Τα Στύρα είναι ένα όμορφο χωριό της Νότιας Εύβοιας, χτισμένο σε υψόμετρο 80 μέτρων και με υπέροχη θέα στον Ευβοϊκό. Μέσω του λιμανιού των Νέων Στύρων συνδέεται με την Αγία Μαρίνα Αττικής. Διοικητικά υπάγεται στον Δήμο Καρύστου και είχε πληθυσμό 310 κατοίκων κατά την απογραφή του 2011.
Η πρώτη γραπτή αναφορά σχετικά με τα Στύρα γίνεται στην Ιλιάδα του Ομήρου, όπου καταγράφεται η συμμετοχή της πόλης, μαζί με τις άλλες ευβοϊκές, στην εκστρατεία κατά της Τροίας, υπό τις διαταγές του Ελαφήνορα. Η επικρατέστερη εκδοχή για την ονομασία τους είναι ότι προέρχεται από τη σανσκριτική λέξη «Στούρα», που φανερώνει ταύρο, βόδι και η οποία επεκράτησε γύρω στον 9ο π.Χ. αιώνα.
Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας των Περσών κατά της Ελλάδας το 490 π.Χ., τα Στύρα κατακτήθηκαν από τα στρατεύματα του Πέρση στρατηγού Δάτη. Κατά τη δεύτερη περσική εκστρατεία οι Στυριείς συμμετείχαν ενεργά στον αγώνα κατά των στρατευμάτων του Ξέρξη με δύο τριήρεις και πεζοπόρο τμήμα που μετείχε στη Μάχη των Πλαταιών το 479 π.Χ. Η πόλη συμμετείχε μαζί με τις υπόλοιπες ευβοϊκές στην Αθηναϊκή Συμμαχαία από το 477 π.Χ. και έλαβαν μέρος στο πλευρό των Αθηναίων στη Σικελική εκστρατεία, το 415 π.Χ. Όμως, το 322 π.Χ., συμμάχησαν με τους Μακεδόνες του Αντίπατρου κατά των Αθηναίων και για το λόγο αυτό καταστράφηκαν από τα στρατεύματα του Αθηναίου στρατηγού Λεωσθένη.
Κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας στην Εύβοια ο οικισμός των Στύρων βρισκόταν στη σημερινή του θέση, στη σκιά του κάστρου των Αρμένων ή Λαρμένων, που τα ερείπιά του σώζονται στην κορυφή του Αγίου Νικολάου ή Διακόφτι (υψ. 450 μ.), πάνω στο Κλιόσι. Το κάστρο χτίστηκε πάνω στο τείχος της αρχαίας Ακρόπολης των Στύρων. Στις αρχές του 1300 κατελήφθη από τους Καταλανούς, οι οποίοι το 1373 πώλησαν το οχυρό στους Ενετούς. Η χρήση του συνεχίστηκε και μετά την κατάληψη της Εύβοιας το 1470 από τους Οθωμανούς. Στην περιοχή της Ακρόπολης βρίσκονται και τα ρωμαϊκά λατομεία, από όπου γινόταν η εξόρυξη του μαρμάρου cipollino, καθώς και το εξωκλήσι της Παναγίας που χρονολογείται από τον 13ο αιώνα.
Οι κάτοικοι των Στύρων συμμετείχαν ενεργά στον απελευθερωτικό αγώνα κατά των Οθωμανών. Στις 12 Ιανουαρίου του 1822 στο λόφο του Κοκκινόμυλου, βορειοδυτικά των Στύρων, ο Ηλίας Μαυρομιχάλης, πρωτότοκος γιος του Πετρόμπεη, ταμπουρώθηκε μέσα σε έναν ανεμόμυλο με λίγα παλικάρια, πολιορκήθηκαν από τις ορδές των Οθωμανών του Ομέρ Μπέη της Καρύστου και εκεί βρήκαν μαρτυρικό θάνατο. Ο θάνατος του Ηλία Μαυρομιχάλη αποτέλεσε σοβαρό πλήγμα για την Επανάσταση γιατί ήταν άνθρωπος με μεγάλες αρχηγικές ικανότητες και γενναιοφροσύνη. Ένα μνημείο ανεγέρθηκε για να θυμίζει τον τόπο της θυσίας του Μανιάτη οπλαρχηγού και των συναγωνιστών του μέσα στο οποίο βρίσκονται τα οστά του Μαυρομιχάλη, ενώ υπάρχουν ακόμα τα χαλάσματα του ανεμόμυλου στον οποίο είχαν ταμπουρωθεί.
Στις 23 Μαρτίου του 1823 οθωμανικές δυνάμεις προσπάθησαν να καταλάβουν τον χώρο που είχαν οχυρώσει στο Διακόφτι Έλληνες αγωνιστές. Μετά από εξάωρη μάχη οι δυνάμεις του Ομέρ Μπέη της Καρύστου απωθήθηκαν από τους Έλληνες αγωνιστές και η νίκη αυτή αναπτέρωσε το ηθικό των αγωνιστών, γιατί ήταν η πρώτη φορά που ο Μπέης της Καρύστου ηττήθηκε σε μάχη από τα επαναστατικά στρατεύματα.
Τα Στύρα έχουν μια πανέμορφη πλατεία και γύρω παραδοσιακά σπίτια, στενά καλντερίμια, εκκλησιές και πηγές. Πανέμορφη είναι η τοποθεσία όπου βρίσκεται η Μεγάλη Βρύση από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, μέσα σε ένα μαγευτικό τοπίο με τρεχούμενα νερά και δροσερά πλατάνια.
Φωτό: https://www.evias-filoi.gr/home-1/eviasfiloi-styra-panemorfa-kai-poliagapimena