρχαιολογικός χώρος που πιθανολογείται ότι ήταν σπουδαίος συνοικισμός, ανερχόμενος κατά τη λιθική περίοδο.